FDA: Ενέκρινε τη δαβιγατράνη για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή

Η Αμερικάνικη Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε τη δαβιγατράνη (dabigatran etexilate), τον καινοτόμο, χορηγούμενο από του στόματος άμεσο αναστολέα θρομβίνης της Boehringer Ingelheim για τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή.

Έτσι, σηματοδοτείται η πρώτη έγκριση ενός νέου από του στόματος αντιπηκτικού στις ΗΠΑ τα τελευταία 50 χρόνια. Με την έγκρισή του, το φάρμακο γίνεται διαθέσιμο σε ένα ευρύ φάσμα ασθενών σε δοσολογία 150 mg δύο φορές ημερησίως για όλους τους ασθενείς, εκτός από ένα μικρό υποσύνολο με σοβαρή νεφρική βλάβη (κάθαρση κρεατινίνης 15-30 mL/min) για τους οποίους η εγκεκριμένη δοσολογία είναι 75 mg δύο φορές ημερησίως.

Η έγκριση βασίζεται στα ευρήματα της μελέτης RE-LY, της μεγαλύτερης δοκιμής για την κολπική μαρμαρυγή που έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα και αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη στην πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής έδειξαν ότι η χορήγηση 150 mg δαβιγατράνης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και συστηματικής εμβολής κατά 35 τοις εκατό περισσότερο από την αντίστοιχη μείωση που επιτυγχάνεται με τη βαρφαρίνη, η οποία αποτελεί την αγωγή-πρότυπο εδώ και πολλά χρόνια, επιπρόσθετα της μείωσης των απειλητικών για τη ζωή και των ενδοκράνιων αιμορραγιών.

Η δαβιγατράνη, εκτός από την ανώτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τη βαρφαρίνη, έχει το πλεονέκτημα ότι δεν χρειάζεται παρακολούθηση, δεν επηρεάζεται από την τροφή και δεν χρειάζεται προσαρμογή της δόσης για πολλές συνήθεις συγχορηγούμενες αγωγές σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Οι γιατροί και οι ασθενείς στις ΗΠΑ θα είναι οι πρώτοι που θα έχουν πρόσβαση σε αυτή την καινοτόμο ουσία στη συγκεκριμένη ένδειξη, η οποία έχει τη δυνατότητα να αλλάξει το μοντέλο θεραπείας για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Η μελέτη RE-LY έδειξε για την δαβιγατράνη σε σύγκριση με τη βαρφαρίνη:

• Σημαντική μείωση του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και συστηματικής εμβολής – συμπεριλαμβανομένων των αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων σε δοσολογία 150mg δύο φορές ημερησίως
• Σημαντική μείωση των περιστατικών μείζονος αιμορραγίας σε δοσολογία 110mg δύο φορές ημερησίως
• Σημαντική μείωση της απειλητικής για τη ζωή αιμορραγίας και της ενδοκρανιακής αιμορραγίας και με τις δύο δοσολογίες
• Σημαντική μείωση της αγγειακής θνησιμότητας σε δοσολογία 150mg δύο φορές ημερησίως.

Ο Δρ. Stuart Connolly, συνεπικεφαλής ερευνητής της μελέτης RE-LY, Διευθυντής του Τμήματος Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο McMaster και μέλος του Ιδρύματος Ερευνών Πληθυσμιακής Υγείας στο Χάμιλτον του Οντάριο, δήλωσε: ‘Η βαρφαρίνη αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια την πρότυπη θεραπευτική αγωγή για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Ωστόσο, είναι μια δύσκολη στη χρήση της αγωγή, διότι αλληλεπιδρά με διάφορους τύπους φαρμάκων και τροφίμων και χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση ώστε να διασφαλίζεται ότι το φάρμακο βρίσκεται σε σωστό θεραπευτικό επίπεδο.

Η παρακολούθηση της αντιπηκτικής αγωγής είναι ιδιαίτερα επίπονη και συχνά είναι δύσκολο να διατηρηθεί το θεραπευτικό εύρος με τη βαρφαρίνη, γεγονός που θέτει τους ασθενείς σε υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ή μείζονος αιμορραγίας.

Η έγκριση της ετεξιλικής δαβιγατράνης στις ΗΠΑ παρέχει για πρώτη φορά μια αποτελεσματική, ευέλικτη και εύκολη στη χρήση θεραπευτική επιλογή, η οποία θα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μεγάλη ομάδα ασθενών που επί του παρόντος δεν λαμβάνουν καμία θεραπευτική αγωγή επειδή είτε δεν μπορούν να ανεχθούν ή αρνούνται να λάβουν βαρφαρίνη ή δε ρυθμίζονται επαρκώς με την τρέχουσα θεραπεία’.

Η καλά ελεγχόμενη θεραπεία με ανταγωνιστές βιταμίνης Κ (όπως η βαρφαρίνη), που χρησιμοποιείται για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή, είναι πολύ αποτελεσματική στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου κατά περίπου δύο τρίτα, αλλά σχετίζεται με μια αύξηση του κινδύνου αιμορραγιών καθώς και με αρκετούς περιορισμούς.

Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ φαρμάκων και μεταξύ φαρμάκου και τροφής καθώς και η ανάγκη για συχνή παρακολούθηση έχει ως αποτέλεσμα να λαμβάνει θεραπεία με ανταγωνιστές βιταμίνης Κ5 μόνο το 50% των ασθενών που θα έπρεπε να λαμβάνουν θεραπεία με ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ, εκ των οποίων λιγότεροι από τους μισούς βρίσκονται εντός του θεραπευτικού εύρους INR.

Ο καθηγητής Andreas Barner, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και υπεύθυνος του Corporate Board Division Research & Development and Medicine της Boehringer Ingelheim, δήλωσε: ‘Αυτή η πρώτη έγκριση της ετεξιλικής δαβιγατράνης στις ΗΠΑ για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε έδαφος κολπικής μαρμαρυγής.

Πρόκειται για ένα σημαντικό γεγονός στα 125 χρόνια ιστορίας της Boehringer Ingelheim καθώς και ένα πολύ καλό παράδειγμα για τη φιλοσοφία της εταιρίας, που έχει σκοπό να παρέχει ‘αξία μέσω της καινοτομίας’, δηλαδή μέσω καινοτομιών σε έναν τομέα με υψηλές ιατρικές απαιτήσεις.

Αυτή η νέα θεραπευτική αγωγή θα βελτιώσει τη ζωή πολλών ασθενών, ενώ με την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων θα αποφευχθεί η ταλαιπωρία για ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς. Προσδοκούμε ότι τους επόμενους μήνες η ετεξιλική δαβιγατράνη θα είναι διαθέσιμη για τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή σε περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο’.

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συνήθης πάθηση του καρδιακού ρυθμού, που προσβάλει περίπου το 1% του συνολικού πληθυσμού και αυξάνεται έως και 10% σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 80 ετών. Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή έχουν αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας θρόμβων, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου κατά πέντε φορές.

Κάθε χρόνο, έως και τρία εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή. Αυτά τα εγκεφαλικά επεισόδια τείνουν να είναι ιδιαιτέρως σοβαρά και να προκαλούν αναπηρίες, ενώ οι μισοί ασθενείς πεθαίνουν εντός ενός έτους.

Σχετικά με τη μελέτη RE-LY

Η μελέτη RE-LY (Τυχαιοποιημένη Αξιολόγηση Μακροπρόθεσμης Αντιπηκτικής Θεραπείας) ήταν μια παγκόσμια, φάσης ΙΙΙ, τυχαιοποιημένη δοκιμή με 18.113 ασθενείς που συμμετείχαν σε περισσότερα από 900 κέντρα σε 44 χώρες, στην οποία ερευνήθηκε αν η ετεξιλική δαβιγατράνη (2 τυφλές δόσεις) είναι το ίδιο αποτελεσματική με την καλά ελεγχόμενη θεραπεία με βαρφαρίνη με στόχο INR 2.0-3.0 για την πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, έγινε παρακολούθηση των ασθενών για 2 έτη κατά μέσο όρο με ελάχιστη παρακολούθηση το 1 έτος.

Το κύριο τελικό σημείο της δοκιμής ήταν η επίπτωση των εγκεφαλικών επεισοδίων (συμπεριλαμβανομένων των αιμορραγικών) ή της συστηματικής εμβολής. Στα δευτερεύοντα τελικά σημεία συμπεριλαμβάνονταν οι θάνατοι οποιασδήποτε αιτιολογίας, η επίπτωση των εγκεφαλικών επεισοδίων (συμπεριλαμβανομένων των αιμορραγικών), οι συστηματικές εμβολές, η πνευμονική εμβολή, τα οξέα εμφράγματα του μυοκαρδίου και οι θάνατοι αγγειακής αιτιολογίας (συμπεριλαμβανομένων των θανάτων από αιμορραγία).

Σε σύγκριση με την καλά ελεγχόμενη θεραπεία με βαρφαρίνη, η δοκιμή για την ετεξιλική δαβιγατράνη έδειξε:

• Σημαντική μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και συστηματικής εμβολής – συμπεριλαμβανομένων των αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων με 150 mg ετεξιλικής δαβιγατράνης δύο φορές ημερησίως.
• Σημαντική μείωση των περιστατικών μείζονος αιμορραγίας με 110 mg ετεξιλικής δαβιγατράνης δύο φορές ημερησίως.
• Σημαντική μείωση της απειλητικής για τη ζωή αιμορραγίας και της ενδοκρανιακής αιμορραγίας και με τις δύο δοσολογίες.
• Σημαντική μείωση της αγγειακής θνησιμότητας με 150 mg ετεξιλικής δαβιγατράνης δύο φορές ημερησίως.

Κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό επεισόδιο

Συνολικά, περίπου 6,3 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία έπασχαν από κολπική μαρμαρυγή το 2007, ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 7,5 εκατομμύρια μέχρι το 2017 κυρίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή τείνουν να είναι σοβαρά, με αυξημένη πιθανότητα θανάτου (20%) και αναπηρίας (60%) με επακόλουθο κοινωνικό κόστος και επιβάρυνση του συστήματος υγείας. Μόνο η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με ένα κόστος έως και 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σχετικά με την ετεξιλική δαβιγατράνη

Η ετεξιλική δαβιγατράνη βρίσκεται στο προσκήνιο μιας νέας γενιάς χορηγούμενων από του στόματος αντιπηκτικών / άμεσων αναστολέων της θρομβίνης (DTI) που στοχεύουν σε μία μεγάλη ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη για την πρόληψη και τη θεραπεία των οξέων και χρόνιων θρομβοεμβολικών νοσημάτων.

Ισχυρή αντιθρομβωτική δράση επιτυγχάνεται με τους άμεσους αναστολείς θρομβίνης, μπλοκάροντας συγκεκριμένα τη δραστηριότητα της θρομβίνης (τόσο της ελεύθερης όσο και της συνδεδεμένης στο θρόμβο), του κεντρικού ενζύμου της διαδικασίας που είναι υπεύθυνη για το σχηματισμό θρόμβου.

Σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ, που δρουν μεταβλητά μέσω διαφορετικών παραγόντων πήξεως, η ετεξιλική δαβιγατράνη προσφέρει μια αποτελεσματική, προβλέψιμη και συνεχή αντιπηκτική δράση με μικρή πιθανότητα αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα και χωρίς αλληλεπιδράσεις μεταξύ φαρμάκου και τροφίμων, χωρίς την ανάγκη καθημερινής παρακολούθησης της πήξης και της ρύθμισης της δοσολογίας.

Υπενθυμίζεται ότι η ετεξιλική δαβιγατράνη έχει ήδη εγκριθεί σε 75 χώρες για την πρωτογενή πρόληψη φλεβικών θρομβοεμβολικών επεισοδίων (θρόμβων) σε ενήλικες που έχουν υποβληθεί σε εκλεκτική χειρουργική επέμβαση ολικής αντικατάστασης ισχίου ή γόνατος.

Αποποίηση ευθύνης

Η ετεξιλική δαβιγατράνη έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ μόνο για κλινική χρήση για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή. Αυτές οι πληροφορίες παρέχονται μόνο για ιατρικούς εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Σχετικά με το πρόγραμμα κλινικών δοκιμών της ετεξιλικής δαβιγατράνης

Το πρόγραμμα κλινικών δοκιμών της Boehringer Ingelheim για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της ετεξιλικής δαβιγατράνης περιλαμβάνει μελέτες σχετικά με:

• Πρωτογενή πρόληψη της φλεβικής θρομβοεμβολής (VTE) σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε εκλεκτική χειρουργική επέμβαση ολικής αντικατάστασης ισχίου ή γόνατος
• Θεραπεία οξείας φλεβικής θρομβοεμβολής (VTE)
• Δευτερογενή πρόληψη φλεβικής θρομβοεμβολής (VTE)
• Δευτερογενή πρόληψη καρδιακών επεισοδίων σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ACS)
• Πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή (AF).