Σε αυξητική τροχιά η γήρανση στην Ελλάδα

Της ΣΟΦΙΑΣ ΝΕΤΑ

Σύμφωνα με τα κριτήρια του Ο.Η.Ε., όταν το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 χρόνων μιας χώρας είναι άνω του 7%, χαρακτηρίζεται γηρασμένη. Η Ελλάδα, με ποσοστό σήμερα άνω του 17,1% και προοπτικές για το άμεσο μέλλον, το 2020, να πλησιάζει το 24%, θεωρείται χώρα γηρασμένου πληθυσμού.

Ταυτόχρονα ο πληθυσμός από 0-14 ετών αριθμεί το 14%, που σημαίνει όχι μόνον ότι γερνάμε σαν χώρα αλλά ότι μελλοντικά θα μειωθεί σημαντικά ο πληθυσμός της χώρας.

Η βασική προσπάθεια για τον ηλικιωμένο θα πρέπει να είναι η διατήρηση της καλής ποιότητας ζωής του, η εξασφάλιση της αυτονομίας και αυτάρκειάς του, όπως και η προστασία του σε περίπτωση ασθένειας.

Τα παραπάνω επισημάνθηκαν με ευκαιρία την Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία (1η Οκτωβρίου) από τα μέλη της Eλληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Eταιρείας με στόχο την υπενθύμιση, επαγρύπνηση, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των φορέων και του κοινού γύρω από τα εκρηκτικά προβλήματα που άμεσα σηματοδοτεί η γήρανση του πληθυσμού και τα τεράστια κενά που συνεχίζουν να υπάρχουν στη χώρα μας, σε θέματα πρόνοιας και ασφαλιστικής κάλυψης των ηλικιωμένων καθώς και σε θέματα εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας και κοινωνικών επιστημόνων.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει πριν τριάντα χρόνια την αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων στα κράτη μέλη του τονίζοντας τα κοινωνικά και ιατρικά προβλήματα αυτής της ομάδας πληθυσμού, ενθαρρύνοντας τη διδασκαλία της Γηριατρικής και Γεροντολογίας στις Ιατρικές και άλλες Σχολές Επαγγελματιών Υγείας.

H Eλληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Eταιρεία προσπαθεί να ενημερώσει, αναζητώντας απελπισμένα χώρο στην επικαιρότητα, που ασχολείται με το πρόβλημα μόνον όταν κινδυνεύουν μαζικά συμφέροντα, όπως οι συντάξεις, ενώ, πάλι, ελάχιστα ασχολείται με τη ρίζα του κακού, που είναι η δημογραφική γήρανση, χωρίς να επισημάνει τα κενά στον τομέα της εκπαίδευσης, τις δομές και τις υπηρεσίες για ηλικιωμένους.

Η ανάπτυξη υπηρεσιών και δομών για ηλικιωμένους γίνεται πλέον επιτακτική. Στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχουν κρεβάτια που αντιστοιχούν στο 10% του αριθμού των ηλικιωμένων, που είναι το ποσοστό ηλικιωμένων που χρειάζεται προστατευμένη διαμονή ή παροχή νοσηλευτικών υπηρεσιών.

Δηλαδή, η χώρα μας θα έπρεπε να έχει περίπου 150.000 προστατευμένα κρεβάτια. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουμε αναπτύξει σχετικές δομές.

Ειδική εκπαίδευση στελεχών (γιατρών, ψυχολόγων, κοινωνιολόγων, νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών) σε γηριατρική και γεροντολογία θα έδινε λύσεις στα παραπάνω προβλήματα. Εκπαίδευση όμως δεν υπάρχει.

Η Eταιρεία προέβη σε εκστρατείες ενημέρωσης προκειμένου:

• Να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τους Επαγγελματίες Υγείας και τις οικογένειές τους για το πώς να κάνουν τη διάγνωση της άνοιας. Η νόσος προσβάλλει 1 στους 20 ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 ετών, 15% άνω των 75 ετών και 30% των άνω των 85 ετών. Ένα μεγάλο τμήμα των ηλικιωμένων είναι ήδη άνω των 85 ετών και είναι το κατ’ εξοχήν αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού
• Να ενημερώσει για την υπο-αναγνώριση από τους ίδιους τους ηλικιωμένους και τους συγγενείς τους της κατάθλιψης, όπως την υπο-διάγνωση και υπο-αντιμετώπισή της από τους γιατρούς. Η κατάθλιψη προσβάλλει 1 στους 6 ηλικιωμένους, ενώ επηρεάζει αρνητικά την πορεία όλων των άλλων νόσων. Να σημειωθεί ότι η νόσος αντιμετωπίζεται μόλις στο 20% των περιπτώσεων, ενώ το 80-90% αντιμετωπίζεται επιτυχώς αν φτάσει στον ειδικό γιατρό
• Να ενημερώσει για τη σωστή διατροφή του ηλικιωμένου. Μάλιστα, έκανε εκπαίδευση ηλικιωμένων σε θέματα σωστής διατροφής, ώστε να μπορούν και αυτοί με τη σειρά τους να ενημερώσουν άλλους ηλικιωμένους
• Να ενημερώσει για τα απαραίτητα για την τρίτη ηλικία εμβόλια
• Να ενημερώσει για τις μεθόδους πρόληψης καρδιαγγειακών νοσημάτων, εκπαιδεύοντας στελέχη ώστε να υπάρχει ευρύτητα στην εφαρμογή
• Να επισημάνει την ανάγκη ύπαρξης Βοήθειας στο Σπίτι.

Στα θέματα εκπαίδευσης:

Προώθησε τη θέσπιση της Γηριατρικής σαν ειδικότητα. Δεν το πέτυχε, αλλά πέτυχε να θεσπισθεί η εξειδίκευση της Γηριατρικής σαν υπο- ειδικότητα της Παθολογίας και της Γενικής Ιατρικής.

Σε θέματα παροχής υπηρεσιών:

Προώθησε την ανάπτυξη ειδικών υπηρεσιών για τη νόσο Alzheimer. Έχει αναπτύξει δυο Οικοτροφεία, Ειδικά Ιατρεία, Ψυχολογικό Εργαστήριο, δυο Κέντρα Ημέρας, Κοινωνική Λέσχη και ένα Κέντρο Alzheimer για τη διάγνωση, βραχεία νοσηλεία, ρύθμιση φαρμάκων, ενώ παρέχει ψυχολογική υποστήριξη των οικογενειών, ενημέρωση, κοινωνική και νομική καθοδήγηση.

Η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, πλαισιωμένη αποκλειστικά από εθελοντές, προσφέρει ενημέρωση στα γραφεία της (Κάνιγγος 23, στην Αθήνα, τηλ. 210-3811612, 210 3811604) και βοήθεια με τηλεφωνική γραμμή SOS: 210-3303678 σε όποιον ενδιαφέρεται.