Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά στοιχεία από την Ελλάδα για τρόφιμα μολυσμένα με βαρέα μέταλλα από την περιοχή του Ασωπού

Η υπόθεση των γεωργικών προϊόντων των περιοχών της Θήβας και των Οινοφύτων, που είναι μολυσμένα με βαρέα μέταλλα ως αποτέλεσμα της μόλυνσης του ποταμού Ασωπού και η οποία ήλθε στο φως της δημοσιότητας μετά από μελέτη του Εργαστηρίου Χημείας Τροφίμων του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τέθηκε υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέσω σχετικής ερώτησης που υπέβαλε ο ευρωβουλευτής Θόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος ζήτησε να ενημερωθεί εάν η Επιτροπή έχει λάβει γνώση αυτής της έρευνας ή άλλων στοιχείων που αφορούν την ποιότητα των συγκεκριμένων προϊόντων, τα οποία καταλήγουν στον τελικό καταναλωτή.

Απαντώντας, ο αρμόδιος Επίτροπος Υγείας και Καταναλωτή κ. Dalli, τονίζει ότι ‘Η Επιτροπή δεν γνωρίζει τη μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, ούτε έχει λάβει ενημέρωση σχετικά με τα επίπεδα βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα από την Ελλάδα μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές της Επιτροπής (RASFF)’.

Επίσης αναφέρει ότι ‘ για τους ελέγχους και την επιβολή των μέγιστων ορίων για τα βαρέα μέταλλα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο υπεύθυνες είναι οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών’ και για τον λόγο αυτό ‘η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέστησε την προσοχή των ελληνικών αρχών στο ζήτημα αυτό και ζήτησε περισσότερες πληροφορίες’.

Σύμφωνα με τη μελέτη του Εργαστηρίου Χημείας Τροφίμων του Πανεπιστημίου της Αθήνας, βασικά τρόφιμα όπως πατάτες, κρεμμύδια και καρότα που καλλιεργούνται στη Θήβα και τα Οινόφυτα, είναι επιμολυσμένα με μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων βαρέων μετάλλων (όπως νικέλιο, χρώμιο, μόλυβδο και κάδμιο), ακόμη και σε ποσοστό πάνω από 900% σε σχέση με τα επιτρεπτά όρια ή τα αντίστοιχα επίπεδα σε άλλες περιοχές.

Από την ίδια μελέτη προκύπτει ότι η επιμόλυνση αυτή οφείλεται στη ρύπανση του ποταμού Ασωπού και του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής.

Με αφορμή τα στοιχεία αυτά, ο Θ. Σκυλακάκης στην ερώτηση που υπέβαλε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απηύθυνε και συγκεκριμένα ερωτήματα, όπως:

• Εάν θεωρεί ότι τα επίπεδα των βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα αυτά είναι επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό και αν ναι, υπάρχουν πληθυσμιακές ομάδες περισσότερο ευαίσθητες στην έκθεση αυτή (όπως π.χ. τα παιδιά).
• Εάν προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία οριοθέτηση του νικελίου και του χρωμίου στα τρόφιμα.
• Εάν προτίθεται να καλέσει τις ελληνικές αρχές να εκπονήσουν επιδημιολογική μελέτη ώστε να εξεταστεί ο κίνδυνος ανάπτυξης ασθενειών από τα επιμολυσμένα τρόφιμα και το νερό.
• Εάν προτίθεται να ζητήσει επαναξιολόγηση της αγροτικής γης των περιοχών αυτών δεδομένου ότι τα τρόφιμα - βολβοί απορροφούν σε μεγάλο βαθμό βαρέα μέταλλα.

Οι απαντήσεις του επιτρόπου

Επί των ερωτημάτων αυτών, ο Επίτροπος κ. Dalli στην ίδια απάντηση αναφέρει τα εξής:

‘Τα μέγιστα όρια για βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδος, κάδμιο, υδράργυρος και κασσίτερος στα τρόφιμα καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπής. Τα όρια για το κάδμιο και τον μόλυβδο επανεξετάζονται επί του παρόντος λόγω πρόσφατων επιστημονικών εκτιμήσεων επικινδυνότητας που διενέργησε η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ).

Η επανεξέταση θα λάβει πλήρως υπόψη την κατάσταση των ειδικών ομάδων του πληθυσμού οι οποίες, σύμφωνα με την ΕΑΑΤ, είναι πιο ευπαθείς στις επιπτώσεις ορισμένων βαρέων μετάλλων από άλλες και/ή εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα λόγω της ειδικής διατροφής που ακολουθούν’.

‘Τα μέγιστα όρια για το νικέλιο και το χρώμιο στα τρόφιμα δεν καθορίζονται σε κοινοτικό επίπεδο και προς το παρόν δεν προβλέπεται καθορισμός τέτοιων ορίων. Ωστόσο, οι ελάχιστες απαιτήσεις για το χρώμιο και το νικέλιο καθορίζονται στην οδηγία 98/83/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης’.

‘Η προτεινόμενη οδηγία πλαίσιο για το έδαφος (COM(2006) 232 της 22.9.2006), αφού εκδοθεί, αναμένεται να προστατεύσει και, όπου είναι τεχνικά εφικτό και αποδοτικό από άποψη κόστους, να αποκαταστήσει τις λειτουργίες του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής τροφίμων.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνήσουν για τον προσδιορισμό και την αποκατάσταση των επιμολυσμένων περιοχών της εθνικής τους επικράτειας.

Προς το παρόν, δεν έχει επιτευχθεί ειδική πλειοψηφία υπέρ της προτεινόμενης οδηγίας στο Συμβούλιο’.