Ανησυχία σε χιλιάδες οικογένειες λόγω των διαδικασιών σύμβασης του ΕΟΠΥΥ με επαγγελματίες και επιχειρήσεις για παροχή υπηρεσιών ειδικής αγωγής

Ερώτηση

προς τον υπουργό υγείας

ΘΕΜΑ: «Ανησυχία σε χιλιάδες οικογένειες λόγω των διαδικασιών σύμβασης του ΕΟΠΥΥ με επαγγελματίες και επιχειρήσεις για παροχή υπηρεσιών ειδικής αγωγής».

Κύριε Υπουργέ,

Σε εφαρμογή του άρθρου 34 του ν. 4447/2016 (ΦΕΚ 241/Α/23-12-2016), στις 23/12/2016 αναρτήθηκε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του ΕΟΠΥΥ περί σύναψης σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού και των παρόχων υπηρεσιών ειδικής αγωγής. Με κοινή ανακοίνωσή τους, οι σύλλογοι Ειδικής Αγωγής (Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών- Λογοθεραπευτών, Σύλλογος Επιστημόνων Λογοπαθολόγων- Λογοθεραπευτών Ελλάδος, Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοθεραπευτών- Ειδικών Παιδαγωγών, Σωματείο Λογοθεραπευτών-Λογοπεδικών Ελλάδος, Επιστημονικός Σύλλογος Λογοθεραπευτών-Λογοπαιδαγωγών Ελλάδος, Πανελλήνιο Σωματείο Ιδιοκτητών Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Ψυχικής Υγείας για Παιδιά, Εφήβους και Οικογένειες, Σύλλογος Ελλήνων Εργοθεραπευτών) αποφάσισαν την άρνηση της σύμβασης που τους πρότεινε ο ΕΟΠΥΥ.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «Ο ΕΟΠΥΥ, μας κάλεσε στις 22/12/16 σε προσχηματική διαπραγμάτευση και κατ’ όνομα  «δημόσια διαβούλευση»- συνολικής διάρκειας 4 ημερών, συμπεριλαμβανομένων 3 αργιών- για την κατάρτιση συμβάσεων με τους παρόχους υπηρεσιών «Ειδικής Αγωγής» μέχρι τις 30/12/16. Η προτεινόμενη σύμβαση παρουσιάζει σοβαρότατα προβλήματα και ελλείψεις, με ελλιπή νομική τεκμηρίωση, βρίθει ανακριβειών και ελλείψεων ως προς τις υπηρεσίες, τους επαγγελματικούς κλάδους, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο κ.ο.κ., μεροληπτεί δε μονομερώς και υπερβολικά υπέρ του ΕΟΠΥΥ».

Ειδικότερα, χωρίς να αναφέρεται στη σύμβαση, ο τυχόν συμβαλλόμενος λογοθεραπευτής υποχρεούται σε «rebate», το ποσοστό του οποίου είναι άγνωστο. Αυτό σημαίνει ότι όποιος υπογράψει σήμερα τη σύμβαση, την υπογράφει «εν λευκώ». Επιπλέον, χωρίς να αναφέρεται στη σύμβαση, ο τυχόν συμβαλλόμενος λογοθεραπευτής υπάγεται στην αυτόματη επιστροφή «clawback», το ποσοστό της οποίας προσδιορίζεται από την υπέρβαση των επιτρεπομένων ορίων δαπανών του ΕΟΠΥΥ που καθορίζονται μονομερώς με υπουργική απόφαση για τον κάθε κλάδο. Επίσης, στη σύμβαση ορίζεται ότι απαγορεύεται να ζητηθεί ή να εισπραχθεί οποιαδήποτε επιπλέον αμοιβή από τον ασφαλισμένο, αλλά δεν διευκρινίζεται ότι ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες του στον ασφαλισμένο με αμοιβή για συνεδρίες επιπλέον των εγκεκριμένων ή επιπλέον των προβλεπομένων στον ΕΚΠΥ ή για συνεδρίες εγκεκριμένες που όμως δεν καλύπτονται λόγω υπέρβασης του ανώτατου ορίου δαπανών (πλαφόν). Ακόμα, στη σύμβαση προβλέπεται η εξόφληση εντός 90 ημερών και μάλιστα χωρίς καμία συνέπεια για τον ΕΟΠΥΥ σε περίπτωση καθυστέρησης (π.χ. προσαύξηση, ποινική ρήτρα, δυνατότητα αναστολής εξυπηρέτησης ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ κ.λπ.). Αυτό πρακτικά σημαίνει -και ελλείψει μεταβατικής περιόδου κατά την οποία θα μπορούν να εφαρμόζονται παράλληλα το ισχύον σύστημα και η σύμβαση – ότι τα πρώτα χρήματα από την παροχή των υπηρεσιών, αν η σύμβαση υπογραφεί τον Ιανουάριο, θα τα λάβουν οι ειδικοί της ειδικής αγωγής τον Μάιο.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που απέστειλαν στις 04/01/2017 οι σύλλογοι Ειδικής Αγωγής προς τον Πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ «Όλοι οι όροι της συμβάσεως είναι μονομερώς υπέρ του ΕΟΠΥΥ. Ενδεικτικά σε παράθεση: για την αίτηση επανεξέτασης 3 μέρες από την ενημέρωση του λογοθεραπευτή (χωρίς να ορίζεται ότι η ενημέρωση θα πρέπει να είναι αποδεδειγμένη), εντός 20 ημερών η υποβολή δαπανών και κατάθεση των δικαιολογητικών (χωρίς να αναγνωρίζεται λόγος ανωτέρας βίας ή οφειλόμενος σε υπαιτιότητα του ΕΟΠΥΥ ή τρίτων), άμεση καταγγελία από τον ΕΟΠΥΥ σε περίπτωση αναστολής της εξυπηρέτησης των ασφαλισμένων (χωρίς να ορίζεται ως σπουδαίος λόγος η ύπαρξη οφειλών από τον ΕΟΠΥΥ άνω των 90 ημερών), πρόβλεψη ποινικής ρήτρας παντελώς αόριστης και ασαφούς ως προς τα οφειλόμενα (σε ποιον, για ποιο διάστημα) και ως προς τον τρόπο επιβολής, ακόμη και η αρμοδιότητα των δικαστηρίων εις βάρος των λογοθεραπευτών της επαρχίας, ακόμη και η δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης (προς όφελος των δικαιούχων του ΕΟΠΥΥ, όχι όμως και προς όφελος της βιώσιμης άσκησης του επαγγέλματος των λογοθεραπευτών). Είναι χαρακτηριστικό ότι για την περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης για σπουδαίο λόγο δεν ορίζεται ως σπουδαίος λόγος καταγγελίας από πλευράς του λογοθεραπευτή η διαπίστωση ότι η συνέχιση της σύμβασης είναι οικονομικά ασύμφορη (π.χ. λόγω καθυστερήσεων εξόφλησης, λόγω ύψους rebate και clawback, τροποποίηση ισχύουσας νομοθεσίας ως προς αριθμό συνεδριών, τιμή συνεδρίας κ.λπ.)».

Όμως και η ανησυχία των γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία είναι ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς η κίνηση του Υπουργείου Υγείας ήταν άκρως αιφνιδιαστική, χωρίς να προηγηθεί έντιμος και γόνιμος διάλογος με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Αυτό που τους ενδιαφέρει πρωτίστως, είναι να διασφαλιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται, μέσω ποιοτικών και χωροταξικών προδιαγραφών για τους χώρους που στεγάζουν τέτοιου είδους δραστηριότητες (όπως υφίστανται λ.χ. στα ΚΗΦΑμεΑ- ΚΔΗΦΑμεΑ) αλλά και καθορισμού των προσόντων των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στον ευαίσθητο αυτό κλάδο.

Επιθυμούν και αυτοί να εξορθολογιστεί ο τρόπος διάθεσης των πόρων του ΕΟΠΥΥ που προέρχονται από τις ασφαλιστικές εισφορές και τη φορολογία όλων των πολιτών, καθώς επίσης και την εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων, που ασχολούνται σήμερα με την εκκαθάριση παραστατικών δαπανών, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε πιο αποδοτικές θέσεις.

Επίσης σήμερα, η πληρωμή του ΕΟΠΥΥ προς τους γονείς και κηδεμόνες ατόμου με αναπηρία, για κάθε συνεδρία π.χ. εργοθεραπείας ή για ειδικούς παιδαγωγούς είναι 1,23 ευρώ, όταν οι γονείς πληρώνουν 35 και 40 ευρώ ανά συνεδρία. Ανάλογα ποσά δεν θα ικανοποιήσουν σοβαρούς επιστήμονες, καθώς οι επιτυχημένοι και αποτελεσματικοί επαγγελματίες δεν θα συμβιβαστούν σε ευτελισμό της αμοιβής τους και θα συνεχίσουν ανεξάρτητα του ΕΟΠΥΥ τη δραστηριότητά τους.  Έτσι, οι γονείς/ κηδεμόνες θα αναγκαστούν να αναλάβουν μεγαλύτερο κόστος.

Επειδή είναι απαραίτητο να προηγηθεί μια διαδικασία διαπραγμάτευσης που θα βασίζεται σε ειλικρινή διάλογο, ώστε η συμφωνία και οι όροι που θα την αποτελέσουν να είναι πραγματικά προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων μερών (ΕΟΠΥΥ, επαγγελματίες και επιχειρήσεις Ειδικής Αγωγής, άτομα με αναπηρία).

Επειδή μεσούσης της θεραπευτικής χρονιάς θα είναι επιβαρυντικό για τα παιδιά που ήδη ακολουθούν προγράμματα αποκατάστασης να αλλάξουν θεραπευτή λόγω του νέου συστήματος, και θα έπρεπε να υπάρχει μια πρόβλεψη για τις περιπτώσεις αυτές.

Επειδή αυτό που ενδιαφέρει την κοινωνία πέραν του εξορθολογισμού του τρόπου διάθεσης πόρων, είναι η ποιότητα της ειδικής αγωγής, αλλά και η προσβασιμότητα σε δομές ειδικής αγωγής για όλα τα άτομα με αναπηρία ώστε να διασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες για όλους.

Κατόπιν των ανωτέρων ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1)    Δεδομένων των νομικών πλημμελειών και των αστοχιών των προτεινόμενων συμβάσεων, σκέφτεστε να δώσετε τον απαραίτητο χρόνο για ουσιαστική διαβούλευση και ισόχρονη παράταση ισχύος του μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενου συστήματος αποζημίωσης των δαπανών υπηρεσιών ειδικής αγωγής;  

2)    Εφόσον το Υπουργείο Υγείας κάνει λόγο για προκλητή ζήτηση λογοθεραπειών, αμφισβητείτε τις γνωματεύσεις που έχουν το σύνολο των παιδιών από Δημόσια ΚΕΔΥ ή Δημόσια Νοσοκομεία ότι χρήζουν ειδικής αγωγής;

3)    Δεδομένου ότι το άρθρο 34 του ν. 4447/2016 ορίζει στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ για το 2017 ποσό 1,5 δις ευρώ, δίχως να εξειδικεύει το ακριβές ποσό που αφορά στην ειδική αγωγή, σκοπεύετε να ορίσετε το ακριβές ποσό σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια κατανομής και όχι στη λογική της οριζόντιας περικοπής της δαπάνης;

4)    Προτίθεστε να εξορθολογίσετε τις αποζημιώσεις που περιλαμβάνονται στη σύμβαση (τιμή/ συνεδρία) ώστε να είναι συμβατές με αυτές που ισχύουν στην αγορά σήμερα;

5)    Τι προβλέπεται για τις περιπτώσεις των μη αστικών περιοχών της χώρας (π.χ. νησιωτικές) όπου ενδέχεται να μην υπάρχει συμβεβλημένος επαγγελματίας/ επιχείρηση υπηρεσιών ειδικής αγωγής αλλά μόνο μη συμβεβλημένοι;

6)    Υπάρχει πρόβλεψη ώστε από 01/01/2017 και μέχρι να ομαλοποιηθεί το νέο σύστημα οι γονείς/ κηδεμόνες ατόμων με αναπηρία να υποβάλουν τις εξοφλημένες αποδείξεις τους από παρόχους υπηρεσιών ειδικής αγωγής;

7)    Έχετε λάβει γνώση των διεθνών προδιαγραφών που εφαρμόζονται σχετικά με τη διάρκεια των συνεδριών ειδικής αγωγής; Από που προκύπτουν οι διάρκειες των θεραπειών στη σύμβαση του ΕΟΠΥΥ;

8)    Με ποιον τρόπο θα διενεργείται αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών ειδικής αγωγής ώστε να διασφαλίζεται το άτομο με αναπηρία;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Κωνσταντίνος Μπαργιώτας – Λάρισας

Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής