Έχετε διαβήτη; Ρυθμίστε την υπέρταση

Ένας στους 10 αρρώστους, που εισάγεται στο νοσοκομείο με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, έχει σακχαρώδη διαβήτη.

Και είναι σε όλους γνωστό, πως ο διαβήτης πρέπει να θεραπεύεται, να είναι χαμηλό το σάκχαρο αίματος για να μην παρουσιάζονται οι επιπλοκές από τα μάτια, τα νεφρά, τον εγκέφαλο ή την καρδιά. Με την καλή θεραπεία του διαβήτη προλαμβάνονται οι επιπλοκές από τα μάτια, τα νεφρά και τον εγκέφαλο. Δεν είμαστε όμως ευχαριστημένοι από τα αποτελέσματα της θεραπείας του διαβήτη στα καρδιακά επεισόδια, που μειώνονται μεν αλλά όχι στο βαθμό που θα θέλαμε.
Από την άλλη πλευρά πολλοί διαβητικοί άρρωστοι πάσχουν και από αρτηριακή υπέρταση. Φαίνεται δε ότι η θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης έχει θαυμαστά οφέλη ειδικά στους διαβητικούς.

Ας πούμε ότι σε μία ομάδα αρρώστων με διαβήτη και υπέρταση, εκτός από τη θεραπεία του διαβήτη, δίνουμε και αντιυπερτασικά φάρμακα ώστε η πίεση να είναι λιγότερο από 15 (η μεγάλη) και λιγότερο από 8,5 (η μικρή). Ας υποθέσουμε επίσης ότι παρακολουθούμε τους αρρώστους αυτούς για 8,5 χρόνια. Τι θα συμβεί στο διάστημα αυτό; Η καλή ρύθμιση της πιέσεως, που σημαίνει να έχουμε μεγάλη πίεση κάτω από 14 και μικρή κάτω από 8,5 μειώνει τον κίνδυνο να παρουσιασθεί εγκεφαλικό επεισόδιο κατά 44% και έμφραγμα μυοκαρδίου κατά 21%. Αυτό σημαίνει πως η καλή θεραπεία της αρτηριακής υπερτάσεως αποδεικνύεται περισσότερο ωφέλιμη και από την ρύθμιση του διαβήτη.

Με αυτά που αναφέρονται δεν πρέπει να βγάλουμε το συμπέρασμα πως αν ένας διαβητικός έχει πίεση, τότε ξεχνάμε το διαβήτη και ασχολούμαστε με την πίεση. Καλή θεραπεία στην περίπτωση αυτή σημαίνει πως θεραπεύουμε το διαβήτη και την πίεση.

Περίπου το ήξερε. Κάτι είχε ακούσει από ένα φίλο του, πως το πρώτο πράγμα που συνιστούν οι γιατροί, στην περίπτωση που παρουσιαστεί αρτηριακή υπέρταση, είναι ο περιορισμός του αλατιού. Έτσι δε δοκίμασε ιδιαίτερη έκπληξη, όταν ο γιατρός απαίτησε κατηγορηματικά την αποπομπή της αλατιέρας από το τραπέζι.
"Δηλαδή, γιατρέ, καθόλου αλάτι;" τόλμησε την ερώτηση. 'Καθόλου", τόνισε κατηγορηματικά ο γιατρός, "ούτε στο μαγείρεμα, ούτε στην αλατιέρα".
Έφυγε από το ιατρείο προβληματισμένος. Δεν ήταν από αυτούς που έκανε κατάχρηση, όμως λίγο αλατάκι το ΄θελε. Κάπου τον ενοχλούσε που θα έπρεπε να το στερηθεί τελείως.

Πειθάρχησε όμως στην εντολή του γιατρού. Δεν πήρε φάρμακο, έκοψε το αλάτι, έχασε μερικά κιλά και πραγματικά είδε μια ουσιαστική ανταπόκριση στις τιμές της αρτηριακής πίεσης, που υποχώρησε σχεδόν στα φυσιολογικά επίπεδα. Μετά 6 μήνες διακοπής του αλατιού, η πίεση παρέμεινε φυσιολογική και ο ίδιος δεν είχε κανένα πρόβλημα. 1/4μως τον βασάνιζε ένα ερώτημα. Μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς αλάτι; Μήπως η στέρηση του αλατιού προκαλεί βλάβες σε άλλα όργανα;
Τα ερωτήματα είναι δικαιολογημένα. Με το αλάτι να ΄χει μπει στη ζωή μας και την αλατιέρα αναπόσπαστο μέρος του σκηνικού στο καθημερινό μας τραπέζι, δεν είναι περίεργο να θεωρούμε πως το αλάτι κάνει καλό. Είναι όμως τα πράγματα έτσι;

Η σύγχρονη κοινωνία έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για αύξηση της αρτηριακής πιέσεως των ανθρώπων με την πάροδο της ηλικίας. Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες είναι η αύξηση της κατανάλωσης του αλατιού, σε συνδυασμό βέβαια με την κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας θερμίδων και τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Πόσο όμως αλάτι την ημέρα χρειάζεται ένας φυσιολογικός άνθρωπος;

Από τα βάθη των αιώνων γνωρίζουμε πως οι λαοί που ζούσαν νομαδικά και έτρωγαμ κυρίως γάλα, προϊόντα γάλακτος και κρέας από τα κοπάδια τους, δεν έβαζαν ποτέ αλάτι στο φαγητό τους. Από την άλλη πλευρά, λαοί που τρέφονταν με λαχανικά και δημητριακά χρειάζονταν συμπλήρωμα από αλάτι. Η αναγκαιότητα κατανάλωσης αλατιού επηρέασε από παλιά τις ανθρώπινες σχέσεις. Είχε επικρατήσει ο θεσμός της επιβολής φόρου πάνω στο αλάτι, το οποίο αποτελούσε είδος κρατικού μονοπωλλίου, κάτι που συνέβαινε μέχρι πρόσφατα στη χώρα μας. Σε άλλες χώρες το αλάτι είχε χρησιμοποιηθεί και ως μέσο διεξαγωγής εμπορευματικών πράξεων. Με τη μορφή πλακών δηλαδή έπαιξε ρόλο νομίσματος.

Πηγές:
Γράφει ο Χρήστος Πιτσάβος, αναπλ. καθηγητής καρδιολογίας της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών