Πρεσβυωπία: ένα πρόβλημα με πολλές λύσεις

Δύο εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από πρεσβυωπία, δηλαδή από δυσκολία στην κοντινή όραση, ενώ διεθνώς ο αριθμός των πρεσβυώπων φτάνει το ένα δισεκατομμύριο. Η πρεσβυωπία εμφανίζεται σε άτομα άνω των 38 ετών και είναι συχνότερη στους υπερμέτρωπες και στους μύωπες.

Όλοι παθαίνουν πρεσβυωπία με την αύξηση της ηλικίας.

Η πρεσβυωπία παρουσιάζεται στην αρχή ως δυσκολία στο διάβασμα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, όταν προσπαθώντας να διαβάσουμε ασυναίσθητα απομακρύνουμε το αντικείμενο. Στους μύωπες είναι χαρακτηριστικό ότι βγάζουν τα γυαλιά τους για να διαβάσουν.

Πώς αντιμετωπίζεται σήμερα

Με γυαλιά

Γυαλιά για πρεσβυωπία κυκλοφορούν παντού. Όμως τα έτοιμα γυαλιά με κρύσταλλα χωρίς καλή ποιότητα κουράζουν τα μάτια. Τα πολυεστιακά γυαλιά είναι εξαιρετικά χρήσιμα για τους ανθρώπους που μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτά. Σήμερα διατίθενται εξαιρετικά άνετα πολυεστιακά γυαλιά αλλά και φακοί επαφής με πολυεστιακότητα.

Αυτοί, όμως, είναι δύσχρηστοι στις μεγάλες ηλικίες λόγω της ξηροφθαλμίας που εμφανίζεται τότε.

Με χειρουργικές μεθόδους

• Τοποθέτηση ενδοφακών. Οι μικροί πολυεστιακοί ενδοφακοί τοποθετούνται στο εσωτερικό του ματιού στη θέση του φυσικού φακού και προσφέρουν κοντινή και μακρινή όραση.
• Monovision, με φακούς ή LASER. Το Μοnovision είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος χειρουργικής θεραπείας κατά την εφαρμογή ενδοφακών ή Laser κερατοσμίλευσης. Δεν είναι όμως και η μόνη, τη στιγμή που υπάρχουν άλλες προσεγγίσεις στο θέμα, όπως είναι:
• Η PresbyLasik
• Οι πολυεστιακοί ενδοφακοί
• Τοποθέτηση ενθέτων κερατοειδούς
• CK κερατοπλαστική με ραδιοσυχνότητες

Όλες αυτές οι επεμβάσεις είναι αναίμακτες, ανώδυνες, κατά κανόνα επιτυχείς και ενέχουν ελάχιστο κίνδυνο ή επιπλοκές. Αρκετές φορές, όμως, χρειάζεται με την πρόοδο της πρεσβυωπίας συμπληρωματική επέμβαση μέσα σε μία πενταετία.

Η ιδανική θεραπεία της πρεσβυωπίας θα πρέπει να αποδώσει καλή όραση στη μακρινή, μεσαία και κοντινή απόσταση, δεν θα πρέπει να επηρεάζει την ευαισθησία στις αντιθέσεις του φωτός, ούτε να προκαλεί δυσφωτοψία, θα πρέπει να είναι ακριβής και το αποτέλεσμά της να διαρκεί στον χρόνο.

Καμία από τις εφαρμοσμένες θεραπείες για την πρεσβυωπία δεν πληροί όλα τα παραπάνω κριτήρια προς το παρόν. Η ικανότητα προσαρμογής του οφθαλμού είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, που είναι πραγματικά δύσκολο να αναλυθεί πλήρως και να βρεθεί η ιδανική θεραπεία του.

Κριτήρια επιλογής της κατάλληλης τεχνικής για κάθε ασθενή είναι:

• Η πραγματική ανάγκη του ατόμου για άλλη λύση εκτός των γυαλιών ή των πολυεστιακών φακών επαφής.
• Η κατανόηση από τον γιατρό των πραγματικών αναγκών του κάθε ατόμου, όπως είναι η οδήγηση, η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, η ηλικία και η διαθλαστική κατάστασή του.

Η ηλικία είναι πολύ σημαντική παράμετρος για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Είναι εντελώς διαφορετικό να συζητάμε για έναν 40άρη υπερμέτρωπα και για έναν 70άρη πρεσβύωπα. Στον 40άρη θα προτιμήσουμε Lasik υπερμετρωπίας ή PresbyLasik, συνήθως με κάποιου βαθμού Monovision, ενώ για τον μεγαλύτερο θα ήταν ενδεχομένως προτιμότερη η επέμβαση στο φακό με πολυεστιακό ενδοφακό.

Τα αποτελέσματα

Οι πιο ευχαριστημένοι από οποιαδήποτε εφαρμογή θεραπείας για την πρεσβυωπία είναι οι άνθρωποι με υψηλή υπερμετρωπία 48 - 75 ετών -ηλικία που σήμερα θεωρείται άκρως παραγωγική και διευθυντική- δεδομένου ότι τα άτομα αυτά χωρίς γυαλιά έχουν προβληματική όραση για όλες τις αποστάσεις.

Όσοι έχουν μυωπία και πρεσβυωπία μέσου ή υψηλού βαθμού είναι επίσης καλοί δέκτες των επεμβάσεων αυτών, ενώ οι εμμέτρωπες και όσοι έχουν χαμηλή μυωπία συνήθως είναι περισσότερο απαιτητικοί από αυτό που μπορούν να τους προσφέρουν σήμερα οι επιστήμονες.

Ένα ακόμη συνηθισμένο ερώτημα είναι αν υπάρχει τρόπος πρόληψης ή επιβράδυνσης της πρεσβυωπίας. Η απάντηση είναι αρνητική, αλλά δεν θα πρέπει να βάζουμε γυαλιά αμέσως. Θα πρέπει να προσπαθούμε και χωρίς αυτά, με λίγο καλύτερο φωτισμό και με απομάκρυνση του κειμένου.

Αυτό βέβαια έχει κάποιο όριο. Ύστερα από αυτό το όριο η χρήση πρεσβυωπικών γυαλιών ή η διόρθωση είναι αναγκαία.

Πηγές:
Σπύρος Γεωργαράς, FEBO, MD, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Λειψίας, Γερμανία, Διευθυντής Α′ Οφθαλμολογικής Κλινικής.