Κακώσεις κεφαλής στα παιδιά: Πώς θα αποφύγουμε τις πτώσεις

Η πτώση από κάποιο ύψος είναι η πρώτη αιτία παιδικού τραυματισμού και ο κίνδυνος, τώρα που το καλοκαίρι πλησιάζει, πολλαπλασιάζεται. Η πτώση αποτελεί την κυριότερη αιτία τραυματισμού σε παιδιά κάτω των 15 ετών και είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου και σοβαρού τραυματισμού στο κεφάλι στα μικρότερα παιδιά.

Ο μηχανισμός των κακώσεων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Έτσι, στα νεογνά τα χτυπήματα στο κεφάλι συνήθως είναι αποτέλεσμα κακοποίησης. Στα βρέφη και στα νήπια που ξεκινούν να περπατούν πιο συχνές είναι οι πτώσεις. Στα παιδιά μέσης σχολικής ηλικίας προεξάρχουν οι τραυματισμοί που σχετίζονται με την άθληση και άλλα παιχνίδια, ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά και στους εφήβους κυριαρχούν οι κακώσεις οι οποίες σχετίζονται με κινούμενα οχήματα.

Μέτρα αποφυγής πτώσεων:

• Τοποθετήστε προστατευτικά στα παράθυρα και το μπαλκόνι.
• Ποτέ μην αφήνετε ένα μικρό παιδί μόνο του σε ένα κρεβάτι ή σε ένα καναπέ.
• Σε παιδότοπους/πάρκα, ελέγξτε τα παιχνίδια για την ασφάλειά τους.
• Χρησιμοποιήστε αντιολισθητικό χαλάκι στο μπάνιο των παιδιών.
• Χρησιμοποιήστε τον ιμάντα ασφαλείας/ζώνες για καρέκλες και παιδικά καθίσματα.
• Μην αφήνετε ένα παιδί να παίζει μόνο του κοντά σε μια έξοδο κινδύνου, σε μια ψηλή βεράντα ή μπαλκόνι.
• Καλύψτε με ειδικά υλικά αιχμηρά έπιπλα ή επικίνδυνες γωνιές.
• Τοποθετήστε πόρτες/κάγκελα ασφαλείας σε σκάλες στο σπίτι σας.

Στοιχεία σχετικά με το μηχανισμό της κάκωσης που έχουν μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας είναι:

• Πτώση από ύψος άνω των 50 εκατοστών, νούμερο που αντιστοιχεί στο μέσο ύψος ενός κρεβατιού.
• Πρόσκρουση σε σκληρή επιφάνεια (πλακάκια, τσιμέντο).
• Πρόσκρουση σε σταθερό αντικείμενο με ταχύτητα (π.χ. παιδί που τρέχει και χτυπά στον τοίχο).
• Πλήξη με βαρύ ή/και ταχέως κινούμενο αντικείμενο (π.χ. πέτρα, μπάλα).
• Ατύχημα με ποδήλατο ή δίκυκλο χωρίς κράνος.
• Τροχαίο με αυτοκίνητο - παράσυρση.
• Ηλικία
• Χτύπημα στο πίσω μέρος του κεφαλιού (ινιακή χώρα).
• Ασαφές ιστορικό, ελλιπείς πληροφορίες κάκωσης.
• Υποψία κάκωσης από πρόθεση, κακοποίηση.

Αναγνώριση μιας δυνητικά επικίνδυνης κάκωσης της κεφαλής, όπου χρειάζεται άμεσα ιατρική βοήθεια:

• Αυξημένη υπνηλία.
• Απώλεια μνήμης.
• Έμετος.
• Σπασμοί.
• Απώλεια προσανατολισμού, ζάλη, απώλεια ισορροπίας.
• Αδυναμία ενός άκρου ή δυσχέρεια στην ομιλία.
• Σύγχυση/Παράξενη συμπεριφορά ή απώλεια μνήμης.
• Επιδεινούμενη κεφαλαλγία.
• Φωτοφοβία.
• Έλλειψη διάθεσης για παιγνίδι.
• Παρατεταμένο κλάμα.

Επιπλέον, επικίνδυνα ευρήματα μιας κάκωσης κεφαλής είναι:

• Μεγάλο θλαστικό τραύμα του τριχωτού.
• Εκχύμωση γύρω από τα μάτια ή πίσω από το πτερύγιο του αφτιού. Μπορεί να σημαίνουν κάταγμα στη βάση του κρανίου.
• Βουητό στο αφτί ή διαπίστωση ότι υπολείπεται η ακοή στο ένα ή και στα δύο αφτιά.
• Αυξημένη τάση της πηγής.
• Ανοιχτό κάταγμα κρανίου.
• Η εκροή υγρού από τη μύτη, το αφτί ή από τραύμα στο κρανίο.

Τα παραπάνω είναι σοβαρά και ανησυχητικά συμπτώματα και σημεία. Η εμφάνισή τους επιβάλλει την άμεση μεταφορά του παιδιού με ασφαλείς συνθήκες σε νοσοκομείο, το οποίο κατά προτίμηση θα παρέχει παιδοχειρουργική και νευροχειρουργική κάλυψη.

Απλά βήματα για αντιμετώπιση πτώσεων:

• Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η εξασφάλιση και διατήρηση ενός βατού αεραγωγού, δηλαδή η εξασφάλιση μιας καλής αναπνοής.
• Διατηρήστε το παιδί ζεστό.
• Αγκαλιάστε και ησυχάστε το παιδί.
• Σε περίπτωση τραύματος και αιμορραγίας, εξασκήστε άμεση πίεση στο σημείο αιμορραγίας με ένα καθαρό ύφασμα.

Παρακολούθηση στο σπίτι:

Εάν ο τραυματισμός είναι ήπιος και ο Παιδοχειρουργός κρίνει ότι το παιδί μπορεί να παρακολουθηθεί στο σπίτι, τότε δίνονται οδηγίες για:

• Αντιμετώπιση αιμορραγίας. Εάν το σημείο του τραυματισμού αιμορραγεί, πιέστε το με μια καθαρή γάζα. Η αιμορραγία πρέπει να σταματήσει σε 10 λεπτά. Εάν η αιμορραγία δεν σταματάει ή χρειάζεται συρραφή του τραύματος, ζητήστε βοήθεια.
• Κεφαλαιμάτωμα. (καρούμπαλο). Εμφανίζεται συχνά μετά από τραυματισμό στο κεφάλι. Για να μειωθεί τοποθετήστε πάγο στην περιοχή για περίπου 20 λεπτά. Συνήθως το οίδημα αρχίζει να βελτιώνεται λίγες ώρες μετά τον τραυματισμό αλλά για την πλήρη υποχώρηση του χρειάζεται περίπου μία εβδομάδα.(Προσοχή, ο πάγος να μην έρχεται σε απευθείας επαφή με το δέρμα)
• Κεφαλαλγία. Δώστε του αναλγητικά.
• Ξεκούραση. Παροτρύνετε το παιδί να ξαπλώσει και να ξεκουραστεί. Αφήστε το να κοιμηθεί εάν θέλει, δεν είναι επικίνδυνο σε περίπτωση μικρού τραυματισμού και ειδικά εάν είναι και η ώρα του για ύπνο, πάντα υπό παρακολούθηση. Ήπιος πονοκέφαλος, ναυτία, και ζάλη είναι συχνά ενοχλήματα, ειδικά τις πρώτες ώρες μετά τον τραυματισμό.
• Τον ξυπνάτε κάθε δυο ώρες.

Παρακολούθηση για 48 ώρες και επικοινωνία με παιδοχειρουργό όταν έχουμε:

• Έμετους.
• Έντονο και επιδεινούμενο πονοκέφαλο.
• Υπνηλία.
• Σύγχυση.
• Δυσκολία βάδισης και ομιλίας.
• Σπασμοί ή παράξενες κινήσεις που σας προβληματίζουν.
• Έντονο ασταμάτητο κλάμα.
• Αδυναμία ή μούδιασμα οπουδήποτε στο σώμα του.