Ποια είναι τα σωματικά συμπτώματα του στρες;

Όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε στρες, σε καθημερινή βάση. Είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση σε κάθε είδους κατάσταση. Το σώμα μας αντιδρά στο στρες εκκρίνοντας ορμόνες, και αυξάνοντας τους παλμούς της καρδιάς μας. Την ίδια στιγμή, ο εγκέφαλός μας λαμβάνει περισσότερο οξυγόνο, ώστε να μπορούμε να λύσουμε καλύτερα κάθε πιθανό πρόβλημα. Υπό αυτή την έννοια, το στρες είναι κάτι χρήσιμο, την στιγμή που το βιώνουμε.

Από την άλλη πλευρά, τις περισσότερες φορές το στρες θα πυροδοτηθεί από μια άσχημη εμπειρία. Οι αυξημένες ευθύνες στην δουλειά, κάποιο προσωπικό ή οικονομικό πρόβλημα… Και όταν τα επίπεδα του στρες μας παραμένουν υψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε τα πράγματα περιπλέκονται. Το χρόνιο στρες μπορεί να προκαλέσει μια πληθώρα σωματικών συμπτωμάτων, επηρεάζοντας πολύ αρνητικά την υγεία μας. Ας ρίξουμε μια ματιά στα πιο κοινά από αυτά…

Κεντρικό νευρικό σύστημα και ενδοκρινικό σύστημα

Το κεντρικό νευρικό μας σύστημα (ΚΝΣ) είναι υπεύθυνο για τις αντιδράσεις του οργανισμού μας σε παράγοντες που αυξάνουν το στρες. Στέλνει αμέσως εντολές στο υπόλοιπο σώμα για το τι πρέπει να γίνει, και διαχειρίζεται κάθε είδους “απειλητική” κατάσταση, και εκκρίνει αδρεναλίνη και κορτιζόλη. Όταν η απειλή εξουδετερωθεί, τότε το ΚΝΣ στέλνει εντολή σε όλα τα υπόλοιπα συστήματα να επανέλθουν στο φυσιολογικά—έτσι πρέπει να συμβαίνει, τουλάχιστον. Αν το ΚΝΣ αποτύχει να επανέλθει σε μια ουδέτερη κατάσταση, ή αν ο παράγοντας που προκαλεί στρες δεν εξουδετερωθεί/εξαφανιστεί, τότε το σώμα μας αρχίζει να υποφέρει. Τα πιο κοινά συμπτώματα του χρόνιου στρες είναι η ευερεθιστότητα, το αυξημένο άγχος και η κατάθλιψη. Μπορεί να έχουμε πονοκεφάλους ή αϋπνία, και μπορεί να επηρεάσει άλλα προβλήματα όπως η υπερφαγία και άλλες διατροφικές διαταραχές, ο αλκοολισμός και η κατάχρηση ουσιών, αλλά και ο κοινωνικός εγκλεισμός.

Καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα

Οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν και το καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα. Κατά την αντίδραση του οργανισμού σε κάποιον στρεσογόνο παράγοντα, αναπνέουμε ταχύτερα, ώστε να παρέχουμε στον εγκέφαλό μας οξυγόνο και αίμα σε μεγαλύτερες ποσότητες. Για τα άτομα που πάσχουν από παθήσεις του αναπνευστικού, όπως το άσθμα, το στρες μπορεί να κάνει την αναπνοή σας αρκετά δύσκολη. Η καρδιά μας, επίσης, αρχίζει να χτυπάει ταχύτερα. Οι ορμόνες του στρες κάνουν τα αιμοφόρα αγγεία να συσφίγγονται, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση. Αν, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε χρόνιο στρες, η καρδιά μας αναγκάζεται να δουλεύει… υπερωρίες για πολύ καιρό, αυξάνοντας τον κίνδυνο υπέρτασης, καθώς και προβλημάτων της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων.

Πεπτικό σύστημα

Όταν βιώνουμε στρες, το συκώτι μας παράγει επιπλέον γλυκόζη, για να μας παρέχει περισσότερη ενέργεια, ώστε να μπορούμε να δράσουμε. Όση γλυκόζη δεν χρησιμοποιηθεί, απορροφάται ξανά από τον οργανισμό. Όταν πάσχουμε, λοιπόν, από χρόνιο στρες, η πληθώρα γλυκόζης αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, οι ορμόνες, η γρήγορη αναπνοή και οι αυξημένοι παλμοί της καρδιάς μπορεί να ταράξουν το πεπτικό σύστημα, αυξάνοντας τις πιθανότητες παλινδρόμησης. Αν, πάλι, έχετε έλκος, το στρες θα κάνει τα συμπτώματά του να επιδεινωθούν. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός ή ο πόνος στο στομάχι. Τέλος, το στρες μπορεί να επηρεάσει το πώς ο οργανισμός μας επεξεργάζεται τις τροφές, και πώς μετακινούνται στον γαστρεντερικό σωλήνα, προκαλώντας διάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Μυϊκό σύστημα

Όταν βιώνουμε στρες, οι μύες μας σφίγγονται για να προστατεύσουν το σώμα από τυχόν τραυματισμούς—σε φυσιολογικές συνθήκες, επιστρέφουν στα φυσιολογικά μόλις σταματήσουμε να νιώθουμε στρες. Σε περιπτώσεις χρόνιου στρες, όμως, συνεχίζουν να είναι σφιγμένοι, προκαλώντας πονοκέφαλο, πόνους στην πλάτη, την μέση και τους ώμους.

Σεξουαλική υγεία και αναπαραγωγικό σύστημα

Το στρες καταπονεί σώμα και μυαλό, και δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο να βλέπουμε την λίμπιντό μας να πέφτει όταν πάσχουμε από χρόνιο στρες. Βέβαια, η διαδικασία λειτουργεί κάπως διαφορετικά για άνδρες και γυναίκες. Συγκεκριμένα, καθώς οι άνδρες παράγουν περισσότερη τεστοστερόνη, είναι πιθανό να μην προσβληθεί η λίμπιντό τους άμεσα, ή σε τόσο μεγάλο βαθμό. Από ένα σημείο, όμως, και μετά, μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα με την παραγωγή σπέρματος και να προκληθεί στυτική δυσλειτουργία. Στις γυναίκες, είναι πολύ πιθανό το στρες να επηρεάσει τον κύκλο τους, κάνοντάς τον ασταθή, ή την περίοδο πιο επίπονη. Επίσης, οι γυναίκες που υποφέρουν από χρόνιο στρες μπορεί να εμφανίσουν επιδεινωμένα τα σωματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Το στρες δραστηριοποιεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα, θέτοντάς το σε κατάσταση “συναγερμού”, ώστε να προληφθεί μια πιθανή μόλυνση. Με τον καιρό, όμως, η κορτιζόλη προκαλεί βλάβες, εμποδίζοντας την έκκριση ισταμίνης και τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις σε μικροοργανισμούς που έχουν εισβάλλει στον οργανισμό. Οι άνθρωποι που πάσχουν από χρόνιο στρες, συνεπώς, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για ιογενείς ασθένειες—ταυτόχρονα, δε, αυξάνεται και ο χρόνος που απαιτείται από τον οργανισμό για να θεραπευτούμε πλήρως.