Πώς μας προειδοποιεί η διπολική διαταραχή

Η διπολική διαταραχή, γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη, αποτελεί μία ψυχική διαταραχή, η οποία εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 1% του γενικού πληθυσμού άνω των 18 ετών. Παίρνει το όνομά της από τους δύο πόλους (τον πόλο της μανίας και τον πόλο της κατάθλιψης) στους οποίους μπορεί να κυμαίνεται η συμπεριφορά και η διάθεση του ατόμου. Αποτελεί την 5η κύρια αιτία αναπηρίας στον κόσμο και την 9η αιτία πρόωρου θανάτου ή αναπηρίας σε όλο τον κόσμο. Η διπολική διαταραχή ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης και προκαλεί ασυνήθιστες αλλαγές στη διάθεση του ατόμου, την ενέργεια, τις δραστηριότητες και την ικανότητα εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων.

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι της διπολικής διαταραχής, σε όλους όμως αυτούς τους τύπους υπάρχουν σαφείς αλλαγές στη διάθεση, την ενέργεια και τα επίπεδα δραστηριότητας του ατόμου. Μπορεί να υπάρχουν ακραίες αλλαγές της διάθεσης από υπερβολικά ανεβασμένη διάθεση και υπερβολικές συμπεριφορές (επεισόδια μανίας) μέχρι πολύ έντονη θλίψη και περιόδους απελπισίας (επεισόδια κατάθλιψης). Οι μεταβολές της διάθεσης μπορεί να είναι και αναμεμειγμένες, το άτομο δηλαδή μπορεί να αισθάνεται ταυτόχρονα ενθουσιασμένο και θλιμμένο.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της διπολικής διαταραχής μπορούν γενικά να χωριστούν στα σημάδια της μανίας και σε αυτά της κατάθλιψης.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της μανίας

• Αίσθημα υπερβολικής χαράς για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Μεγαλύτερη ενεργητικότητα από ότι συνήθως
• Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
• Πολύ γρήγορη ομιλία, με σκέψεις που τρέχουν
• Η προσοχή διασπάται πάρα πολύ εύκολα
• Αίσθημα ανησυχίας και παρορμητικότητας
• Υπερβολική εμπιστοσύνη στις ικανότητες του ίδιου του ατόμου, αίσθηση «ότι μπορεί να τα κάνει όλα»
• Ενασχόληση με επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως απρόσεκτη οδήγηση, αλόγιστες σπατάλες και σεξ χωρίς προφυλάξεις

Η μανία μπορεί να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα, τα παραπάνω όμως αποτελούν τα βασικότερα σημάδια.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της κατάθλιψης

• Αυξημένη θλίψη και αίσθημα απελπισίας για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Απόσυρση από φίλους και αγαπημένα πρόσωπα
• Απόσυρση από αγαπημένες δραστηριότητες που το άτομο παλιά απολάμβανε
• Αλλαγή στην όρεξη
• Μειωμένα επίπεδα ενέργειας και έντονη κόπωση
• Προβλήματα συγκέντρωσης, μνήμης και λήψης αποφάσεων
• Σκέψεις γύρω από το θάνατο

Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα, τα παραπάνω όμως αποτελούν τα βασικότερά της σημάδια.

Η διπολική διαταραχή μπορεί να εμφανίζεται και με χαμηλότερης έντασης εναλλαγές της διάθεσης. Η υπομανία αποτελεί μία λιγότερο σοβαρή μορφή της μανίας. Κατά τη διάρκεια ενός υπομανιακού επεισοδίου το άτομο μπορεί να αισθάνεται πολύ καλά συναισθηματικά, να είναι πολύ παραγωγικό και να λειτουργεί κανονικά στην καθημερινότητα. Το ίδιο το άτομο μπορεί να μη νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά, συνήθως τα οικεία του πρόσωπα αντιλαμβάνονται την εναλλαγή στη διάθεση και αρχίζουν να προβληματίζονται. Χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση η υπομανία μπορεί να εξελιχθεί σε μανία.

Εάν παρατηρείτε ορισμένα συμπτώματα από αυτά που αναφέρονται παραπάνω ή παρόμοια σημάδια που σας προβληματίζουν συνίσταται η επίσκεψη σε ψυχίατρο, ο οποίος κάνοντας τη σωστή αξιολόγηση μπορεί να αναγνωρίσει τη διαταραχή και να δώσει τις σωστές κατευθυντήριες γραμμές. Για την αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής από τα διεθνή πρωτόκολλα συστήνεται ο συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας. Μέσα από την ψυχοθεραπεία το άτομο μπορεί να κατανοήσει τι είναι αυτό που συμβαίνει όταν έχει επεισόδια μανίας/υπομανίας ή/και επεισόδια κατάθλιψης, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα προειδοποιητικά σημάδια για να μπορεί να ζει μια λειτουργική ζωή.