Το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας (POTS) αποτελεί μια διαταραχή του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των καρδιακών παλμών και τη μη επαρκή αιμάτωση του εγκεφάλου. Λόγω της δυσαυτονομίας, το αίμα συγκεντρώνεται στο κάτω μισό του σώματος λόγω βαρύτητας, όταν το άτομο βρίσκεται σε όρθια στάση, και η καρδιά χρειάζεται να παράγει περισσότερο έργο προκειμένου να το διοχετεύσει στο πάνω μέρος και στον εγκέφαλο. Οι ασθενείς παρουσιάζουν αλλαγές στην αρτηριακή πίεση, ζάλη, λιποθυμικά επεισόδια καθώς και δυσλειτουργίες από τη μη επαρκή αιμάτωση του εγκεφάλου, όπως διάσπαση προσοχής.

Μελέτη του Πανεπιστημίου του Τολέδο στον πληθυσμό των ΗΠΑ κατέδειξε αλματώδη αύξηση των περιστατικών μετά το ξέσπασμα της πανδημίας κορωνοϊού. Οι διαγνώσεις του συνδρόμου μετά το 2020 είναι πενταπλάσιες σε σχέση με τα χρόνια πριν από την έναρξη της πανδημίας.

Το σύνδρομο, που έχει ενταχθεί στην γενικότερη "ομπρέλα" των εκδηλώσεων τη long CoViD, ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ατόμων, ακόμη και χρόνια μετά τη λοίμωξη από CoViD-19. Εξαιτίας του, παιδιά έχουν αναγκαστεί να σταματήσουν το σχολείο και ενήλικες να διακόψουν την εργασία τους, λέει στο iatronet.gr η παιδίατρος, πρόεδρος του συλλόγου ασθενών Long CoViD Greece, Ελένη Ιασωνίδου (φωτογραφία), που αντιμετωπίζει και η ίδια τις επιπτώσεις του συνδρόμου.

CoViD-19 και POTS

Το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας έχει συνδεθεί με ιογενείς λοιμώξεις, με τον ιό Epstein-Barr να έχει ενοχοποιηθεί ως μια γενεσιουργός αιτία. Στο παρελθόν, η αύξηση καρδιαγγειακών συμπτωμάτων σε στρατιώτες του Α' Παγκόσμιου Πολέμου είχε υποτεθεί πως οφειλόταν στην πανδημία της ισπανικής γρίπης.

Θέλοντας να διαπιστώσουν την σύνδεση της CoViD-19 με την αύξηση των διαγνώσεων τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τολέδο εξέτασαν δεδομένα από ιατρικά αρχεία των ΗΠΑ, με περισσότερους από 65 εκατομμύρια ασθενείς, συγκρίνοντας τη συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου πριν και μετά την πανδημία, θέτοντας ως ημερομηνία έναρξης της "εποχής COVID" την 1η Μαρτίου του 2020. Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά:

Από τον Ιανουάριο του 2018 ως την 1η Μαρτίου 2020 διαπιστώθηκε μια συχνότητα 4,21 νέων διαγνώσεων ανά μήνα στον αμερικανικό πληθυσμό. Στην περίοδο από τις 2 Μαρτίου 2020 ως τον Ιούνιο του 2024, οι διαγνώσεις εκτοξεύτηκαν σε 22,66 ανά μήνα, δηλαδή υπερ-πενταπλασιάστηκαν.

Ζώντας με POTS

"Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα ελέγχει όλες τις αυτόματες λειτουργίες του οργανισμού μας, όπως η αναπνοή, οι χτύποι καρδιάς, η πέψη κ.α.", εξηγεί η κ. Ιασωνίδου, προσθέτοντας: "Εκτείνεται σε όλα τα συστήματα, με βασικό και προεξέχον το καρδιαγγειακό. Το αίμα μαζεύεται στο κάτω μέρος του σώματος, ανεβαίνουν οι χτύποι της καρδιάς όταν είμαστε σε όρθια θέση και όλο αυτό δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα, όπως λιποθυμικά επεισόδια και γνωστικά προβλήματα. Έχει διαπιστωθεί μάλιστα, ότι ακόμη κι αν ομαλοποιηθεί ο χτύπος της καρδιάς, η δυσλειτουργία σε ό,τι αφορά την αιμάτωση του εγκεφάλου μπορεί να επιμείνει για 3 με 4 χρόνια ακόμη".

Η ίδια βλέπει τους παλμούς της καρδιάς της να ανεβαίνουν από τις 54/λεπτό όταν είναι ξαπλωμένη σε 100 - 130 όταν σηκώνεται όρθια. "Δυστυχώς, δεν είναι κάτι που περνάει. Έχει εξάρσεις και υφέσεις, ζεις με αυτό, η CoViD και άλλες λοιμώξεις το επανατροφοδοτούν, μπορεί να ηρεμήσει και μετά επανέρχεται", σημειώνει.

Η διάγνωση γίνεται με δεκάλεπτη εξέταση, ενώ ένας μεγάλος αριθμός ασθενών παραμένει αδιάγνωστος, μεταξύ τους και παιδιά. "Μου έχει τύχει παιδί το οποίο λιποθυμάει καθιστό μέσα στην σχολική τάξη. Όταν του έκανα το τεστ δεν άντεξε ούτε 8 λεπτά. Στα 8 λεπτά αν δεν το ξαπλώναμε, θα λιποθυμούσε", αναφέρει, συμπληρώνοντας πως "υπάρχουν παιδιά που έχουν αναγκαστεί να σταματήσουν από το σχολείο γιατί δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν. Ενήλικες έχουν αναγκαστεί να σταματήσουν να εργάζονται, με σοβαρές οικονομικές και ασφαλιστικές συνέπειες".

"Έχεις άγχος"

Τέσσερις στους πέντε ασθενείς με Long CoViD έχουν δυσαυτονομία, σύμφωνα με την πρόεδρο του Long CoViD Greece, η οποία διαπιστώνει ένα μεγάλο βαθμό άγνοιας των επαγγελματιών Υγείας, ενώ ένα μέρος τους εξακολουθεί να ψυχιατρικοποιεί τους ασθενείς. "Δεν έχεις τίποτα, έχεις άγχος", ακούνε συχνά οι τελευταίοι, στα επείγοντα, όπου καταφεύγουν μετά από ένα λιποθυμικό επεισόδιο. Αν όμως γίνει η εξέταση θα διαπιστωθεί ότι έχουν ορθοστατική ταχυκαρδία.

Σε θεραπευτικό επίπεδο, υπάρχουν φάρμακα πρώτης, δεύτερης και τρίτης γραμμής, σύμφωνα με τις κατεθυντήριες οδηγίες του Τμήματος Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης των ΗΠΑ για την συμπτωματική - και όχι αιτιολογική αντιμετώπιση, που επιτυγχάνει μείωση των καρδιακών παλμών και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

"Η long CoViD δεν είναι πλέον κάτι απροσδιόριστο και γενικό, υπάρχουν νούμερα για συγκεκριμένες παθήσεις οι οποίες μέχρι πρότινος ήταν ελάχιστα μελετημένες. Και καθόλου διδασκόμενες - θα πρόσθετα - στο πλαίσιο της Ιατρικής", επισημαίνει η κ. Ιασωνίδου, αποκαλύπτοντας πως "κι εμένα, παρόλο που είμαι γιατρός, μου πήρε 7 μήνες να καταλάβω τι έχω. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν το έχουν βρει ποτέ. Και τους λένε πως απλά έχουν άγχος".

Η ίδια διαπιστώνει υπολειτουργία των ιατρείων Long CoViD, σημειώνοντας ωστόσο πως τα προβλήματα παραμένουν. "Δεν είναι μόνο η ορθοστατική ταχυκαρδία, έχουμε επιβεβαιωμένα αύξηση ως και 40% καρδιαγγειακών, 60% σακχαρώδη διαβήτη και 40% αυτοάνοσων. Και μάλιστα υπάρχουν μελέτες που αφορούν ασθενείς της πρώτης φάσης, όταν δεν υπήρχαν εμβόλια, για να προλάβω την αντιεπιστημονική παραφιλολογία ότι για αυτό φταίνε τα εμβόλια", αναφέρει.

Καταλήγοντας, καλεί όσους πιστεύουν πως σήμερα είναι καλύτερα να νοσήσει κάποιος από CoViD παρά από γρίπη, να αναθεωρήσουν. "Πρώτον, ακόμη και τώρα που έχουν ελαχιστοποιηθεί, οι θάνατοι από CoViD είναι περισσότεροι από της γρίπης. Δεύτερον, παρόλο που στην οξεία φάση η λοίμωξη από τη γρίπη είναι βαρύτερη, δεν έχει τις συνέπειες της CoViD μετά τη λοίμωξη, όπως η ορθοστατική ταχυκαρδία, η χρόνια κόπωση, η ινομυαλγία και τόσα άλλα".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Σφουγγάρι λούφα: Είναι καλή ιδέα η χρήση του;
Γ. Βέλμαχος: Η επιδημία του τραύματος στην Ελλάδα και τα πρώτα βήματα αντιμετώπισης
Ποια είναι τα οφέλη της φράουλας