Η διαρκής επιθυμία ιατρών, ασθενών και ερευνητών για τον Καρκίνο είναι να βρεθεί μια εξέταση αίματος, που να βρίσκει το νόσημα σε πρώιμα στάδια! Αυτό δεν ξέρει κανείς πότε θα βρεθεί και τι αξιοπιστία θα έχει. Έτσι, προς το παρόν θα πρέπει όλοι μας να είμαστε ευαισθητοποιημένοι σε συμπτώματα που μπορεί να υποκρύπτουν μια αρχή κακοήθειας.

Η αλήθεια είναι, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καρκίνων είναι ύπουλοι και αθόρυβοι! Από την άλλη μεριά, οι συχνότεροι τύποι καρκίνου στον άνθρωπο δίνουν σημεία και συμπτώματα, ένα καμπανάκι που συχνά διαλάθει της προσοχής αποδίδοντάς το σε  κάποια άλλη πάθηση!

Ας δούμε, όμως, μερικά από αυτά και ας κάνουμε τον κόπο να τα αναφέρουμε στον γιατρό μας. Καλύτερα μια εξέταση παραπάνω παρά να ξεφύγει κάτι που μπορεί να διαγνωστεί στην αρχή!

  1. Αλλαγές σε βλάβη του δέρματος

Ένας σπίλος σκούρου χρώματος (μελαγχρωματικός σπίλος) που πρωτοεμφανίζεται ή προϋπάρχει και αλλάζει χρώμα, διάσταση, σχήμα και προκαλεί κνησμό θα πρέπει να ελέγχεται άμεσα από ειδικό δερματολόγο. Σπίλοι με δυσπλαστικά χαρακτηριστικά (δηλαδή που έχουν όχι τυπικά κύτταρα) καλό είναι να αφαιρούνται, ιδίως αν βρίσκονται σε σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο! Το μελάνωμα είναι επιθετικός καρκίνος του δέρματος και μπορούμε να τον προλάβουμε. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τύποι καρκίνου του δέρματος, που δεν είναι σκουρόχρωμοι. Όταν έχουμε λοιπόν μια βλάβη που αλλάζει σχήμα και χρώμα, επιμένει και επεκτείνεται (ιδίως σε μεγαλύτερες ηλικίες) και ματώνει ή ρίχνει κάθε τόσο καύκαλο, καλό είναι να αφαιρείται. Ο καρκίνος του δέρματος είναι απολύτως ιάσιμος σε αρχικά στάδια!

  1. Επίμονος βήχας

Ένα σύμπτωμα που συχνά μπερδεύει ασθενείς και γιατρούς είναι ο επίμονος βήχας. Ο καπνιστής τον ξεπερνά συνήθως με τη φράση «τσιγαρόβηχας είναι»! Και μπορεί να έχει δίκιο, με την προϋπόθεση ότι ακολουθεί τις σύγχρονες οδηγίες πρόληψης για τον καρκίνο του πνεύμονα, που είναι η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης κάθε χρόνο! Όταν, όμως, κατά τον βήχα δούμε και αίμα, η διερεύνηση θα πρέπει να είναι πιο ενδελεχής. Κάθε αιμόπτυση δεν σημαίνει και καρκίνο! Αλλά το να την παραβλέπουμε μπορεί να είναι εγκληματικό.

Όλα αυτά είναι ακόμα πιο σημαντικά για τους μη καπνιστές. Ένας επίμονος βήχας που κρατάει περισσότερο από 2-3 εβδομάδες θέλει ψάξιμο. Το πιο πιθανό είναι να οφείλεται σε λοίμωξη του αναπνευστικού. Αλλά αυτό θα πρέπει να το πει γιατρός.

  1. Αλλαγές στο γυναικείο στήθος

 Στα παλαιότερα χρόνια, η αυτοεξέταση του μαστού στις γυναίκες, ήταν η μοναδική δυνατότητα να βρούμε πρώιμους καρκίνους. Με τον τρόπο αυτό ανακαλύπτονται βλάβες πάνω από 1-2 εκ. (ανάλογα το μέγεθος του μαστού). Ο στόχος μας σήμερα είναι να διαγνωστεί κάτι σε μέγεθος χιλιοστών! Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ψηφιακή μαστογραφία, κάθε χρόνο μετά τα 40 έτη ηλικίας!

Αν όμως ζούμε σε απομακρυσμένες περιοχές ή για κάποιο λόγο δεν το κάνουμε, τότε πρέπει οπωσδήποτε να αξιολογηθούν: θηλή που ξαφνικά τραβιέται μέσα, δέρμα που παρουσιάζει βαθούλωμα ή όψη φλοιού πορτοκαλιού, έκκριμα από τη θηλή (ιδίως αιματηρό) και τέλος αλλαγή στο σχήμα του μαστού. Όλα αυτά καλό είναι να τα παρατηρεί η γυναίκα στον καθρέφτη του μπάνιου, σταθερές ημέρες του κύκλου της (πχ. μερικές μέρες μετά το τέλος της περιόδου) ή περιοδικά όταν δεν έχει περίοδο. Δεν υπάρχει καλύτερος γιατρός για μια γυναίκα από τον εαυτό της! Πολλές γυναίκες φοβούνται να ψηλαφήσουν το στήθος τους. Λάθος! Πρέπει να το κάνουν, και εκείνες θα καθοδηγήσουν τον γιατρό.

  1. Φούσκωμα και εναλλαγές κενώσεων

Το πρήξιμο στην κοιλιά είναι συχνό σύμπτωμα δυσανεξίας σε τροφές ή ευερέθιστου εντέρου (η παλιά καλούμενη σπαστική κολίτιδα). Αν, όμως, επιμένει παρά τη διατροφική προσοχή από μεριάς του ατόμου, και ιδίως αν συνοδεύεται με πόνους περιοδικά έντονους και επιτεινόμενους και εναλλαγές κενώσεων (μια δυσκοιλιότητα και μια διάρροιες), τότε θα πρέπει να το συζητήσουμε με τον γιατρό μας.

Η πραγματικότητα είναι ότι τέτοια συμπτώματα μας λένε συχνά ασθενείς που έρχονται στο ιατρείο με καρκίνο εντέρου, και που δεν τους είχαν δώσει σημασία. Η παρουσία αίματος στα κόπρανα είναι ένα σύμπτωμα που θα πρέπει να διερευνάται και όχι να αποδίδεται ελαφρά τη καρδία σε αιμορροΐδες. Δεν είναι όπως το πιο συχνό σύμπτωμα! Αναίτιες ξαφνικές αλλαγές στις γνωστές συνήθειες του εντέρου μας είναι καμπανάκια!

  1. Αλλαγές στις συνήθειες ούρησης στους άνδρες ή αίμα στα ούρα

Η συνήθεια να σηκώνονται οι άντρες τη νύχτα για ούρηση είναι συχνό φαινόμενο μετά από κάποια ηλικία. Μην θεωρούμε αυτό απαραίτητα φυσιολογικό, ιδίως αν συνοδεύεται από δυσκολία και μείωση της ακτίνας ούρησης ή παρουσία αίματος. Ο τακτικός έλεγχος του προστάτη από ουρολόγο μαζί με αιματολογική μέτρηση του PSA μετά από τα 50 έτη είναι επιθυμητός. Επίσης, αιματουρία (ιδίως ανώδυνη) απαιτεί έλεγχο για καρκίνο νεφρού ή ουροδόχου κύστης. Οι κακοήθειες του ουροποιητικού έχουν πολύ καλή πρόγνωση αν βρεθούν εγκαίρως!

  1. Διόγκωση λεμφαδένων

Κάθε πρήξιμο σε λαιμό, μασχάλες ή βουβωνικές περιοχές δε σημαίνει καρκίνο! Ειδικότερα, λεμφαδένες που πονάνε συνήθως υποδηλώνουν φλεγμονή στην περιοχή. Από την άλλη, λεμφαδένες σκληροί, ανώδυνοι και συχνά σε μπλόκ (πολλοί κολλημένοι μεταξύ τους) και μη κινητοί, θα πρέπει άμεσα να αξιολογούνται από γιατρό. Ας μη βάζει κανείς διάγνωση μόνος του. Η ψηλάφηση από έμπειρο γιατρό είναι η πρώτη κίνηση που θα καθοδηγήσει περαιτέρω κινήσεις.

Οι αιματολογικές κακοήθειες έχουν καλή ανταπόκριση στις θεραπείες και είναι σημαντικό να διαγιγνώσκονται εγκαίρως. Συχνά, δεν υπάρχει άλλο σύμπτωμα (πχ. κόπωση, εφιδρώσεις κλπ.) ή μπορεί και να υπάρχει.

  1. Αλλαγές στους όρχεις στους άντρες

Ο κάθε άντρας είναι εξοικειωμένος με το σχήμα και μέγεθος των όρχεών του. Κάθε αλλαγή, ιδίως ανώδυνη, πρέπει να ελέγχεται! Ο καρκίνος των όρχεων, δυστυχώς προσβάλλει νεαρές ηλικίες. Δεν είναι συχνός, αλλά η άμεση αντιμετώπισή του σώζει ζωές!Υπάρχουν και καλοήθεις καταστάσεις διόγκωσης των όρχεων (πχ. κιρσοκήλη ή υδροκήλη), αλλά αυτό πρέπει να διερευνάται. Ο έλεγχος είναι εύκολος και θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση.

  1. Δυσκολία στην κατάποση

Η δυσκολία να καταπιούμε μπορεί να ξεκινάει από ψηλά στο πίσω μέρος του στόματος (βάση γλώσσας ή φάρυγγας) ή χαμηλότερα (κόμπος πίσω από το στέρνο). Στην πρώτη περίπτωση, αν η δυσκολία επιμένει, θα πρέπει να ελεγχθεί στόμα, φάρυγγας και λάρυγγας από ΩΡΛ. Καρκίνοι στην περιοχή σχετίζονται με το κάπνισμα (ιδίως πούρου!) ή και κάποιους ιούς. Σε κάθε περίπτωση, δυσκαταποσία, βήχας και πιθανά αίμα οδηγούν στον ειδικό γιατρό.

Όταν καταπίνοντας στερεές τροφές νιώθουμε κόμπο στον οισοφάγο, τότε μπορεί να υπάρχει μια καλοήθης πάθηση που λέγεται αχαλασία οισοφάγου. Αν όμως παρατηρείται σε μεγαλύτερες ηλικίες, ο καρκίνος του οισοφάγου ή της αρχής του στομάχου καραδοκεί. Πολλοί αλλάζουν τη σύσταση της τροφής προς μαλακότερες για να μην έχουν την ενόχληση! Αυτό καθυστερεί τη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Ο αποκλεισμός προβλήματος καλοήθους ή κακοήθους είναι εύκολος και απαραίτητος.

  1. Αίμα από τον κόλπο στις γυναίκες

Αίμα από τον κόλπο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας μπορεί να έχει πολλές αιτίες, συνήθως καλοήθεις. Η ενημέρωση του γυναικολόγου είναι απαραίτητη. Σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, όμως, η εμφάνιση αίματος από τον κόλπο πρέπει να οδηγήσει άμεσα σε έλεγχο μήτρας, τραχήλου και κόλπου. Συχνά το αποτέλεσμα θα είναι καθησυχαστικό, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να το αγνοεί κάθε γυναίκα.

  1. Βράχνιασμα στη φωνή

Κλασική δικαιολογία, ιδίως των καπνιστών, είναι ότι το βράχνιασμα στη φωνή οφείλεται στο τσιγάρο. Και, όντως, μπορεί να είναι έτσι. Αλλά, επίσης συχνά, υποδεικνύει αρχή κακοήθειας (προκαρκινικές καταστάσεις) στο λάρυγγα ή και προχωρημένο καρκίνο. Ακόμα και αν ο έλεγχος από ειδικό ΩΡΛ είναι αρνητικός, αυτό δε σημαίνει ότι δεν ξαναελέγχουμε το πρόβλημα ποτέ! Ο περιοδικός έλεγχος θα προλάβει μια δυσάρεστη εξέλιξη, που μπορεί άθελα μας να την καλύψουμε με τη φράση «..ε καλά, το έχω δει αυτό!» 

  1. Απώλεια βάρους

Η απώλεια αρκετών κιλών σε μικρό χρονικό διάστημα σε άτομα άνω των 50 ετών, όταν μάλιστα συνοδεύεται με ανορεξία ή απέχθεια στο κρέας ή άλλες τροφές, είναι ισχυρό καμπανάκι για ψάξιμο. Η δυσκολία βρίσκεται όταν αυτή συμπίπτει με μια διαιτολογική προσπάθεια. Αν χάνονται κιλά χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, αυτό είναι ύποπτο. Σε κάθε περίπτωση, η ευαισθητοποίηση του ατόμου και η προσπάθεια του να ξεκαθαρίσει πρώτα μόνος του τι νιώθει, είναι βασικό για να πάει στο γιατρό. Καλό είναι να προσέξουμε και άλλα συμπτώματα, που μπορεί να ην είχαμε δώσει σημασία.

  1. Εύκολη κόπωση

Όλοι μας γνωρίζουμε τα όρια του εαυτού μας, τις περιόδους ιδιαίτερης ταλαιπωρίας του σώματός μας και καταστάσεις επαγγελματικές ή οικογενειακές που μας οδηγούν σε κούραση. Όταν όμως νιώθουμε αδικαιολόγητη κόπωση που επιμένει, λαχάνιασμα ακόμα και στις σκάλες ή στη δουλειά, τότε μπορεί να μας έχει πέσει ο αιματοκρίτης! Αυτό συμβαίνει σε γυναίκες που χάνουν αρκετό αίμα στην περίοδο ή σε άτομα με αιμορροΐδες που αιμορραγούν έντονα σε κάθε κένωση!

Όταν δεν έχουμε ιδιαίτερο λόγο, τότε μπορεί να σημαίνει άδηλη απώλεια αίματος στο πεπτικό (στομάχι ή παχύ έντερο) ή κάποιο αιματολογικό νόσημα. Και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να οδηγηθούμε στην ανεύρεση ενός καρκίνου πρώιμα! Ο γιατρός μας θα μας δώσει το σωστό checkup για να είμαστε σίγουροι. Αν όλα είναι αρνητικά, τότε ας κοιμηθούμε ήσυχοι!

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς να χρησιμοποιούμε σωστά το οδοντικό νήμα
Κρίση μέσης ηλικίας και γυναίκες: Μια περίπλοκη σχέση
E-Mental Health: Μπορούν τα chatbots και το ΑΙ να αντικαταστήσουν τον ψυχίατρο;