Η μονοκλωνική γαμμαπάθεια αδιευκρίνιστης σημασίας (ΜΓΑΣ) αποτελεί τη συχνότερη πλασματοκυτταρική δυσκρασία και ορίζεται από την παρουσία μονοκλωνικής πρωτεΐνης που παράγεται από μονοκλωνικά πλασματοκύτταρα. H ΜΓΑΣ δεν σχετίζεται με κάποιο κλινικό σύμπτωμα οπότε και δεν χρήζει θεραπείας.

H συχνότητα της ΜΓΑΣ αυξάνεται με την ηλικία και υπολογίζεται περίπου στο 3% των ατόμων άνω των 50 ετών και στο 7% των ατόμων άνω των 85 ετών. Είναι συχνότερη στους άνδρες, στη μαύρη φυλή και σε ασθενείς με χρόνια φλεγμονώδη/αυτοάνοσα νοσήματα. Είναι επίσης συχνότερη σε άτομα που έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με ιστορικό ΜΓΑΣ, πολλαπλού μυελώματος ή άλλης αιματολογικής κακοήθειας.

H παρουσία της ΜΓΑΣ σχετίζεται με 1% πιθανότητα ανά έτος ανά άτομο να εμφανίσει πολλαπλούν μυέλωμα, μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom, συστηματική πρωτοπαθή AL αμυλοείδωση ή άλλο λεμφοϋπερπλαστικό νόσημα. Επομένως, είναι σημαντικό τα άτομα με ΜΓΑΣ να παρακολουθούνται επαρκώς και συστηματικά.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες εμπλέκονται στην παθογένεια της νόσου, όμως οι ακριβείς μηχανισμοί δεν έχουν καθοριστεί ακόμα. Οι ασθενείς με παχυσαρκία είναι πιο πιθανό να παρουσιάζουν την κατάσταση αυτή σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Blood Advances.

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (nοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (επίκουρη καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Δέσποινα Φωτίου (δρ αιματολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Ογκολογίας - Αιματολογίας και διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης.

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 2.628 ασθενείς στις ΗΠΑ με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης πολλαπλού μυελώματος με βάση το οικογενειακό ιστορικό αιματολογικών κακοηθειών μεταξύ Φεβρουαρίου 2019 και Μαρτίου 2022. Στη συνέχεια, εξέτασαν τους ασθενείς για την παρουσία μονοκλωνικής γαμμαπάθειας αδιευκρίνιστης σημασίας. Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με παχυσαρκία είχαν 73% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν μονοκλωνική γαμμαπάθεια αδιευκρίνιστης σημασίας σε σύγκριση με ασθενείς με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος. Οι ασθενείς με σημαντική σωματική δραστηριότητα (45-60 λεπτά την ημέρα ή περισσότερο) είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ΜΓΑΣ, ενώ η οντότητα αυτή ήταν πιο συχνή σε βαρείς καπνιστές.

Ενώ έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι στη θεραπεία για το πολλαπλούν μυέλωμα, παραμένει μια δύσκολη ασθένεια η οποία συχνά διαγιγνώσκεται αφού οι ασθενείς έχουν ήδη υποστεί βλάβες σε όργανα στόχους όπως τα οστά και οι νεφροί.

Επειδή γνωρίζουμε σήμερα ότι σε όλους τους ασθενείς με συμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα προηγείται η μονοκλωνική γαμμαπάθεια αδιευκρίνιστης σημασίας, τα τελευταία χρόνια η έρευνα επικεντρώνεται στη διερεύνηση παραγόντων που συνδυάζονται με αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης της ΜΓΑΣ σε πολλαπλούν μυέλωμα.

Τα αποτελέσματα της νέας αυτής μελέτης τονίζουν την επίδραση τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου όπως το αυξημένο σωματικό βάρος, η μειωμένη άσκηση και το κάπνισμα. Καταδεικνύουν επίσης τη σημασία των προληπτικών εξετάσεων σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, όπως τα άτομα με παχυσαρκία.

Πηγές:
ΕΚΠΑ

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Εορταστικές ημέρες διατροφής: Δες το αλλιώς
Κίρρωση ήπατος: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές