Της ΣΟΦΙΑΣ ΝΕΤΑ

Υπερτριπλάσια πιθανότητα θανάτου από καρδιακά επεισόδια έχουν όσοι παρουσιάζουν πολύ υψηλές τιμές ομοκυστεΐνης στο αίμα, οι οποίες εξαρτώνται γενικά από το φύλο (οι άντρες έχουν υψηλότερες από τις γυναίκες), την ηλικία (οι ηλικιωμένοι συχνότερα από τους νεώτερους) και από τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, καθιστική ζωή, κατανάλωση οινοπνεύματος και καφέ τείνουν να αυξήσουν την συγκέντρωση της ουσίας αυτής στο αίμα).

Υπερβολικά επίπεδα ομοκυστεΐνης εμφανίζουν επίσης και τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια αλλά και άλλες παθήσεις όπως είναι η ελκώδης κολίτιδα.

Επιπλέον στη χώρα μας είναι αρκετά συχνή μια κληρονομική διαταραχή του μεταβολισμού του φυλλικού οξέος η οποία και αυτή ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την άνοδο της ομοκυστεΐνης στο αίμα. Σήμερα, υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις ενήλικες έλληνες έχει υψηλά επίπεδα ομοκυστεϊνης στο αίμα, ενώ μία από τις δυο κληρονομικές μεταλλάξεις μεταβολισμού του φυλλικού οξέος, παρουσιάζεται στο 45% περίπου των κατοίκων της χώρα μας.

Η ομοκυστεΐνη είναι μια ουσία η οποία (όπως και η χοληστερόλη) κυκλοφορεί φυσιολογικά στο αίμα, αλλά σε ορισμένες καταστάσεις, η τιμή της υπερβαίνει το κανονικό της όριο, πράγμα που οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα για εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου, ή εγκεφαλικού επεισοδίου, ή και για θάνατο από αυτά τα επεισόδια.

Η πρόληψη, με τη χορήγηση φυλλικού οξέος και την τροποποίηση της διατροφής μπορεί στην περίπτωση αυτή να σώσει ζωές, επισημαίνουν οι ειδικοί. Μόνο στις ΗΠΑ, ο υποχρεωτικός εμπλουτισμός των δημητριακών με φυλλικό οξύ (συμπεριλαμβανομένων του ψωμιού, των ζυμαρικών και του ρυζιού) αναμένεται ότι θα αποτρέπει 40.000 θανάτους ετησίως.

Για το θέμα και με αφορμή την επιστημονική εκδήλωση με τίτλο ‘Γονότυπος MTHFR & Ομοκυστεΐνη Αίματος- Η Μεγάλη τους Βιολογική Σημασία’ που διοργανώνει το Ελληνικό Κολλέγιο Νεφρολογίας και Υπέρτασης στις 11 και 12 Μαΐου στην Αθήνα, μίλησαν σεΣυνέντευξη τύπου ο Διευθυντής του Νεφρολογικού Τμήματος Νοσοκομείου Ασκληπιείου Βούλας και Πρόεδρος του Ελληνικού Κολλεγίου Νεφρολογίας και Υπέρτασης Αθανάσιος Αγραφιώτης, ο Διευθυντής Νεφρολογίας Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Λευκωσίας και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Άλκης Πιερίδης και ο συγγραφέας του βιβλίου ‘Φυλλικό οξύ και Ομοκυστεΐνη, η σημασία της στην Προληπτική Φροντίδα της Υγείας’ Νικόλαος Κιούσης.

Έλλειψη φυλλικού οξέως στον οργανισμό μας έχουμε στις εξής τρεις περιπτώσεις. Πρώτον όταν οι διατροφικές προσλήψεις του είναι περιορισμένες. Στην Ελλάδα (όπου η Παραδοσιακή Ελληνική Διατροφή των δεκαετιών του ’50, ’60 και του ’70, έχει πλέον δυστυχώς αντικατασταθεί από Δυτικο-ευρωπαϊκά πρότυπα σίτισης) υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, που οι προσλήψεις του σε φυλλικό είναι μειωμένες (και επομένως οι τιμές της ομοκυστεΐνης αυξημένες).

Μία μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης έδειξε ότι το 91% των αντρών και το 95% των γυναικών, είχαν προσλήψεις φυλλικού κάτω από τις συνιστώμενες. Δεύτερον:λόγω περιορισμένης απορρόφησης του φυλλικού των τροφίμων, από το έντερο.

Έτσι υπολογίζεται ότι μόνο το 50% της περιεκτικότητας σε φυλλικό μιας συνηθισμένης δίαιτας, απορροφάται για να εισέλθει τελικά στον οργανισμό μας, ενώ σημαντικές απώλειες της βιταμίνης αυτής πραγματοποιούνται κατά το μαγείρεμα και την συντήρηση των τροφίμων.

Αντίθετα, το φυλλικό των συμπληρωμάτων απορροφάται 100%. Τρίτον όταν συνυπάρχουν ορισμένες κληρονομικές διαταραχές του μεταβολισμού του φυλλικού οξέως, όπως είναι η μετάλλαξη C677T του ενζύμου MTHFR, μια γενετική ανωμαλία η οποία φαίνεται ότι είναι αρκετά συχνή στην Ελλάδα.

Το ενδιαφέρον από απόψεως προληπτικής ιατρικής, πηγάζει από το γεγονός ότι οι υψηλές τιμές της ομοκυστεΐνης στο αίμα, ομαλοποιούνται εύκολα, με την χορήγηση μικρών δόσεων φυλλικού οξέως και με μια τροποποίηση του διαιτολογίου, με μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε φυλλικό , όπως είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Ιδιαίτερη ανάγκη για ενισχυμένες προσλήψεις φυλλικού έχουν και τα άτομα με την κληρονομική μετάλλαξη του ενζύμου MTHFR.

Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τα άτομα με ανεπάρκεια φυλλικού και υψηλή ομοκυστεΐνη παρουσιάζουν συχνότερα απώλεια της μνήμης, ενώ αντίθετα η αυξημένη πρόσληψη φυλλικού (και η επακόλουθη πτώση της ομοκυστεΐνης) αποκαθιστούν τα ελλείμματα της μνήμης.

Τέλος υπάρχουν ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες η ανεπάρκεια φυλλικού αυξάνει τον κίνδυνο για μελλοντική ανάπτυξη άνοιας και νόσου Alzheimer.

Έτσι το φυλλικό οξύ ανοίγει νέες προοπτικές για την πρόληψη αυτού του συχνού νοσήματος που έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Εξάλλου όλες οι γυναίκες που είναι υποψήφιες για εγκυμοσύνη πρέπει να λαμβάνουν συμπλήρωμα φυλλικού οξέως τουλάχιστον δυο μήνες πριν από τη σύλληψη και καθ’ όλη την διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών της εγκυμοσύνης, πρόωρου τοκετού, μειωμένου βάρους γέννησης και διαφόρων συγγενών ανωμαλιών του εμβρύου, όπως είναι οι συγγενείς ανωμαλίες του νευρικού συστήματος και της καρδιάς.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Απλές συμβουλές για διατροφή και καλή υγεία
CrossFit: Όσα θέλετε να ξέρετε
Από τη διάγνωση στην ανάγνωση του μυαλού;