Η Επιτροπή για τα Φαρμακευτικά Προϊόντα Ανθρώπινης Χρήσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (CHMP) ολοκλήρωσε την ανασκόπηση των αντιδιαβητικών φαρμάκων που στηρίζονται στον παράγοντα GLP-1. Η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα επί του παρόντος διαθέσιμα στοιχεία δεν επιβεβαιώνουν πρόσφατες ανησυχίες για αυξημένο κίνδυνο παγκρεατικών ανεπιθύμητων ενεργειών από τη χρήση αυτών των φαρμάκων.

Η άνοδος του διαβήτη τύπου 2 είναι μια μεγάλη πρόκληση για τη δημόσια υγεία. Οι θεραπείες που βασίζονται στο GLP-1 είναι αποτελεσματικές θεραπείες για το διαβήτη τύπου 2 και είναι πρόσθετες διαθέσιμες επιλογές στη φαρμακευτική αγωγή του διαβήτη. Τα φάρμακα που βασίζονται στο GLP-1 περιλαμβάνουν δύο κατηγορίες φαρμάκων: τα ανάλογα του παρόμοιου με τη γλυκαγόνη πεπτίδιου-1 (GLP-1) και οι αναστολείς της διπεπτιδυλπεπτιδάσης-4 (DPP-4).

Η αναθεώρηση αυτών των φαρμάκων άρχισε μετά τη δημοσίευση μιας μελέτης από ομάδα ανεξάρτητων ακαδημαϊκών ερευνητών που αναφέρει αυξημένο κίνδυνο παγκρεατίτιδας (φλεγμονή του παγκρέατος) και κυτταρικές αλλαγές που ονομάζονται μεταπλασίες του παγκρεατικού πόρου σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν θεραπεία με τα εν λόγω φάρμακα. Τα ευρήματα βασίστηκαν στην εξέταση ενός μικρού αριθμού δειγμάτων παγκρεατικού ιστού που προέρχονται από δωρητές οργάνων με ή χωρίς σακχαρώδη διαβήτη, οι οποίοι πέθαναν από αιτίες εκτός του διαβήτη.

Μετά την μελέτη της δημοσίευσης και διαβούλευσης με την επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η CHMP έκρινε ότι η ίδια η μελέτη είχε μια σειρά από μεθοδολογικούς περιορισμούς και τις πιθανές πηγές μεροληψίας, και το πιο σημαντικό διαφορές μεταξύ των ομάδων που εξέταζε σε σχέση με την ηλικία, το φύλο, τη διάρκεια της νόσου και της θεραπείες, τα οποία εμποδίζουν μια ουσιαστική ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

Η CHMP έκρινε επίσης μετά από εξέταση όλων των διαθέσιμων μη-κλινικών και κλινικών δεδομένων ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή σε στοιχεία σχετικά με κινδύνους του παγκρέατος από τη χρήση αυτών των φαρμάκων.

Ένας μικρός αριθμός των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας έχουν αναφερθεί σε κλινικές δοκιμές. Επιπλέον, μέσα από αυθόρμητες αναφορές ένας σημαντικός αριθμός των περιπτώσεων που έχουν παρατηρηθεί, παρόλο που αυτά πρέπει να ερμηνεύονται με ιδιαίτερη προσοχή. Όλα αυτά τα φάρμακα φέρουν ήδη προειδοποιήσεις στις πληροφορίες του προϊόντος τους, αλλά η CHMP έκρινε ότι θα ήταν χρήσιμο στην εναρμόνιση της διατύπωσης αυτών των προειδοποιήσεων σε όλα τα φάρμακα που βασίζονται στο GLP-1, έτσι ώστε οι ασθενείς και επαγγελματίες υγείας να λαμβάνουν ακριβείς συμβουλές.

Όσον αφορά τον καρκίνο του παγκρέατος, τα δεδομένα από κλινικές μελέτες δεν δείχνουν αυξημένο κίνδυνο με αυτά τα φάρμακα. Ωστόσο, ο αριθμός των γεγονότων είναι πολύ μικρός για να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα. Λόγω του μηχανισμού δράσης τους (διέγερση των β-κυττάρων και την καταστολή της δράσης των α κυττάρων του παγκρέατος) παραμένουν μερικές ασάφειες σε σχέση με την μακροπρόθεσμη επίδραση αυτών των φαρμάκων επί του παγκρέατος και είναι σε εξέλιξη περισσότερες προσπάθειες για τη συλλογή δεδομένων.

Οι κάτοχοι άδειων κυκλοφορίας αυτών των φαρμάκων παρακολουθούν στενά για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στο πάγκρεας, και κοινοποιούν τα ευρήματά τους τακτικά στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για την αξιολόγηση. Αρκετές μελέτες σχεδιάζονται ή βρίσκονται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων μελετών έκβασης που στοχεύουν στην αύξηση της ικανότητας να κατανοηθούν και να ποσοτικοποιηθούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτά τα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένης και της εμφάνισης παγκρεατίτιδας και του καρκίνου του παγκρέατος. Οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας θα επικαιροποιήσουν τα σχέδια διαχείρισης του κινδύνου για τα φάρμακα αυτά αναλόγως.

Επιπλέον, δύο μεγάλες ανεξάρτητες μελέτες έχουν δρομολογηθεί ήδη από το 2011 για να μελετήσουν το προφίλ κινδύνου των αντιδιαβητικών φαρμάκων γενικά, και πιο συγκεκριμένα το προφίλ κινδύνου τους σε σχέση με το πάγκρεας. Τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών αυτών, τα οποία χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναμένονται την άνοιξη του 2014. Στο μεταξύ, ο EMA εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά και να αξιολογεί όλες τις πληροφορίες που καθίστανται διαθέσιμες για αυτά τα φάρμακα για να εξασφαλιστεί ότι η σχέση οφέλους - κινδύνου τους παραμένει θετική.

Σημειώσεις 

  1. Τα φάρμακα που βασίζονται στο GLP-1 είναι επίσης γνωστά και ως μιμητές της ινκρετίνης. Στην ΕΕ περιλαμβάνουν την εξενατίδη (Byetta, BYDUREON), τη λιραγλουτίδη (Victoza), το lixisenatide (Lyxumia), τη σιταγλιπτίνη (τα Efficib, Januvia, Janumet, Ristaben, Ristfor, Tesavel, Velmetia, Xelevia), τη σαξαγλιπτίνη (Kombiglyze, Onglyza), την λιναγλιπτίνη (Jentadueto, Trajenta) και τη βιλνταγλιπτίνη (τα Eucreas, Galvus, Icandra, Jalra, Xiliarx, Zomarist). Αυτά τα φάρμακα δρουν όπως οι ορμόνες ινκρετίνες (ορμόνες που παράγονται στο έντερο), αυξάνοντας την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται από το πάγκρεας σε απόκριση στην τροφή. Έχουν εγκριθεί μέσω της Κεντρικής Διαδικασίας για χρήση σε συνδυασμό με δίαιτα και άσκηση σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
  2. Το παρόν δελτίο τύπου μαζί με άλλες πληροφορίες για τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα: www.ema.europa.eu  

Πηγές:
ΕΟΦ

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού