H λευχαιμία-καρκίνος του αίματος ή του μυελού των οστών-προκαλείται από μεταλλάξεις που επιτρέπουν σε ελαττωματικά κύτταρα του αίματος να συσσωρευτούν και να αντικαταστήσουν το υγιές αίμα. Για να αναπτυχθούν αποτελεσματικές θεραπείες είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιες μεταλλάξεις προκαλούν λευχαιμία και ποιος τύπος κυττάρων δίνει ώθηση στα λευχαιμικά κύτταρα.

Ερευνητές από το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας, στην Ιταλία, του EMBL της Βρετανίας και των Πανεπιστημίων του Χάρβαρντ και του Lund στη Σουηδία, χρησιμοποίησαν τη γενετική μηχανική για να εισάγουν στα ποντίκια μετάλλαξη που βρίσκεται σε ασθενείς με λευχαιμία.

Στο περιοδικό ‘Cancer Cell’ αναφέρουν ότι οι μεταλλάξεις οδηγούν σε λευχαιμία πυροδοτώντας εγγενή γενετικά προγράμματα που επιτρέπουν στα λευκά κύτταρα αίματος να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Τα ευρήματα έχουν εφαρμογή στον τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπίζεται η λευχαιμία.

Το αίμα δημιουργείται από μικρό αριθμό πολυδύναμων βλαστοκυττάρων που διαιρούνται, διαφοροποιούνται και βοηθούν στην ανάπτυξη των πολλών τύπων κυττάρων που αποτελούν το αίμα. Ταυτόχρονα διατηρούν την πηγή των βλαστικών κυττάρων μέσω της διαδικασίας της ανανέωσης.

Ενώ διαφοροποιούνται τα κύτταρα αποκτούν συγκεκριμένες ιδιότητες και λειτουργίες αλλά χάνουν την ικανότητα να ανανεωθούν με τον τρόπο που κάνουν τα βλαστικά κύτταρα.

Οι μεταλλάξεις που παρεμβάλλονται σε αυτή τη διαδικασία και προάγουν τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ορισμένων κυττάρων του αίματος μπορούν να οδηγήσουν σε λευχαιμία. Ερευνητές της ομάδας του Claus Nerlov, του EMBL, αποδεικνύουν τώρα ότι μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη C/EBPa προκαλεί οξεία μυελοειδή λευχαιμία, ένα τύπο λευχαιμίας που επηρεάζει μια σειρά λευκών κυττάρων αίματος, στο ποντίκι.

Ποσοστό 10% όλων των ασθενών που πάσχουν από οξεία μυελοειδή λευχαιμία έχουν αυτή τη μετάλλαξη αλλά δεν μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι αν προκαλεί τη νόσο, σημειώνει η Peggy Kirstetter, ερευνήτρια στο εργαστήριο του Nerlov.

Με την ακριβή αναπαραγωγή της ανθρώπινης μετάλλαξης στο ποντίκι αποδείξαμε τώρα μια αιτιατή σχέση, συνεχίζει η ερευνήτρια.

Αντί να προωθείται ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των κακοηθών κυττάρων αίματος, που συχνά θεωρείται ότι είναι η αιτία της λευχαιμίας, η μετάλλαξη επιδρά στα ήδη μερικώς διαφοροποιημένα κύτταρα. Επαναπρογραμματίζει τα κύτταρα αυτά να ανανεωθούν και να παράγουν αμέτρητα δυσλειτουργικά κύτταρα που αντικαθιστούν τα υγιή κύτταρα του αίματος και τελικά οδηγούν στην ανικανότητα μεταφοράς του οξυγόνου στον οργανισμό.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχει δημιουργηθεί μυελοειδής λευχαιμία μη βλαστικών κυττάρων σε ένα υγιές κυκλοφορικό σύστημα. Τα ευρήματα θα έχουν σημαντική επίδραση στη γνώση μας για την ανάπτυξη και αντιμετώπιση της λευχαιμίας.

Οι επιστήμονες πάντα πίστευαν ότι η μετάλλαξη ήταν το καίριο στάδιο που οδηγεί στη λευχαιμία και ότι εκεί θα έπρεπε να στοχεύσει η φαρμακευτική αγωγή. Ο Nerlov και οι συνεργάτες του εντόπισαν γενετικό πρόγραμμα που ενεργοποιήθηκε στο να ανανεώνει τα λευχαιμικά κύτταρα, που μοιράζονται με παρόμοιους τύπους λευχαιμίας που προκαλούνται από άλλους τύπους μετάλλαξης.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι κυτταρικές αλλαγές που οδηγούν σε ανανέωση είναι ανεξάρτητες από τη μετάλλαξη. Επομένως, πιθανόν θα πρέπει, για να παρασκευαστούν φάρμακα με πιο γενική αποτελεσματικότητα, να στοχεύσουν οι επιστήμονες τα μόρια και τις οδούς που μοιράζονται τα διάφορα καρκινικά βλαστικά κύτταρα.

Πηγές:
'Cancer Cell'

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού