Ευρήματα του 1ου μήνα λειτουργίας της γραμμής

Η σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση του κοινού για τις ψυχικές ασθένειες αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους του Προγράμματος κατά του Στίγματος των Ψυχικών Διαταραχών - 'αντι-στίγμα' του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ). Έχει αποδειχθεί ότι η άγνοια και οι λανθασμένες πεποιθήσεις για τις ψυχικές ασθένειες είναι αυτές που πολύ συχνά αποτρέπουν τους ανθρώπους που υποφέρουν από το να αναζητήσουν την κατάλληλη θεραπεία.

Η κατάθλιψη είναι η πιο συχνή ψυχική διαταραχή, με καταλυτικές πολλές φορές επιπτώσεις στη ζωή του ανθρώπου που υποφέρει και των οικείων του. Η λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής επικοινωνίας για την κατάθλιψη από το Πρόγραμμα 'αντι-στίγμα' αποτελεί μια βασική δράση η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της μεγάλης καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την κατάθλιψη που υλοποιεί το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η Γραμμή Επικοινωνίας για την Κατάθλιψη 210 6515600 άρχισε να λειτουργεί στις 12 Μαΐου 2008. Πρόκειται για μια εμπιστευτική, πανελλαδικής εμβέλειας, δωρεάν υπηρεσία του Προγράμματος κατά του Στίγματος των Ψυχικών Διαταραχών 'αντί-στίγμα' του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.).
Η πρωτοβουλία για τη δημιουργία της Γραμμής Επικοινωνίας για την Κατάθλιψη έχει σαν στόχο να καλύψει το κενό πληροφόρησης και υποστήριξης που υπάρχει σε θέματα ψυχικής υγείας και ειδικότερα στο θέμα της κατάθλιψης. Με δεδομένη τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της κατάθλιψης, αλλά και το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού δεν έχει εύκολη πρόσβαση στην ενημέρωση για θέματα ψυχικής υγείας και για τις συναφείς διαθέσιμες υπηρεσίες, η ύπαρξη μιας τηλεφωνικής γραμμής επικοινωνίας, που να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτές, είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Η Γραμμή Επικοινωνίας στελεχώνεται από ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους του Προγράμματος 'αντί-στίγμα' υπό την εποπτεία του ψυχιάτρου κου Δημήτρη Κολοστούμπη και την επιστημονική ευθύνη της ψυχιάτρου κας Μαρίνας Οικονόμου, Επιστημονικά Υπεύθυνης τους Προγράμματος 'αντί-στίγμα' του ΕΠΙΨΥ. Η Γραμμή Επικοινωνίας παρέχει:

  • επιστημονικά τεκμηριωμένες και έγκυρες πληροφορίες σχετικά με την κατάθλιψη,
  • συναισθηματική στήριξη,
  • ενημέρωση για τις διαθέσιμες δημόσιες υπηρεσίες που βρίσκονται στην περιοχή διαμονής του ενδιαφερομένου.

Στη Γραμμή Επικοινωνίας μπορεί τηλεφωνήσει οποιοσδήποτε νιώθει την ανάγκη ενημέρωσης και υποστήριξης για θέματα σχετικά με την κατάθλιψη. Σημειώνεται ωστόσο ότι δεν παρέχεται, όπως είναι ευνόητο, διάγνωση ή θεραπεία. Κάθε άτομο που καλεί μπορεί να λάβει επιστημονικά τεκμηριωμένη και έγκυρη ενημέρωση για την κατάθλιψη, να συζητήσει οτιδήποτε το απασχολεί σε σχέση με γενικότερα προβλήματα ψυχικής υγείας και να πάρει πληροφορίες για τις διαθέσιμες υπηρεσίες που βρίσκονται στην περιοχή διαμονής του και είναι εγκεκριμένες από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Από τις 12/5/2008 (ημέρα έναρξης λειτουργίας της Γραμμής) η προώθηση της Γραμμής γίνεται μέσα από την προβολή τηλεοπτικού σποτ. Το σποτ αποτελεί μέρος της ενημερωτικής εκστρατείας για την κατάθλιψη του ΕΠΙΨΥ με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Λίγα λόγια από ανθρώπους που απευθύνθηκαν στη Γραμμή Επικοινωνίας 210 6515600:

  • Δεν σας βλέπω και γι’ αυτό μπορώ και μιλάω πιο ανοιχτά και σας λέω πράγματα που δεν έχω συζητήσει με άλλον.
  • Είναι πολύ σημαντικό το ότι μπορώ να μιλήσω με κάποιον και να με ακούσει. Οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν τι περνάω, μου λένε ότι 'χαϊδεύομαι'.
  • Η γραμμή αυτή τι παρέχει; Δηλαδή μπορώ να σας πω τα προβλήματά μου και εσείς να με ακούσετε;
  • Μου είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω για όσα με απασχολούν. Νομίζω βοηθά πολύ το ότι δεν σας ξέρω και ότι δεν με βλέπετε.
  • Εσείς τι πιστεύετε, η κατάθλιψη θεραπεύεται; Μπορώ να γίνω καλά; Θα πρέπει να παίρνω σε όλη μου τη ζωή φάρμακα;
  • Δεν βλέπω βελτίωση με την αγωγή που παίρνω. Πόσος χρόνος χρειάζεται για να δράσουν τα φάρμακα; Είναι εθιστικά; Δεν θα ήθελα να τα παίρνω για όλη μου τη ζωή.
  • Πηγαίνω σε ψυχολόγο. Μου είπαν ότι η κατάθλιψη είναι απλή κατάσταση και δε χρειάζεται ο ψυχίατρος, ότι είναι για τα πιο σοβαρά. Εσείς τι λέτε;
  • Σας καλώ για τον ανιψιό μου, για να με βοηθήσετε. Ζει στην επαρχία και η μητέρα του δεν θέλει να μαθευτεί.
  • Πώς μπορώ να βοηθήσω την κόρη μου που έχει κατάθλιψη;
  • Ανησυχώ για το γιο μου. Έχει κλειστεί στον εαυτό του. Δεν έχει φίλους, δεν θέλει να πάει σε δουλειά. Κλείνεται στο δωμάτιό του και κλαίει. Δεν έχουμε πάει σε γιατρό. Ο άνδρας μου λέει ότι είναι ντροπή.
    Φοβάμαι να πάω σε ψυχίατρο.
  • Συγχαρητήρια για τη γραμμή. Δύναμη και κουράγιο σας εύχομαι για να μπορείτε να στηρίζετε όλους εμάς που το έχουμε ανάγκη.

Απολογιστικά στοιχεία για το διάστημα 12/5/2008 έως 12/6/2008

Στο πλαίσιο της αποτίμησης της ανταπόκρισης της Γραμμής και της βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών της, από την πρώτη στιγμή λειτουργίας της γίνεται συστηματική καταγραφή, μέσα από ειδικά διαμορφωμένη φόρμα, δημογραφικών στοιχείων των καλούντων, συνοπτικού ιστορικού τους σε θέματα ψυχικής υγείας καθώς και των βασικών αιτημάτων τους. Από την επεξεργασία των στοιχείων του πρώτου μήνα λειτουργίας της Γραμμής, προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσματα.

Ποσοτικά στοιχεία

Αριθμός κλήσεων

Ο συνολικός αριθμός κλήσεων που δέχθηκε η Γραμμή το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ήταν 391 κλήσεις. Μέσος όρος ανά ημέρα ήταν 17 κλήσεις. Μέση διάρκεια της κάθε κλήσης ήταν 15 λεπτά.

Ποιος καλεί

Η πλειονότητα των ενδιαφερομένων απευθύνθηκε στη Γραμμή για προσωπικό τους θέμα (ποσοστό 82%), ενώ 16% των κλήσεων πραγματοποιήθηκαν από συγγενείς και 2% από φίλους ατόμων με θέματα / προβλήματα ψυχικής υγείας.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που απευθύνθηκαν στη Γραμμή Επικοινωνίας ήταν:

  • γυναίκες (69%),
  • ηλικίας από 31 έως 45 ετών (42,6%) (Γράφημα 1),
  • κάτοικοι Αττικής (72,9%) (Γράφημα 2),
  • άγαμοι (44,8%) (Γράφημα 3),
  • άτομα με μόρφωση μεταδευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (47,9%) (Γράφημα 4).

Επαφή με ειδικό ψυχικής υγείας (ψυχίατρο ή ψυχολόγο)

Το 34,8% αυτών που απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε για αυτούς οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας δεν είχε απευθυνθεί ποτέ σε κάποιον ειδικό για το πρόβλημα ψυχικής υγείας που αντιμετώπιζε. Το 24,1% είχε απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας στο παρελθόν, ενώ το 41,1% παρακολουθούταν από κάποιον ειδικό την περίοδο που προσέφυγε στις υπηρεσίες της Γραμμής.

Από αυτούς που είχαν απευθυνθεί (στο παρελθόν ή την τρέχουσα περίοδο) σε κάποιον ειδικό, το 68% είχε απευθυνθεί σε ψυχίατρο και μόλις το 14% σε ψυχολόγο, ενώ το 18% είχε απευθυνθεί και σε ψυχίατρο και σε ψυχολόγο.

Το 58,9% αυτών που απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε για αυτούς οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας είχε ακολουθήσει κάποια στιγμή φαρμακευτική αγωγή για το πρόβλημα ψυχικής υγείας που αντιμετώπιζε. Ωστόσο, 1 στους 5 αυτών που είχαν ακολουθήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή, η σύσταση της αγωγής αυτής δεν έγινε από ψυχίατρο αλλά από γιατρό άλλης ειδικότητας, ως επί το πλείστον παθολόγο. Επιπλέον, το 30,6% αυτών που ακολούθησαν φαρμακευτική αγωγή τη διέκοψαν χωρίς τη σύσταση του γιατρού τους.

Ποιοτικά στοιχεία

  • Σε αρκετές περιπτώσεις οι καλούντες ανέφεραν τάσεις αυτοκτονίας.
  • Συνήθως οι άνδρες καλούσαν για προβλήματα που απασχολούν τους ίδιους, ενώ οι γυναίκες συχνά καλούσαν επίσης για προβλήματα ψυχικής υγείας του συντρόφου τους ή των παιδιών τους.
  • Παρότι παρατηρήθηκε διστακτικότητα στο να απευθυνθεί κάποιος που το έχει ανάγκη σε ειδικό ψυχικής υγείας, η συζήτηση με τους ειδικούς της Γραμμής Επικοινωνίας φάνηκε να κινητοποιεί τους καλούντες προκειμένου να απευθυνθούν περαιτέρω σε κάποια υπηρεσία ψυχικής υγείας.

Συμπεράσματα

1. Η ανταπόκριση του κοινού στη Γραμμή Επικοινωνίας για την Κατάθλιψη ήταν μεγάλη και σε άμεση συσχέτιση με την προβολή του τηλεοπτικού σποτ.

2. Η παρουσία του Λάκη Λαζόπουλου στο τηλεοπτικό σποτ με το μήνυμα 'βγάλ’ το από μέσα σου' είχε μεγάλη απήχηση. Οι καλούντες αναφέρουν το τηλεοπτικό σποτ και το όνομα του Λάκη Λαζόπουλου ως πηγή πληροφόρησης και κινητοποίησης προκειμένου να απευθυνθούν στη Γραμμή.

3. Φάνηκε μεγάλη ανάγκη των καλούντων να μιλήσουν σε κάποιον ειδικό ανώνυμα κι εμπιστευτικά. Η ανάγκη να 'βγάλουν από μέσα τους' αυτό που τους απασχολούσε σε σχέση με την ψυχική τους υγεία γίνεται προφανής από τη μεγάλη διάρκεια της συνομιλίας.

4. Φάνηκε να υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης για τις υπάρχουσες δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

5. Διαπιστώθηκε η ύπαρξη διάχυτων παρερμηνειών σχετικά με τη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών.

Γενικότερα, κρίνεται αναγκαία η λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής επικοινωνίας προκειμένου να καλύψει το κενό ενημέρωσης και υποστήριξης για θέματα ψυχικής υγείας και για τις συναφείς διαθέσιμες υπηρεσίες. Τα σχόλια που καταγράφηκαν για τη Γραμμή από την πλειοψηφία όσων κάλεσαν ήταν ιδιαίτερα θετικά.

Η Γραμμή Επικοινωνίας αποτελεί μια αξιόλογη υπηρεσία ενημέρωσης και υποστήριξης, κυρίως για εκείνους που αναζητούν βοήθεια κι αισθάνονται ότι δεν έχουν που να στραφούν. Παράλληλα, αποτελεί και ένα μέσο κινητοποίησης των ατόμων που έχουν ανάγκη, ώστε να απευθυνθούν περαιτέρω σε κάποια υπηρεσία ψυχικής υγείας.

Γράφημα 1. Ηλικία ατόμων που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας και απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας

 

 

 

 

Γράφημα 2. Κατοικία ατόμων που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας και απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας

 

 

 

 

Γράφημα 3. Οικογενειακή κατάσταση ατόμων που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας και απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας

 

 

 

 

Γράφημα 4. Μορφωτικό επίπεδο ατόμων που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας και απευθύνθηκαν (είτε οι ίδιοι προσωπικά είτε οι συγγενείς και οι φίλοι τους) στη Γραμμή Επικοινωνίας

 

 

 

 

Περισσότερες πληροφορίες:

Πρόγραμμα Κατά του Στίγματος των Ψυχικών Διαταραχών 'αντί-στίγμα'
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.)
Σωρανού του Εφεσίου 2, Τ.Κ. 115 27, Αθήνα
ταχυδρομική διεύθυνση: Τ.Θ. 665 17, Τ.Κ. 156 01, Παπάγου
τηλ: 210 6170819 - 22
φαξ: 210 6519796 e-mail: [email protected]  
url: www.epipsi.gr, www.depressionanxiety.gr

Πηγές:
ΕΠΙΨΥ

Ειδήσεις υγείας σήμερα
The Birth Center: Το πρώτο Ανεξάρτητο Κέντρο Φυσικού Τοκετού στην Ελλάδα
Ρομποτική χειρουργική: Αποτελεσματική και στα επείγοντα περιστατικά;
Όμιλος Ιατρικού Αθηνών: Νέο Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη