Οι πιθανότητες να γίνουμε μάρτυρες εκτάκτων περιστατικών υγείας που απαιτούν την άμεση παρέμβασή μας είναι αρκετά μεγάλες. Τα περιστατικά αυτά μπορούν να συμβούν οπουδήποτε (σπίτι, αυτοκίνητο, δρόμο, κλπ), και μπορούν να αφορούν είτε άμεσα και συγγενικά μας πρόσωπα είτε αγνώστους συνανθρώπους μας.

Ο τρόπος παροχής των πρώτων βοηθειών εκ μέρους μας, μέχρι να έλθει το ασθενοφόρο ή ο γιατρός είναι, παρά πολύ σπουδαίος στο κρίσιμο αυτό διάστημα γιατί από την ταχύτητα και κυρίως από την ορθότητα της αντιδράσεώς μας μπορεί να σωθεί ή να χαθεί η ζωή ενός ανθρώπου.

Ένας τραυματισμός στο σπίτι ή στο δρόμο, ένα καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ένα ατύχημα (ηλεκτροπληξία, έγκαυμα, κατάποση ή επαφή με τοξική ουσία) είναι συχνά δραματικές καταστάσεις που απαιτούν πάνω από όλα απόλυτη ψυχραιμία και εμπιστοσύνη στο εαυτό μας αν θέλουμε να ήμαστε αποτελεσματικοί στην παροχή των πρώτη βοηθειών.

Τρεις πρέπει να είναι οι στόχοι της παροχής πρώτων βοηθειών ήτοι: 

  1. Να διατηρηθεί η ζωή του ατόμου 
  2. Να εμποδισθεί η περαιτέρω βλάβη ή η επιδείνωση της κατάστασης του ατόμου. 
  3. Να βοηθηθεί η αποκατάσταση της υγείας του.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών απαιτείται: 

  1. Να βρεθεί και να αρθεί, όπου είναι δυνατόν, η αιτία που προκάλεσε την βλάβη στο άτομο. Προσοχή, αυτό θα πρέπει να γίνει χωρίς να μπει σε κίνδυνο η ζωή μας ή η ζωή άλλων ατόμων (π.χ. περιπτώσεις ηλεκτροπληξίας, ατυχήματα, τοξική δράση ουσιών κλπ). 
  2. Να εξασφαλισθούν οι βασικές λειτουργίες της ζωής ήτοι η αναπνοή και η κυκλοφορία. 
  3. Να μεταφερθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα το άτομο σε οργανωμένο χώρο παροχής πρώτων βοηθειών (νοσοκομείο, σταθμός α΄ βοηθειών κλπ.)

Αν το άτομο δεν έχει τις αισθήσεις του βεβαιωθείτε ότι αναπνέει και ότι η καρδιά του χτυπά. Για να βεβαιωθείτε ότι αναπνέει σκύψτε πάνω από τον ασθενή και τοποθετείστε το αυτί σας πάνω από το στόμα και την μύτη του κοιτάζοντας το στήθος του.
Εάν το άτομο αναπνέει τότε θα ακούσετε ή θα αισθανθείτε την αναπνοή του στο πρόσωπό σας ή θα δείτε το στήθος του να ανεβοκατεβαίνει .
Εάν το άτομο δεν αναπνέει αρχίστε αμέσως την στόμα με στόμα τεχνητή αναπνοή αφού πρώτα ανοίξετε και καθαρίσετε το στόμα και τον φάρυγγά του από τροφές, εμέσματα και οτιδήποτε άλλο φράζει την αναπνοή του.

Η τεχνητή αναπνοή είναι μία σωτήρια παρέμβαση που πρέπει να είναι κτήμα κάθε ατόμου.
Για να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει κυκλοφορία του αίματος αναζητείστε τον σφυγμό του ατόμου τοποθετώντας τα τρία δάκτυλά σας ενωμένα (δείκτη, μέσο και παράμεσο δάκτυλο) είτε δίπλα από τον λάρυγγα στο ύψος του "καρυδιού" είτε στο χέρι στο κάτω μέρος του αντιβραχίου προς την πλευρά του αντίχειρα. Εάν δεν ψηλαφάτε το σφυγμό του ατόμου πράγμα που σημαίνει ότι το άτομο δεν έχει κυκλοφορία αρχίστε αμέσως εξωτερικές περιοδικές πιέσεις του στήθους στο ύψος της καρδιάς για να εξασφαλίσετε τεχνητή κυκλοφορία.

Αν το άτομο είναι αναίσθητο αλλά διατηρεί την αναπνοή του και την κυκλοφορία του τότε τοποθετείστε το ξαπλωμένο στο ένα πλάγιο του ή μπρούμυτα με την κεφαλή στραμμένη προς την μία πλευρά. Η θέση αυτή εμποδίζει την πνιγμονή από εισρόφηση και λέγεται θέση ανάνηψης.
Αν το άτομο δεν είναι αναίσθητο και υποψιαστείτε κάποιο καρδιακό επεισόδιο (πόνος στο στήθος κυρίως στο μέρος της καρδιάς με αντανάκλαση στο λαιμό ή στα χέρια, δύσπνοια, ωχρότητα δέρματος με κρύο ιδρώτα) ή κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο (μούδιασμα και αδυναμία χεριού ή ποδιού ή και των δύο, δυσκολία στην ομιλία, στράβωμα στόματος) τότε τοποθετείστε το άτομο καθιστό για να αναπνέει καλύτερα, λύστε την ζώνη, την γραβάτα, το πουκάμισό του, προσπαθείστε να τονώσετε το ηθικό του και αν πάσχει από γνωστή καρδιοπάθεια δώστε τα φάρμακά του όπως αυτά υποδεικνύονται.

Εάν πρόκειται για μία απλή λιποθυμία ξαπλώστε το άτομο ανάσκελα και σηκώστε τα πόδια του σε επίπεδο ψηλότερο από το στήθος. Χαλαρώστε του όλα τα σφιχτά ρούχα, βρέξτε το πρόσωπό του με λίγο νερό, ανοίξτε το παράθυρο για λίγο φρέσκο αέρα ή κάντε του αέρα με βεντάλια ή άλλο αντικείμενο και απομακρύνεται τον κόσμο από πάνω του.

Εάν πρόκειται για ατύχημα με αιμορραγία ανυψώστε το αιμορραγούν μέλος (πόδι ή χέρι) ψηλά (πάνω από το επίπεδο της καρδιάς), ασκείστε άμεση πίεση με τον αντίχειρα ή με τα δάκτυλα στο σημείο που αιμορραγεί τουλάχιστον για 15 λεπτά. Εάν η επιφάνεια που αιμορραγεί είναι μεγάλη και δεν φθάνει η έκταση των δακτύλων μας, τότε εφαρμόστε σταθερή πίεση πάνω και κάτω από την αιμορραγούσα επιφάνεια.
Τοποθετείστε μία αποστειρωμένη γάζα (ή επί ελλείψεως ένα καθαρό μαντίλι), και στερεώστε το καλά με έναν επίδεσμο. Αν η αιμορραγία συνεχίζεται πράγμα που φαίνεται από το πότισμα της περίδεσης με αίμα μην την αφαιρέσεται αλλά τοποθετείστε πάνω από αυτή μία νέα, φροντίζοντας το άτομο να μεταφερθεί στον πιο κοντινό σταθμό πρώτων βοηθειών.

Εάν το ατύχημα συνοδεύεται και από σπάσιμο κάποιου μέλος (ποδιού ή χεριού) φροντίζουμε παράλληλα και για την ακινητοποίηση του μέλους. Η ακινητοποίηση γίνεται περιτυλίγοντας το μέλος μεταξύ δύο ή ακόμη και ενός στερεού αντικειμένου (σανίδα, μπαστούνι κλπ).
Σίγουρα υπάρχουν και άλλες έκτακτες καταστάσεις που μπορούν να απαιτήσουν την παρέμβασή μας. Η εφαρμογή των πρώτων βοηθειών είναι θέμα ψυχραιμίας και γνώσεως βασικών κανόνων επιβίωσης.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού