Γράφει ο Δημήτριος Ιωαννίδης, Καθηγητής Δερματολογίας ΑΠΘ

 

Τι είναι η ψωρίαση; Είναι μεταδοτική;

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια πάθηση του δέρματος αρχικά, αλλά μπορεί να προχωρήσει και σε άλλα όργανα του σώματος, να συνδυάζεται με άλλες παθήσεις του οργανισμού. Eίναι μια χρόνια πάθηση του δέρματος που σημαίνει ότι για να είσαι καλά πρέπει να παίρνεις κάποια αγωγή, τοπική, φωτοθεραπεία, φάρμακο από του στόματος, ενέσιμο, οτιδήποτε. Σταματάς τη θεραπεία, επανέρχεται η ψωρίαση όπως είναι δηλαδή η υπέρταση, ο διαβήτης. Στις ασθένειες που ανέφερα ο ασθενής αντιλαμβάνεται ότι είναι χρόνιος, όταν όμως μιλάμε για το δέρμα δεν καταλαβαίνουν οι ασθενείς τι σημαίνει χρόνιος. Περιμένουν να πάρουν ένα φάρμακο, να περάσει μία και έξω και να μην ξαναεμφανιστεί. Αυτό δεν συμβαίνει. Πρέπει να κάνουμε μία αγωγή.

Από την άλλη, να σας πω ότι δεν είναι μεταδοτική η ψωρίαση. Μπορεί να έχει παρόμοιο όνομα με τη λέξη ψώρα, που οφείλεται σε ένα ζωύφιο, σε ένα άκαρι αλλά μοιάζουν οι λέξεις. Η ψωρίαση προέρχεται από κάποια διαταραχή του ανοσολογικού συστήματος του ανθρώπου αλλά δεν είναι μεταδοτική.

Επηρεάζει περισσότερο άνδρες ή γυναίκες και σε ποια ηλικία; Έχουμε κάποια δεδομένα;

Εμφανίζεται συνολικά περισσότερο στη δεύτερη και τρίτη δεκαετία της ζωής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το 25% περίπου είναι κάτω από την ηλικία των 20 και το 75% των ασθενών με ψωρίαση είναι κάτω από 40 ετών γενικά. Δεν υπάρχει διαφορά στη συχνότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στατιστικώς σημαντική αλλά, υπάρχει στατιστικώς σημαντική διαφορά στην ηλικία στην οποία εμφανίζεται η ασθένεια. Δηλαδή εμφανίζεται νωρίτερα στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε σχέση με τους άνδρες.

Οι γυναίκες με ψωρίαση έχουν κάποια ειδικά χαρακτηριστικά;

Πέρα από αυτό που μόλις ανέφερα, δεν έχουν κάποια ειδικά χαρακτηριστικά. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τη νόσο τους έχει κάποια ειδικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τους άνδρες και φυσικά οφείλεται στη διαφορετική ψυχοσύνθεση των γυναικών.

Οι γυναίκες με ψωρίαση έχουν κάποιες ειδικές ανάγκες; Ο αντίκτυπος της νόσου είναι μεγαλύτερος σε αυτές;

Στο μέτρο που η εμφάνιση παίζει σημαντικότερο ρόλο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες στο οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό τους περιβάλλον ναι, έχει μεγαλύτερη επίπτωση η νόσος, ιδιαίτερα όταν είναι σε σημεία εμφανή, σε σημεία που δεν μπορούν να κρυφτούν.  Στις άκρες χείρες, στο πρόσωπο, στα νύχια, στα μαλλιά. Οι ασθενείς που έχουν ψωρίαση στα γόνατα, στα πόδια, το καλοκαίρι σε μία χώρα όπως η δική μας δεν είναι εύκολο να κρυφτούν.

Πώς μπορεί να διαχειριστεί ένας ασθενής το άγχος του για τη νόσο;

Είναι πολύ δύσκολο να το διαχειριστεί αν δεν κάνει θεραπεία. Αναγκάζεται πολλές φορές ακόμα και με ήπια ψωρίαση, γιατί αν πρόκειται για σοβαρή δεν συζητούμε  (αν καταλαμβάνεται δηλαδή πάνω από 10% της επιφάνειας του σώματός του θεωρείται σοβαρή η ψωρίαση) επηρεάζεται πάρα πολύ η ποιότητα ζωής του. Καταρχήν είναι αναγκασμένος να απαντάει συνέχεια στην ερώτηση τι έχει εκεί, από τι πάσχει, φοβάται ο κόσμος ότι είναι μεταδοτική, δεν τον/την πλησιάζει, επομένως αρχίζει να αισθάνεται κάποια απομόνωση, ψυχολογική αναστάτωση και αυτό επηρεάζει σοβαρά την ψυχολογία του και την ποιότητα ζωής του. Είναι δηλαδή μία νόσος που στις δικές μας δημοσιεύσεις τα τελευταία 15 χρόνια καταλαμβάνει τις θέσεις μη προτίμησης. Δηλαδή, θα προτιμούσαν να έχουν υπέρταση ή διαβήτη ή και άσθμα πολλές φορές που δεν φαίνεται, παρά την ψωρίαση που φαίνεται και επηρεάζει πολύ περισσότερο την ποιότητα ζωής τους.

Η ψωρίαση επηρεάζει τη γονιμότητα;

Η ψωρίαση δεν επηρεάζει τη γονιμότητα. Μερικά φάρμακα, ιδιαίτερα παλαιότερα, όχι τα τελευταία που λέγονται βιολογικά, επηρέαζαν και τη γονιμότητα, όπως τα ρετινοειδή. Τα νεότερα φάρμακα είναι πιο ασφαλή ως προς αυτή την κατηγορία.

Ας πούμε λίγο περισσότερα για αυτό. Μια γυναίκα είναι έγκυος και σε ύφεση. Θα συνεχίσει τη φαρμακευτική αγωγή;

Στις περισσότερες γυναίκες ισχύει αυτό. Βελτιώνεται η κατάσταση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε ένα 25% η νόσος παραμένει ίδια και σε ένα 25% χειροτερεύει. Πρέπει δηλαδή κάποιος να διαχειριστεί τη νόσο και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οπότε είναι καλό η γυναίκα να επιλέγει φάρμακα, είτε πολύ πριν την τεκνοποίηση είτε αν προχωρήσει σε αυτή, να επιλέξει φάρμακα που θα έχουν επιτυχή έκβαση τόσο στο έμβρυο όσο και στην ίδια. Παλιά είχαμε ένα φάρμακο, την κυκλοσπορίνη, που δίναμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τώρα φαίνεται ότι έχουμε και νεότερα βιολογικά φάρμακα τα οποία έχουν σημαντικό βαθμό ασφαλείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Έχουμε και νεότερα φάρμακα όπως τη σερτολιζουμάμπη, τα οποία μπορούμε να τα χορηγήσουμε εφόσον είναι απαραίτητα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Όταν κάποιος από τους γονείς έχει ψωρίαση υπάρχει περίπτωση το παιδί να κληρονομήσει την πάθηση αυτή;

Η ψωρίαση έχει έναν οικογενή χαρακτήρα. Δηλαδή είναι πιο συχνή σε κάποιες οικογένειες. Προσβάλλει το 2% περίπου του γενικού πληθυσμού. Όταν έχει ο ένας γονέας, το ποσοστό ανεβαίνει στο 10 με 15%, όταν έχουν οι δύο γονείς ανεβαίνει στο 35 με 50%. Επίσης όταν έχει ο ένας αδερφός ανεβαίνει στο 20%. Άρα είναι υψηλές οι πιθανότητες. Οπότε είναι ένα σημείο που θα πρέπει κανείς να το σκεφτεί.

Εκτός από τα φάρμακα η γυναίκα που εγκυμονεί θα μπορεί να συνεχίσει και τις άλλες θεραπείες όπως αλοιφές;

Ναι, θα μπορεί να συνεχίσει, αρκεί να είναι σε περιορισμένο τμήμα του δέρματος. Δεν μπορεί να επαλείφει στο 80% του δέρματος ισχυρή κορτιζόνη. Διότι αυτό θα επηρεάσει ενδοκρινολογικά και την ίδια και το έμβρυο. Αλλά σε περιορισμένες επιφάνειες όπως αγκώνες, γόνατα, μαλλιά, εκεί που συνήθως εμφανίζεται η ψωρίαση (αυτές είναι εκλεκτικές όπως λέμε εντοπίσεις της ψωρίασης) μπορεί να εφαρμόζει κορτιζονούχα διαλύματα ή και άλλα.

Αν μια γυναίκα έχει ψωρίαση στα γεννητικά όργανα, μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη;

Τα γεννητικά όργανα είναι μία από τις δύσκολες, τις ειδικές θέσεις, όπως λέμε. Αυτή η ανάστροφη ψωρίαση, μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη όχι από πλευράς παθοφυσιολογικής διαδικασίας αλλά από πλευράς ψυχολογικής και της ίδιας και του συντρόφου. Από πλευράς συνεύρεσης. Όχι ότι έχει πιθανότητα το έμβρυο να πάθει κάτι ή η ίδια.

Μπορεί μια γυναίκα μετά τη γέννηση του παιδιού να θηλάσει και να παίρνει φάρμακα;

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα φάρμακα ως τώρα είχαν την ένδειξη ότι είναι καλύτερο να αποφεύγονται στο θηλασμό. Πολύ πρόσφατα, έχουμε ένα φάρμακο από τα καινούρια βιολογικά το οποίο δεν βρέθηκε σε ανιχνεύσιμες ποσότητες στο μητρικό γάλα. Βέβαια, η δική μου άποψη είναι όπως και στην εγκυμοσύνη. Αν πρέπει μια γυναίκα να πάρει φάρμακο εντός θηλασμού, έχουμε κάτι να του δώσουμε. Αν θα μπορούσε να περάσει την περίοδο του θηλασμού με τοπικές θεραπείες και αυτό θα ήταν καλό.

Μία γυναίκα έχει ψωρίαση. Μπορεί να πάρει μαζί και αντισυλληπτικά χάπια;

Βεβαίως μπορεί.

Μία γυναίκα ή ένας άντρας με ψωρίαση μπορεί να βρει από κάπου υποστήριξη; Από ένα σύλλογο ασθενών;

Βεβαίως μπορεί. Υπάρχουν δύο σύλλογοι ασθενών πανελλήνιοι. Είναι ο ΕΠΙΔΕΡΜΙΑ στη Θεσσαλονίκη και ο ΚΑΛΥΨΩ στην Αθήνα. Μπορεί κανείς να αποταθεί και να συζητήσει με άλλους ασθενείς, να πάρει συμβουλές, αλλά καλό είναι να τα συζητάει όλα αυτά και με το δερματολόγο που έχει επιλέξει.

Αυτό όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι σήμερα η ψωρίαση θεραπεύεται. Έχουμε φάρμακα, έχουμε πολλές δυνατότητες στα χέρια μας, δεν πρέπει αυτοί οι ασθενείς να είναι απογοητευμένοι, γιατί ήταν κρυμμένοι. Και αυτό φαίνεται, γιατί όσο περνά ο χρόνος βγαίνουν από το σπίτι τους και φανερώνονται. Έχουμε φάρμακα πια, μία ένεση το μήνα, μια  ένεση το δίμηνο, υποδόρια ένεση, έχουμε φάρμακα από του στόματος αν κάποιος φοβάται τις ενέσεις. Υπάρχουν τρόποι σήμερα και η ψωρίαση να είναι υπό θεραπεία, να είναι υπό καταστολή και να προλαμβάνουμε και τα άλλα νοσήματα που σχετίζονται με την ψωρίαση και που είναι σοβαρά όπως η αρθρίτιδα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα μεταβολικά νοσήματα που είναι ο διαβήτης, η υπέρταση, λίγο η παχυσαρκία και σε συνεργασία με τον γιατρό του να έχει κάποιος πολύ καλή ποιότητα ζωής σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι
Μιχ. Γιαννάκος: Γιατί είναι χαμηλή η συμμετοχή στις απεργίες των υγειονομικών
Οι συμπεριφορές που επιδεινώνουν την κατάθλιψη