Τι είναι η αρτηριακή υπέρταση;

Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια χρόνια πάθηση, κατά την οποία η πίεση του αίματος στις αρτηρίες είναι αυξημένη. Αυτή η αύξηση της πίεσης κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό για να κυκλοφορεί το αίμα στα αιμοφόρα αγγεία. Η αρτηριακή πίεση προσδιορίζεται με δύο μετρήσεις, τη συστολική και τη διαστολική, που εξαρτώνται από την καρδιακή συστολή και διαστολή. Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση σε κατάσταση ηρεμίας κυμαίνεται από 100 έως 130 mmHg η συστολική (ανώτατη μέτρηση) και από 60 έως 85 mmHg η διαστολική (κατώτατη μέτρηση). Υπάρχει υψηλή αρτηριακή πίεση εάν είναι μονίμως σε επίπεδα 140/90 mmHg ή περισσότερο.

Η υπέρταση είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό, έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, ανευρύσματα των αρτηριών (π.χ. ανεύρυσμα αορτής), περιφερική αρτηριακή νόσο και είναι αιτία χρόνιας νεφρικής νόσου. Ακόμα και η μέτρια αύξηση της αρτηριακής πίεσης σχετίζεται με μειωμένο προσδόκιμο ζωής. Οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής και ζωής μπορούν να βελτιώσουν το ύψος της αρτηριακής πίεσης και να μειώσουν τον κίνδυνο των επιπλοκών. Ωστόσο, συχνά είναι απαραίτητη η λήψη φαρμακευτικής αγωγής σε άτομα για τα οποία οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι αναποτελεσματικές ή ανεπαρκείς.

Η υπέρταση ταξινομείται είτε ως πρωτογενής (ιδιοπαθής) υπέρταση είτε ως δευτεροπαθής υπέρταση. Περίπου το 90%-95% των περιπτώσεων κατηγοριοποιούνται ως «πρωτογενής υπέρταση», που σημαίνει υψηλή αρτηριακή πίεση χωρίς προφανές υποκείμενο ιατρικό αίτιο. Άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν τα νεφρά, τις αρτηρίες, την καρδιά ή το ενδοκρινικό σύστημα προκαλούν το υπόλοιπο 5%-10% των περιπτώσεων (δευτεροπαθής υπέρταση).

Η υπέρταση εμφανίζεται αρκετά συχνά σε παιδιά και εφήβους και σχετίζεται με μακροπρόθεσμους κινδύνους κακής υγείας. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: Οι περισσότερες γυναίκες με υπέρταση κατά την εγκυμοσύνη παρουσιάζουν πρωτογενή αρτηριακή υπέρταση.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η υπέρταση σπάνια εμφανίζει συμπτώματα και η αναγνώρισή της συνήθως γίνεται με τον προσυμπτωματικό έλεγχο ή όταν το άτομο αναζητά φροντίδα για κάποιο άσχετο πρόβλημα υγείας. Μερικά συμπτώματα που μπορούν να υποδείξουν υπέρταση είναι:

  • αίσθημα παλμών,
  • κόπωση, υπνηλία,
  • ζάλη,
  • διαταραχές στην όραση,
  • νευρικότητα,
  • πονοκέφαλος,
  • εμβοές (βόμβος ή σφύριγμα στα αφτιά),
  • ναυτία, εμετός,
  • αίσθηση μουδιάσματος στα χέρια και τα πόδια.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η αρχική εκτίμηση των υπερτασικών ασθενών περιλαμβάνει πλήρες ιστορικό και κλινική εξέταση. Με τη διαθεσιμότητα της 24ωρης περιπατητικής καταγραφής της αρτηριακής πίεσης, η σημασία της αποφυγής λανθασμένης διάγνωσης των ασθενών που εμφανίζουν υπέρταση λόγω στρες όταν βρίσκονται σε ιατρικό περιβάλλον (η λεγόμενη «υπέρταση στη θέα της λευκής μπλούζας» - «white coat hypertension») έχει οδηγήσει σε αλλαγές στα πρωτόκολλα. Έπειτα από αυτό είναι σημαντικό να εκτελούνται εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωση της αιτίας ή των επιπτώσεων της υπέρτασης.

Ποιοι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο;

Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία. Οι άνθρωποι που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική νόσο ή παχυσαρκία και εκείνοι που καταναλώνουν περισσότερο αλάτι ή αλκοόλ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για υπέρταση. Οι άνθρωποι που έχουν οικογενειακό ιστορικό με πρόωρη υπέρταση (πριν από την ηλικία των 30), που έχουν αγχωτική και καθιστική ζωή, πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί και να ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση σε τακτική βάση.

Πώς αποτρέπουμε την υπέρταση;

Για να αποφευχθεί η εμφάνιση της αρτηριακής υπέρτασης συνιστάται:

  • Τέλος στο κάπνισμα
  • Περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ
  • Διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, θαλασσινά και λιγότερο κρέας και φυτικά λίπη. Επίσης, αποφεύγουμε βιομηχανικά τρόφιμα και ποτά που περιέχουν καφεΐνη και περιορίζουμε το αλάτι
  • Τακτική σωματική άσκηση (περπάτημα τουλάχιστον 30 λεπτά τη μέρα)
  • Διατήρηση του κανονικού βάρους σώματος (δείκτης μάζας σώματος 20-25 kg/m2).

Ποια είναι η θεραπεία;

Η αρχική θεραπεία της υπέρτασης είναι ταυτόσημη με τις προτεινόμενες προληπτικές αλλαγές του τρόπου ζωής που περιλαμβάνουν δίαιτα, σωματική άσκηση και απώλεια βάρους. Έχει αποδειχθεί ότι οι αλλαγές αυτές μειώνουν σημαντικά την αρτηριακή πίεση στα υπερτασικά άτομα. Ακόμα κι αν η αρτηριακή υπέρταση είναι αρκετά υψηλή ώστε να δικαιολογεί άμεση χρήση φαρμάκων, εξακολουθούν να συνιστώνται οι αλλαγές στον τρόπο ζωής.

 

Πηγές:
Eneida Hoxha, Internist ΥΓΕΙΑ ΤΙΡΑΝΩΝ.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι
Μιχ. Γιαννάκος: Γιατί είναι χαμηλή η συμμετοχή στις απεργίες των υγειονομικών
Οι συμπεριφορές που επιδεινώνουν την κατάθλιψη