Μπλε φως: Πώς επηρεάζει τα μάτια μας

Τι είναι το μπλε φως;

Το μπλε φως αποτελεί μέρος του ορατού φάσματος του φωτός. Έχει μικρό μήκος κύματος, αλλά μεγάλη ενέργεια. Για αυτό χρησιμοποιείται στις οθόνες των ηλεκτρονικών συσκευών, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Το μπλε φως μπορεί να είναι και φυσικό και  προέρχεται από τον ήλιο. Μάλιστα ρυθμίζει πολλά συστήματα, όπως είναι ο ύπνος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, με την ευρεία διάδοση των ηλεκτρονικών συσκευών (Η/Υ, smartphones, tablets) οι άνθρωποι εκτίθενται σε αυτό πολλές ώρες ειδικά τη νύχτα.

Πώς επηρεάζει το μπλε φως την υγεία;

Το μπλε φως μπορεί να επηρεάσει τον άνθρωπο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

Πιο συγκεκριμένα:

1. Το μπλε φως φαίνεται πως προκαλεί καταπόνηση των ματιών μετά από πολλές ώρες χρήσης. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό και ως Οπτικό Σύνδρομο Υπολογιστών (CVS)  και μελέτες δείχνουν πως επηρεάζει περίπου το 75% των ανθρώπων που εργάζονται σε υπολογιστές, ειδικά όσους είναι άνω των 40 ετών. Συνήθως τα πρώτα συμπτώματα που θα έπρεπε να μας ανησυχήσουν είναι τα εξής:

• Κοκκίνισμα ή ερεθισμός των ματιών
• Ξηροφθαλμία
• Θολή όραση
• Κόπωση των ματιών
• Πονοκέφαλος

2. Το μπλε φως ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι, τον ύπνο και τη διάθεση. Καθορίζει  την ώρα που οι άνθρωποι ξυπνούν, καθώς και την ώρα που κοιμούνται επηρεάζοντας την έκκριση μελατονίνης. Όταν γίνεται χρήση οθόνης τις νυχτερινές ώρες το μυαλό μπερδεύεται από την παρουσία μπλε φωτός και δεν παράγει μελατονίνη για να ξεκινήσει ο ύπνος. Η διαταραχή του ύπνου έχει μια μακριά λίστα από παρενέργειες για την υγεία, όπως η παχυσαρκία, η κατάθλιψη και τα προβλήματα μνήμης.

3. Η άμεση έκθεση στο μπλε φως πολύ κοντά στα μάτια μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας,  ακόμα και καταρράκτη. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της όρασης. Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, ότι τέτοιες επιπλοκές προκαλούνται από μπλε φως που εκπέμπεται πολύ κοντά στα μάτια, σε πολύ πιο κοντινές αποστάσεις  από αυτές που χρησιμοποιούνται οι οθόνες.

Πώς μπορείτε να προστατεύσετε τα μάτια σας από το μπλε φως;

Με την αύξηση της έκθεσης στο μπλε φως είναι σημαντικό ο άνθρωπος να βρει τρόπους να προστατεύει τα μάτια του και τη γενικότερη υγεία του. Αυτό μπορεί να γίνει με απλούς τρόπους όπως είναι:

- Η αποχή από τις ηλεκτρονικές συσκευές 1 ώρα πριν τον ύπνο, καθώς και ο γενικότερος περιορισμός της χρήσης τους τις βραδινές ώρες. Σαν αποτέλεσμα, εκτός από την καλύτερη ξεκούραση του οργανισμού υπάρχουν και οφέλη για την υγεία όπως η βελτίωση της μνήμης και της διάθεσης.

- Μια καλή λύση είναι τα ειδικά γυαλιά με φίλτρο (blue block). Αυτά έχουν την δυνατότητα να μπλοκάρουν μέρος του μπλε φωτός μειώνοντας την οπτική κόπωση, βελτιώνοντας τη χρωματική αντίθεση και εξαλείφοντας το θάμπωμα που προκαλείται από τον τεχνητό φωτισμό.

- Είναι πάρα πολύ ωφέλιμο για την υγεία των ματιών να γίνονται μικρά τακτικά διαλείμματα κατά τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Υπάρχει ο κανόνας 20-20-20, δηλαδή κάθε 20 λεπτά, σταματήστε και κοιτάξτε  20 πόδια (6 μέτρα) μακριά για 20 δευτερόλεπτα. Εναλλακτικά συστήνεται κάθε μία ώρα χρήσης οθόνης να κάνετε ένα διάλειμμα 5 λεπτών και να σηκώνεστε εντελώς από τον χώρο εργασίας σας.

- Όταν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο να φοράτε γυαλιά ηλίου με φακούς υψηλής ποιότητας που εμποδίζουν το 99% της υπεριώδους ακτινοβολίας και περίπου το 75% του ορατού φωτός. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύετε τα μάτια σας από τις επιπτώσεις τις φωτογήρανσης, αλλά και του φυσικού μπλε φωτός.

- Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε πως ο ανθρώπινος οργανισμός ως ένα βαθμό διαθέτει ένα μηχανισμό προστασίας έναντι του μπλε φωτός. Αυτό το φυσικό φίλτρο προστασίας περιλαμβάνει χρωστικές που βρίσκονται στο εσωτερικό του ματιού και ενισχύεται με την κατανάλωση λαχανικών και φρούτων.

- Θα πρέπει να γίνονται τακτικοί έλεγχοι από τον Οφθαλμίατρο κάθε 1 με 2 χρόνια ώστε να διασφαλιστεί η υγεία των ματιών και να διαγνωστούν έγκαιρα πιθανά προβλήματα που μπορεί να μην έχουν εκδηλωθεί ακόμη.

Είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να ενημερώνεται από τον Οφθαλμίατρό του για θέματα που αφορούν την υγεία των ματιών του. Έτσι μπορεί να πάρει καλύτερες αποφάσεις σε θέματα που αφορούν τον τρόπο ζωής του.