Διατροφή, Φυσική δραστηριότητα και Καρκινογένεση: Μοριακοί Μηχανισμοί

Ιδίως τα τελευταία χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός από μελέτες συσχετίζει τη διατροφή, τη συστηματική φυσική δραστηριότητα και τις ασθένειες (καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο).

Όσον αφορά τη διατροφή, το καλύτερα μελετημένο παράδειγμα διατροφής, η Μεσογειακή διατροφή και τα χαρακτηριστικά της, υποδυκνείεται ως προστατευτική ασπίδα στην ανάπτυξη όγκων αλλά και στην εμφάνιση άλλων ασθενειών.

Η προστατευτική αυτή ασπίδα, ουσιαστικά αφορά τους μοριακούς μηχανισμούς που ενεργοποιούνται διαμέσω του τύπου αυτού διατροφής στην υγεία μας. Η μέλετη τους είναι μια καθημερινότητα πλέον για τους ερευνητές Βιολόγους και όχι μόνο!

Πιο συγκεκριμένα, ο συνδυασμός φυσικής άσκησης και σωστής διατροφής (μοντέλο Μεσογειακής διατροφής) ενεργοποιεί τη βιοχημεία του σώματός μας και ουσιαστικά χημικά προφυλασσόμαστε από πιθανές ασθένειες.

Η συστηματική πρόσληψη λαχανικών, φρούτων, ελαιολάδου και άλλων τροφών που περιέχουν υψηλά ποσοστά από αντιοξειδωτικούς παράγοντες, συμβάλλει στην αντιμετώπιση της τοξικής δράσης προ-οξειδωτικών παραγόντων, όπως π.χ τις ‘ελεύθερες ρίζες’.

Ο όρος ‘οξειδωτικό στρες’ ουσιαστικά αναφέρεται στην έκκριση από τον οργανισμό μας ‘τοξικών’ ουσιών, σε μεγαλύτερα ποσά από όσα μπορεί να απομακρύνει, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδά τους στον οργανισμό μας και να προκαλούνται βλάβες σε βασικά κυτταρικά συστατικά, το DNA κτλ.

Ένα από τα παράγωγα αυτών των ‘τοξικών’ ουσιών είναι και οι ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι ισχυροί οξειδωτικοί παράγοντες που μακροπρόθεσμα και σταδιακά προκαλούν την ολική καταστροφή των συστατικών του βιολογικού μας συστήματος.

Όμως, η φύση έχει προνοήσει την ύπαρξη του ‘αντίδοτου’ σε αυτά τα τόσο καταστρεπτικά στοιχεία! Ένα από τα ‘αντίδοτα υγείας’ είναι οι αντιοξειδωτικές ουσίες π.χ ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C), α-τοκοφερόλη (βιταμίνη E) αλλά και τα ενεργά ιόντα μετάλλων όπως ο σίδηρος, που προστατεύουν τα κύτταρά μας από τις συνθήκες οξειδωτικού στρες.

Όταν συμβαίνει οξειδωτική τροποποίηση π.χ στο DNA, ο κίνδυνος εμφάνισης μεταλλαγών είναι μεγάλος καθώς και της ανάπτυξης όγκων ως αποτέλεσμα αλλαγής της έκφραησς ορισμένων γονιδίων, μέσω μοριακών μονοπατιών.

Όμως, υπάρχουν οι κατάλληλοι εκείνοι φυσικοί παράγοντες που προστατεύουν το κυτταρικό μας DNΑ, όπως η διατροφή (Μεσογειακό πρότυπο), η φυσική άσκηση και άλλοι παράγοντες.

Η Μεσογειακή δίαιτα εμπεριέχει φλαβονοειδή, φαινολικά οξέα και άλλες ουσίες λόγω της ύπαρξης φρούτων, λαχανικών, του ελαιολάδου και του μελιού στο ‘μενού’ της.

Στη χώρα μας, η Μεσογειακή διατροφή αποτελούσε μέρος της καθημερινότητάς μας.

Ο σύγχρονος Νεοέλληνας έχει αρχίσει να απομακρύνεται όμως τόσο από τη ‘σωστή’ διατροφή όσο και από τη φυσική άσκηση, με αποτέλεσμα να ελλατώνει τις προστατευτικές ασπίδες υγείας που εύκολα μπορεί να επαναφέρει στην καθημερινότητά του για μια ζωή με μικρότερες πιθανότητες να νοσήσει!