Μολονότι, οι μετοχές της βιοτεχνολογίας έκλεισαν το 2021 με πτώση, τα θετικά αποτελέσματα μελετών για τον καρκίνο του μαστού, τη σχιζοφρένεια και το Αλτσχάιμερ θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανατροπή αυτής της κατάστασης. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται σε 10 κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη και όπως υποστηρίζεται θα μας απασχολήσουν με τα αποτελέσματά τους το 2022. Ποιες είναι αυτές:

Εταιρείες: Pfizer, Arena Pharmaceuticals
Νόσος: Ελκώδης κολίτιδα
Τύπος Θεραπείας: Μικρό μόριο
Oνομασία:  Elevate UC 12

Η εξαγορά  των 7 δισ. δολ. της Arena  από την Pfizer, βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην υπόσχεση ενός μόνο φαρμάκου που είναι γνωστό ως etrasimod. Μετά από ένα απογοητευτικό παρελθόν με την πώληση ενός φαρμάκου για την παχυσαρκία, η Arena αναμορφώθηκε γύρω από ένα φάρμακο που έδειξε από νωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση αρκετών φλεγμονωδών ασθενειών. Ο λόγος για το Etrasimod που λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως το  ozanimod, που ήταν κάποτε το στολίδι της Receptos που εξαγοράστηκε από την Celgene και τώρα πωλείται από την Bristol Myers Squibb.

Τα στελέχη της Pfizer αποκάλυψαν σε πρόσφατη τηλεδιάσκεψη ότι είχαν ήδη εξετάσει δεδομένα από δύο μελέτες, γνωστές ως Elevate 12 και Elevate 52, και έκαναν τη συμφωνία με την άλλη εταιρεία υποθέτοντας ότι το etrasimod θα πετύχει το θεραπευτικό του στόχο. 

Η Pfizer επιθυμεί να ενισχύσει τις δραστηριότητές της στη θεραπεία φλεγμονωδών ασθενειών, μια περιοχή όπου τα φάρμακά της Tofacitinib και abrocitinib έχουν επιβραδυνθεί λόγω των ανησυχιών που υπάρχουν για την ασφάλεια  τους.

Eταιρείες: Sanofi, GlaxoSmithKline
Νόσος: COVID-19
Τύπος Θεραπείας: Εμβόλιο πρωτεΐνης
Ονομασία: VAT008

Το Δεκέμβριο του 2021, οι εταιρείες ανέφεραν ότι το εμβόλιό τους κατά του Κορονοϊού μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τα επίπεδα αντισωμάτων που καταπολεμούν τον ιό σε άτομα που είχαν λάβει προηγουμένως οποιοδήποτε από τα τέσσερα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα εμβόλια για τη νόσο. Ωστόσο, δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση για έγκριση έως ότου αποδείξουν ότι το εμβόλιό τους μπορεί να αποτρέψει τον ιό σε μια μεγάλη κλινική δοκιμή. 
Η Sanofi και η GSK αναμένουν να αναφέρουν αποτελέσματα από τη μελέτη τους στις αρχές του 2022. Εάν είναι θετικά, το εμβόλιο τους, το οποίο βασίζεται σε καθιερωμένες τεχνολογίες, θα μπορούσε να είναι χρήσιμο σε κράτη, όπου τα άλλα εμβόλια δεν είναι ευρέως διαθέσιμα.

Εταιρεία: Roche
Νόσος: Αλτσχάιμερ
Τύπος Θεραπείας: Αντίσωμα
Ονομασία: Graduate 2

Το Aducanumab, το πρώτο νέο φάρμακο για το Αλτσχάιμερ εδώ και δεκαετίες, επιβραδύνει πραγματικά την ψυχική και σωματική επιδείνωση που προκαλεί η ασθένεια; Αυτό είναι ένα ερώτημα που τελικά όπως αποτυπώθηκε και από τα ξένα δημοσιεύματα δίχασε γιατρούς, ειδικούς αλλά και την επιτροπή στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA). 

Αντιμέτωπος με τα αντικρουόμενα δεδομένα των κλινικών δοκιμών, ο FDA επέλεξε να εγκρίνει το Aducanumab με βάση τον τρόπο με τον οποίο πιστεύεται ότι λειτουργεί. Κατά τη διάρκεια του 2022, τα αποτελέσματα της μελέτης από τη Roche και την Eisai θα μπορούσαν να προσφέρουν υποστηρικτικά στοιχεία για το Aducanumab, τον κατασκευαστή Biogen και τον FDA, ή να θέσουν σε περαιτέρω αμφιβολία την έγκριση του προαναφερθέντος φαρμάκου.

Το Aducanumab, το gantenerumab της Roche και το lecanemab της Eisai λειτουργούν στοχεύοντας συστάδες μιας πρωτεΐνης στον εγκέφαλο που είναι γνωστή ως αμυλοειδές. Ένας μακρύς κατάλογος προκατόχων - που στοχεύουν επίσης στο αμυλοειδές, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο - απέτυχαν σε κλινικές δοκιμές την τελευταία δεκαετία.

Ωστόσο, οι ελπίδες είναι μεγαλύτερες ότι το gantenerumab και το lecanemab θα μπορούσαν να έχουν όφελος, με βάση τον τύπο της συστάδας αμυλοειδούς που στοχεύουν και τα πιο προσεκτικά προσαρμοσμένα σχέδια μελέτης. Το Gantenerumab υστερούσε σε προηγούμενη μελέτη, αλλά επαναξιολογείται σε υψηλότερη δόση. 
Ήδη, η Eisai έχει υποβάλει αίτηση για ταχεία έγκριση του lecanemab με βάση τα δεδομένα δοκιμών μεσαίου σταδίου που δείχνουν ότι η θεραπεία θα μπορούσε να εξαλείψει το αμυλοειδές στον εγκέφαλο. Η Roche μπορεί να εξετάζει μια παρόμοια προσέγγιση, αλλά δεν έχει επιβεβαιώσει τα σχέδιά της.
Τα δεδομένα της Φάσης 3 και από τις δύο εταιρείες δεν αναμένονται μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και μία από τις δοκιμές της Roche - που ονομάστηκε Graduate 2 - προορίζεται να ολοκληρωθεί έως τον Μάιο.
Η Eli Lilly, εν τω μεταξύ, θα μπορούσε γρήγορα να ακολουθήσει τη Roche και την Eisai με δεδομένα Φάσης 3 για το φάρμακο της για το Alzheimer, το donanemab μέχρι τα μέσα του 2023. Η εταιρεία έχει επίσης υποβάλει αίτηση για ταχεία έγκριση με βάση τα δεδομένα μείωσης του αμυλοειδούς και αναμένει απόφαση του FDA προς τα τέλη του 2022.

Εταιρεία: AbbVie
Νόσος: Κυστική ίνωση
Τύπος Θεραπείας: Μικρό μόριο
Ονομασία: NCT04853368

Στις αρχές του τρέχοντος έτους, η AbbVie αναμένεται να αποκαλύψει αποδεικτικά αποτελέσματα για έναν συνδυασμό τριών φαρμάκων που διαθέτουν παρόμοια συστατικά με αυτά του Trikafta, που είναι το τριπλό φάρμακο της Vertex για την Κυστική Ινωση. Ο φαρμακευτικός κολοσσός συνεργάστηκε με την Galapagos NV για πέντε χρόνια προτού αποφασίσει να αποκτήσει το χαρτοφυλάκιο κυστικής ίνωσης της βελγικής εταιρείας βιοτεχνολογίας το 2018, μια κίνηση που εξέπληξε τους αναλυτές εκείνη την εποχή, δεδομένων των απογοητευτικών πρώιμων αποτελεσμάτων που είχαν δώσει ορισμένα από τα φάρμακα του.

Αλλά η AbbVie εργάστηκε από τότε για να βελτιώσει τον συνδυασμό φαρμάκων, κάνοντας αλλαγές σε δύο από τα τρία συστατικά του. Η εταιρεία ελπίζει να δει «ένα πλεονέκτημα αποτελεσματικότητας», έστω  μικρό, σε σχέση με το Τρίκαφτα, δήλωσε ο επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της εταιρείας Τζεφ Στιούαρτ. Αν και η AbbVie δεν αναμένει πλήρη αποτελέσματα μέχρι το τέλος του 2022, θα αποκαλύψει δημόσια ορισμένα ευρήματα το πρώτο τρίμηνο. Αναμένονται επίσης ξεχωριστά δεδομένα από ένα σχήμα δύο φαρμάκων .

Εταιρεία: Gilead
Νόσος: Καρκίνος του μαστού
Τύπος θεραπείας: Σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου
Ονομασία: TROPiCS-02

Η Gilead έχει ξοδέψει πάνω από μια δεκαετία και δισ. δολ. προσπαθώντας να γίνει σημαντικός παίκτης στην ογκολογία, με μεικτά αποτελέσματα. Μολονότι, η εταιρεία έχει κερδίσει εγκρίσεις τριών αντικαρκινικών φαρμάκων τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι πωλήσεις της μειώνονται λόγω των φαρμάκων για τον HIV.

Το αντικαρκινικό φάρμακο sacituzumab govitecan-hziy εκτιμήθηκε ότι θα βοηθήσει την εταιρεία και πλήρωσε  21 δισ. δολ. για την απόκτηση της Immunomedics, το 2020, η οποία και αναπτύσσει το σχετικό σκεύασμα. 

Επί του παρόντος, το sacituzumab govitecan-hziy είναι εγκεκριμένο μόνο για χρήση όψιμης γραμμής στο τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού και σε μια μορφή καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Για να γίνει το φάρμακο όπως το οραματίζεται η Gilead, πρέπει να επιτύχει σε μια συνεχιζόμενη μελέτη Φάσης 3 γνωστή ως TROPiCS-02. 
Η δοκιμή εξετάζει το sacituzumab govitecan-hziy έναντι πολλών χημειοθεραπειών σε ασθενείς με HR-θετικό, HER2-αρνητικό καρκίνο του μαστού, μια μορφή της νόσου που αντιπροσωπεύει το 60% έως 70% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.  Ένα θετικό αποτέλεσμα το πρώτο τρίμηνο του 2022 είναι κρίσιμο για τη Gilead. Η επιτυχία θα άνοιγε μια ευκαιρία εσόδων 2 δισ. δολα. για το sacituzumab govitecan-hziy, έγραψε ο Brian Abrahams, αναλυτής της RBC Capital Markets.

Εταιρεία: Karuna Therapeutics
Νόσος: Σχιζοφρένεια
Τύπος Θεραπείας: Μικρό μόριο
Ονομασία: EMERGENT-2

Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων για ψυχιατρικές διαταραχές είναι εμφανώς δύσκολη, γι' αυτό και κάθε φάρμακο που υπόσχεται θεραπεία τραβάει την προσοχή. Το KarXT, ένα φάρμακο που αναπτύχθηκε από την Karuna Therapeutics, είναι ένα καλό παράδειγμα. Τα συναρπαστικά αποτελέσματα μιας μελέτης για τη σχιζοφρένεια Φάσης 2, πρόσθεσαν δισ. δολ. στην αγοραία αξία της εταιρείας.

Το KarXT συνδυάζει την ισχυρή αντιψυχωτική ξανομελίνη και μια χημική ουσία, το τρόσπιο, που έχει σκοπό να αμβλύνει τις δυνητικά προβληματικές παρενέργειές του, όπως η καταστολή και ο έμετος. Η Lilly ανέπτυξε και στη συνέχεια διέκοψε την xanomeline τη δεκαετία του 1990 εξαιτίας αυτών των προβλημάτων. Αλλά το φάρμακο της Karuna έδειξε λίγα σημάδια από αυτές τις παρενέργειες, ενώ παρήγαγε μια αξιοσημείωτη επίδραση στα σχιζοφρενικά συμπτώματα.
Αυτό υποστήριξε μια επανεκτίμηση της ξανομελίνης και άλλων παρόμοιων φαρμάκων, τα οποία δρουν στις πρωτεΐνες του νευρικού συστήματος γνωστές ως μουσκαρινικοί υποδοχείς. Ένα παρόμοιο φάρμακο από την Cerevel Therapeutics είναι επίσης υποσχόμενο. Και η Karuna ξεκίνησε από τότε πρόσθετες μελέτες για το KarXT, μεταξύ των οποίων μια μελέτη Φάσης 2  σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ και ψύχωση. Η μελέτη Φάσης 3 της Karuna που ονομάζεται EMERGENT-2 αναμένεται να δώσει αποτελέσματα μέχρι τα μέσα του έτους.

Εταιρεία: Intercept Pharmaceuticals
Νόσος: Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα
Τύπος Θεραπείας: Μικρό μόριο
Ονομασία:  REGENERATE

Η Intercept υποστήριξε τα ενθαρρυντικά πρώιμα κλινικά αποτελέσματα της μελέτης Φάσης 3 REGENERATE το 2019, φέροντας αυτήν ως την πρώτη θεραπεία στην αγορά για το NASH, μια ασθένεια που πιστεύεται ότι επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, δεν ήταν πεπεισμένη ότι τα οφέλη υπερτερούσαν των πιθανών κινδύνων, μεταξύ των οποίων και οι καρδιομεταβολικές παρενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, ο FDA ζήτησε από την Intercept περισσότερα δεδομένα από τη δοκιμή, με αποτέλεσμα μια μακρά καθυστέρηση, μια εταιρική αναδιάρθρωση και πολλές αποχωρήσεις ανώτερων στελεχών.

Οι επίδοξοι αντίπαλοι όπως η Gilead, η Genfit και η NGM Biopharmaceuticals δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν το παραπάτημα της Intercept, καθώς η NASH αποδείχθηκε πιο σκληρός στόχος από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Άλλες, όπως η Madrigal Pharmaceuticals, εξακολουθούν να αναμένουν τα αποτελέσματα της Φάσης 3.

Η Intercept, λοιπόν, θα μπορούσε να κερδίσει την πρώτη έγκριση φαρμάκου για τη NASH εάν τα ενημερωμένα αποτελέσματα από το REGENERATE είναι θετικά. Τα αποτελέσματα, τα οποία αναμένονται στις αρχές του τρέχοντος έτους, θα περιλαμβάνουν σημαντικά περισσότερα δεδομένα ασφάλειας από ό,τι ήταν στην αρχική κατάθεση, καθώς και αναλύσεις βιοψίας ήπατος διάρκειας 18 μηνών από 500 ακόμη ασθενείς.

Εταιρεία: Allogene Therapeutics
Νόσος: Διάχυτο από μεγάλα Β-κύτταρα λέμφωμα
Τύπος Θεραπείας: Κυτταροθεραπεία
Ονομασία:  ALPHA-2

Οι αλλογενείς θεραπείες, όπως είναι γνωστές, δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί τόσο ανθεκτικές ενώ προορίζονται να γίνουν μια πιο βολική εναλλακτική λύση στις εξατομικευμένες θεραπείες κυττάρων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση πολλών καρκίνων του αίματος. Η μεγαλύτερη έκπληξη ήρθε τον Οκτώβριο, όταν ο FDA ανέστειλε τις κλινικές μελέτες που διεξήγαγε η Allogene Therapeutics, μια από τις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου.

Η κίνηση έγινε αφότου οι ερευνητές ανακάλυψαν μια «χρωμοσωμική ανωμαλία» σε έναν ασθενή που υποβλήθηκε σε θεραπεία με ALLO-501a, μια θεραπεία λεμφώματος που είχε επιλέξει η Allogene. Αν και η κλινική σημασία αυτού του ευρήματος δεν είναι ακόμη γνωστή, ο οργανισμός ανταποκρίθηκε σταθερά, σταματώντας τις δοκιμές όχι μόνο του ALLO-501a, αλλά και όλων των άλλων προγραμμάτων της Allogene.

Έκτοτε, η Allogene συνεργάζεται με τον FDA για να κατανοήσει αν ευθύνεται η γονιδιακή επεξεργασία που εμπλέκεται στην προετοιμασία της θεραπείας του. Από την πλευρά της, η εταιρεία υποβάθμισε το γεγονός, με τα στελέχη να εκφράζουν έκπληξη για τις ενέργειες του FDA.

Τα αποτελέσματα της έρευνας και η επανέναρξη των δοκιμών, που αναμένουν πολλοί αναλυτές φέτος, θα μπορούσαν να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις για τοην Allogene και άλλους δημιουργούς κυτταρικών θεραπειών, πολλές από τις οποίες περιλαμβάνουν και γονιδιακή επεξεργασία.

Εταιρείες: GlaxoSmithKline, Pfizer
Νόσος: αναπνευστικός συγκυτιακός ιός
Τύπος Θεραπείας: Εμβόλιο
Ονομασία: NCT04886596 , RENOIR

Το RSV, όπως είναι πιο γνωστό, προκαλεί περίπου 177.000 νοσηλείες σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας κάθε χρόνο και 58.000 σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. Ο ιός έχει αποδειχθεί σκληρός στόχος για τις εταιρείες: οι προσπάθειες που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1960 για την ανάπτυξη ενός εμβολίου ήταν ανεπιτυχείς. Ο μόνος τρόπος για την καταπολέμηση των λοιμώξεων είναι η αντιική θεραπεία. Τα συνθετικά αντισώματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη της ασθένειας που προκαλούν.

Αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα. Η GlaxoSmithKline, η Pfizer και η Johnson & Johnson έχουν αναπτύξει εμβόλια που εκπαιδεύουν το σώμα να αναγνωρίζει μια ιική πρωτεΐνη που χρησιμοποιεί το RSV για τη μόλυνση των ανθρώπινων κυττάρων. Και τα τρία εμβόλια βρίσκονται τώρα σε δοκιμές τελευταίου σταδίου, με την Pfizer και την GSK να αναμένουν τα αρχικά δεδομένα της Φάσης 3 μέχρι τα μέσα του έτους και την J&J λίγο αργότερα.
Οι αναλυτές της Cowen προβλέπουν ότι η αγορά για τα εμβόλια RSV θα αξίζει σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2028.

Εταιρεία: Alnylam Pharmaceuticals
Νόσος: ATTR μυοκαρδιοπάθεια
Τύπος Θεραπείας: Παρεμβολή RNA
Ονομασία: Apollo-B

Μία αποτυχημένη δοκιμή του 2021 ήταν όταν ένα φάρμακο για μια μορφή της σπάνιας γενετικής νόσου αμυλοείδωση της τρανσθυρετίνης που επηρεάζει την καρδιά, δεν ξεπέρασε το εικονικό φάρμακο σε μια μελέτη Φάσης 3. Τα αποτελέσματα ήταν «μπερδεμένα», είπε ο Neil Kumar, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας ανάπτυξης του φαρμάκου, της BridgeBio, οδηγώντας τις μετοχές της σε πτώση σχεδόν 80%. 
Το Patisiran της Alnylam, από την άλλη, ήταν το πρώτο φάρμακο παρεμβολής RNA που κυκλοφόρησε στην αγορά όταν ο FDA το ενέκρινε το 2018 για τη νευρική βλάβη που σχετίζεται με την αμυλοείδωση τρανσθυρετίνης ή ATTR. Η Alnylam έκτοτε έχει κερδίσει εγκρίσεις πολλών άλλων φαρμάκων RNAi, αλλά το Patisiran παραμένει το κορυφαίο της. Και ένα κλειδί για την ανάπτυξή του είναι η απόδειξη ότι το Patisiran μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με ATTR με καρδιακά προβλήματα.
Η μελέτη APOLLO-B προορίζεται να κάνει ακριβώς αυτό. Φέτος η Alnylam θα αναφέρει εάν το Patisiran μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αποδώσουν καλύτερα από ένα εικονικό φάρμακο σε μια δοκιμή για το πόσο μακριά μπορούν να περπατήσουν μέσα σε έξι λεπτά μετά από ένα χρόνο θεραπείας.

Διαδικασία, στην οποία απέτυχε το φάρμακο της BridgeBio, κυρίως επειδή οι λήπτες του εικονικού φαρμάκου τα πήγαν σημαντικά καλύτερα από ό,τι σε προηγούμενες μελέτες.
Η  Alnylam, από την πλευρά της, πιστεύει ότι το φάρμακό της θα έχει πιο ισχυρό αποτέλεσμα επειδή λειτουργεί διαφορετικά από της BridgeBio και ένα παρόμοιο, εγκεκριμένο φάρμακο από την Pfizer.

Πηγές:
www.biopharmadive.com

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Η ελονοσία αναπτύσσει αντίσταση σε φάρμακο που σώζει τις ζωές παιδιών [μελέτη]
1 στους 3 χειρουργημένους ασθενείς εμφανίζει επιπλοκές [μελέτη]
Μελέτη αποκάλυψε αμφίδρομη σχέση μεταξύ περιοδοντίτιδας και διαβήτη