Υπάρχουν κάποιες λέξεις που μέσα τους κρύβουν πολλή ενέργεια, συμπιεσμένη, που με την κατάλληλη πυροδότηση μπορούν να προκαλέσουν πολλαπλές και συνεχόμενες αναφλέξεις, εκρήξεις μικρές και μεγάλες, που ταρακουνούν συθέμελα ψυχές και σώματα και ασφαλώς και κουβαλούν πίσω τους ολόκληρη θεωρία και παραφιλολογία και που ασφαλώς όλο αυτό το πακέτο, αυτή η μικροβόμβα των 10 γραμμάτων, πουλάει πολύ ! Το νου σας λοιπόν στις κακοτοπιές και αν μπορούμε μέσα από ένα άρθρο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες βασικές κατευθύνσεις.

Ανθρωπομετρικοί παράμετροι και ατομική αξιολόγηση

Θυμηθείτε την τελευταία φορά που ξεκινήσατε μια προσπάθεια για να χάσετε βάρος. Φαντάζομαι μιλήσατε με κάποιον ειδικό, ο οποίος και σας καθοδήγησε για το τι θα κάνετε προκειμένου να ευοδωθεί ο στόχος σας. Εάν έγινε έτσι, τότε θα είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε από πρώτο χέρι τα εργαλεία που έχει ο ειδικός προκειμένου να μπορεί να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για τη σύσταση του σώματός σας, τα ποσοστά λίπους, πώς αυτό κατανέμεται στο σώμα σας και με βάση αυτά να αξιολογήσει τις ατομικές ανάγκες και απαιτήσεις σας.

Μια ταπεινή μεζούρα, ένα δερματοπτυχόμετρο ή μια συσκευή βιοηλεκτρικής εμπέδησης, είναι τα απαραίτητα για το σκοπό εργαλεία ας αφήσουμε για το τέλος τη ζυγαριά έτσι για να ξορκίσουμε τον ‘κακό δαίμονα’. Εάν η ατομική σας αξιολόγηση έγινε ‘στο πόδι’ από όσα σας είπε η φιλενάδα ή ο κολλητός που έχασε πρόσφατα βάρος, εάν η αξιολόγηση έγινε μέσα από μια διαφημιστική ιντερνετική καταχώρηση, ίσως και με βάση αυτά που βλέπετε και ακούτε στην τηλεόραση, σε εκπομπές που έχουν σαν στόχο να σας διασκεδάσουν και όχι να σας ενημερώσουν (τις περισσότερες φορές οι έννοιες διασκέδαση και ενημέρωση στην τηλεόραση μπερδεύονται ποικιλοτρόπως), τότε στα σίγουρα κατανοείτε ότι όλα τα προηγούμενα ουδεμία σχέση έχουν με τα όσα στην αρχή της παραγράφου αναφέρθηκαν.

Η διαδικασία αυτή της ατομικής αξιολόγησης είναι πάρα πολύ σημαντική, γιατί πολλές φορές η εικόνα που έχει πολύς κόσμος για το σώμα και για τις ανάγκες του είναι διαμορφωμένη με κριτήρια που δεν προάγουν ούτε τη σωματική αλλά ούτε και την ψυχική του υγεία.

Μια σειρά από ψυχογενείς διαταραχές της τροφής, έχουν τη βάση τους σε τέτοιου είδους ερεθίσματα, επιρροές και πρότυπα.

Βασικός μεταβολισμός

Στο όνομα του ‘βασικού μεταβολισμού’, έχουν στηθεί ασύλληπτης ευρηματικότητας μυθοπλασίες, και ασφαλώς και πάνω σε αυτόν τον όρο έχουν στηθεί απίστευτα παιχνίδια ‘κέρδους’,αξιοποιώντας την ημιμάθεια του κόσμου αλλά και επιπλέον την ευκολοπιστία του.

Με όσο πιο απλά λόγια μπορεί να ειπωθεί, ως βασικός μεταβολισμός (BMR) ενός ατόμου, ορίζεται η ελάχιστη ποσότητα ενέργειας που, σε κατάσταση ηρεμίας, έχει ανάγκη ο οργανισμός για βασικές λειτουργίες όπως η διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, η λειτουργία της καρδιάς,του εγκεφάλου και άλλων ζωτικών οργάνων, η ελάχιστη ποσότητα ενέργειας που χρειάζεσαι για να υπάρχεις ‘εν ζωή’.

Η ηλικία είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει το βασικό μεταβολισμό, επίσης το φύλο, η σύσταση του σώματος, ο όγκος του σώματος, αναμφίβολα η ενδοκρινική λειτουργία του οργανισμού και τέλος ο βασικός μεταβολισμός μπορεί να επηρεαστεί από ψυχολογικούς παράγοντες (παρουσία στρες π.χ).Τελευταία πολύς λόγος γίνεται για το θέμα των γονιδίων, ανεξάρτητα το πού θα φθάσει αυτή η ερευνητική ιστορία, γεγονός είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα γονίδια δεν λειτουργούν ανεξάρτητα από το περιβάλλον, ως εκ τούτου ας πατήσουμε ξανά στη γη και ας δούμε τα πράγματα προσγειωμένοι !!

Για την ηλικία πολλά λέγονται, η επίσημη βιβλιογραφία κάνει λόγο για μείωση 2% ανά δεκαετία μετά την ενηλικίωση. Στηριζόμενοι σε αυτό το νούμερο ερχόμαστε πολύ σοβαρά να αμφισβητήσουμε αυτήν την περίφημη άποψη ότι μετά τα 30, «τα κιλά μπαίνουν εύκολα αλλά δύσκολα φεύγουν» !! Στα αλήθεια πιστεύετε ότι μια μείωση 5% του βασικού σας μεταβολισμού, εκεί γύρω στα 30, είναι υπεύθυνη για τα παραπανίσια κιλά και την πιθανή κακή ψυχολογία και απαισιοδοξία σας; Ας πάψουμε να χρησιμοποιούμε το ‘νούμερο’ αυτό ως άλλοθι και ας προχωρήσουμε λίγο ακόμα στο συλλογισμό μας.

Οι γυναίκες εμφανίζουν χαμηλότερο BMR από τους άνδρες εξαιτίας ενός πολύ βασικού δεδομένου: η διαδικασία του μεταβολισμού επιτελείται κυρίως στους μύες και στα βασικά όργανα του σώματος, από τη στιγμή που όλοι συμφωνούμε ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες διαθέτουν όλοι από ένα ήπαρ, ένα πάγκρεας, ένα στομάχι, ένα ζεύγος πνευμόνων και πάνω κάτω το ίδιο μήκος λεπτού και παχέως εντέρου, φθάνουμε στο απλουστευμένο συμπέρασμα ότι η διαφορά έχει να κάνει με το ποσοστό μυικής μάζας, που στους άνδρες είναι πιο αυξημένο (όχι πάντα βέβαια).

Με απλά λόγια, ανεξάρτητα από ηλικία και φύλο και εφόσον η λειτουργία του οργανισμού σας ‘ενδοκρινολογικώς’ είναι άρτια, εφόσον επιθυμείτε να βελτιώσετε τις τιμές του βασικού σας μεταβολισμού κάντε το αυτονόητο…επικεντρωθείτε στον μυικό σας ιστό.

Πώς; Μέσω άσκησης φυσικά και επιπλέον δώστε βάση στον κυριότερο ρυθμιστή των ημερήσιων θερμιδικών αναγκών σας, στο Επίπεδο Φυσικής Δραστηριότητας.

Επίπεδο Φυσικής Δραστηριότητας

Ο δείκτης BMR, σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να αποδίδει τις συνολικές ενεργειακές ανάγκες ενός ατόμου, εάν ο άνθρωπος αυτός μέσα στο 24ωρο του, κοιμόταν τις 8-10 ώρες και τις υπόλοιπες 14-16 παρέμενε κλινήρης και σε ηρεμία.

Αντιλαμβανόμαστε ότι σε κάθε περίπτωση αυτή είναι μια κατάσταση πέρα για πέρα ουτοπική, γιατί στην πραγματικότητα ο καθένας από εμάς θα ξυπνήσει το πρωί, θα ετοιμαστεί για τη δουλειά του, θα περπατήσει μέχρι το αυτοκίνητο, θα εργαστεί από 8-10 ώρες (μπορεί η εργασία να είναι καθιστική, μπορεί να είναι και χειρωνακτικής φύσεως), θα επιστρέψει το απόγευμα σπίτι, κάποιος μπορεί να μείνει σπίτι και να ασχοληθεί με δουλειές του σπιτιού, κάποιος άλλος απλά μπορεί να ξεκουραστεί, κάποιος άλλος μπορεί να βγει μια βόλτα και άλλος μπορεί να αφιερώσει 60-90’ σε κάποιου είδους άσκηση που του αρέσει.

Για κάθε μία από τις παραπάνω δραστηριότητες ο οργανισμός θα απαιτήσει διαφορετικό ποσό ‘ενέργειας’ σε kcal ,προκειμένου να ανταποκριθεί, και στο τέλος της ημέρας το άθροισμα BMR+ Ημερήσια Φ. δραστηριότητα θα μας δώσει διαφορετικό νούμερο για τον καθένα μας.

Στο νούμερο αυτό προσθέστε και ένα 10% επί του B.M.R (Θερμοδυναμική επίδραση τροφής) και θα έχετε τελικά τις συνολικές ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες για τον καθένα ξεχωριστά από εμάς.

Αν τα βάλουμε κάτω με νούμερα, θα διαπιστώσουμε πως αυτό που μας παχαίνει δεν είναι η ηλικία, δεν είναι ο χαμηλός βασικός μας μεταβολισμός, είναι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και η υπερφαγία (εννοώντας την πρόσληψη τροφής τόσου ενεργειακού φορτίου, ώστε να ξεπερνάμε τις ημερήσιες ενεργειακές μας απαιτήσεις).

Ο βασικός μεταβολισμός αλλάζει;

Εάν ‘τζογάρετε’ τα χρήματά σας σε αυτό το στοίχημα..μην περιμένετε μεγάλη απόδοση και σημαντικά κέρδη. Στο εμπόριο θα βρείτε πολλά προϊόντα, που θα σας υποσχεθούν τέτοια οφέλη, τροφές που θα βάλουν φωτιά στο μεταβολισμό σας, super foods και super συμπληρώματα διατροφής, κρέμες, χάπια και ότι άλλο μπορεί να επινοήσει η βιομηχανία του αδυνατίσματος εκμεταλλευομένη το απόλυτο όνειρο του μέσου καταναλωτή, την δίχως κόπο και προσπάθεια ευόδωση των στόχων για απώλεια βάρους.

Η πορεία που ακολουθούν τα διασπασμένα δομικά ‘λιθάρια’ της τροφής (ειδικά τα ‘σατανικά’ λιπαρά οξέα) μετά την κατανάλωση του γεύματος είναι συγκεκριμένη και από πολλά χρόνια βρίσκεται καταγεγραμμένη σε όποιο επιστημονικό σύγγραμμα και εάν ανοίξετε σχετικό με τη φυσιολογία του ανθρώπου, την επιστήμη της διατροφής και του μεταβολισμού ή της εργοφυσιολογίας.

Το λίπος δεν σφίγγει, το λίπος δεν μεταλλάσσεται σε μύες, δεν εξατμίζεται ..δεν..δεν..δεν !! Το συγκλονιστικό αυτό όργανο του μεταβολισμού που ονομάζεται Ήπαρ, θα πάρει τις αποφάσεις του για την τύχη των λιπαρών οξέων της τροφής, μέρος από αυτά θα περάσουν άμεσα για παραγωγή ενέργειας, κάποια άλλα θα χρησιμοποιηθούν για σύνθεση ορμονών, κυτταρικών μεμβρανών, κάποια από αυτά θα περάσουν σε διαδικασία αποθήκευσης, από όπου ανάλογα των απαιτήσεων θα ξανακληθούν..και θα περάσουν εντός του μυικού κυττάρου και θα αποδώσουν το ενεργειακό φορτίο τους !! Με άλλα λόγια, μη σας υπόσχονται πράγματα που ακόμη η επιστήμη ΔΕΝ έχει ανακαλύψει και για να πούμε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι έρχονται να καταλύσουν κάθε επιστημονικά καταγεγραμμένη θεωρία !!

Μοναδική περίπτωση για ‘προς τα άνω’ μετατόπιση του BMR., η κατάλληλη άσκηση , συνοδευμένη με με μία όχι βασανιστική και υποθερμιδική δίαιτα, έτσι ώστε σταδιακά να μπορέσετε να αυξήσετε το ποσοστό του μυικού σας ιστού, είναι κάτι σαν..να δημιουργείτε επιπλέον θέσεις αξιοποίησης και καταβολισμού, υδατανθράκων και λιπών για παραγωγή ενέργειας ! Μην ξεχνάτε ότι αυτό που μας παχαίνει, είναι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και η περίσσεια πρόσληψη ενεργειακού φορτίου από την τροφή μας.

Κι αν δεν γυμνάζομαι;

Ειλικρινά, δε γίνεται να αγαπήσεις κάτι και να το κάνεις τρόπο ζωής τόσο απλά, από τη μια μέρα στην άλλη. Επιπλέον το να ξεκινήσεις να γυμνάζεσαι σε ένα γυμναστήριο, δεν είναι ο μόνος τρόπος να ανεβάσεις τις ενεργειακές απαιτήσεις της ημέρας σου ! Υπάρχουν πολλοί τρόποι, πολλοί Αθλητικοί Σύλλογοι, πολλές διαφορετικές επιλογές για ατομικά ή ομαδικά σπορ, σε ερασιτεχνικό ασφαλώς επίπεδο.

Αυτό που σημασία έχει είναι ότι κάνεις, να το κάνεις συστηματικά και συνεχόμενα έτσι ώστε να κρατιέσαι εντός του ενεργειακού ισοζυγίου, ή να δημιουργείς έλλειμμα εάν ο στόχος σου είναι να χάσεις βάρος. Μπορεί και η καθημερινή ωριαία βόλτα με το σκύλο να είναι σωτήρια ….εάν δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα !! Απλά ας είμαστε ειλικρινείς, δε φταίει μόνο αυτή η οριακή «ζώνη» των 30 ετών.

Είναι που εκεί γύρω στα 30 ξεκινούν για τα καλά, εάν δεν έχουν από πολύ πριν ξεκινήσει, υποχρεώσεις που δεν σου αφήνουν χρόνο ούτε για να αναπνεύσεις, πόσο μάλλον για να γυμναστείς, υποχρεώσεις που κάνουν το φαί να μοιάζει σαν μια διέξοδο για να ξεσπάς, σαν ένα τρόπο να νιώθεις καλά.

Τι πρέπει να κάνεις λοιπόν; Καταρχίν να πάρεις μια ανάσα, και να αναρρωτηθείς πού σε πάει όλο αυτό το ‘έργο’… Επιπλέον κιλά, κακή ψυχολογία, πιθανόν αργότερα και κακή υγεία. Τα πάντα είναι μαθηματικά…όπως μου αρέσει να λέω, έσοδα-έξοδα !! Ένας διαιτολόγος μπορεί με ασφάλεια να αξιολογήσει και να ρυθμίσει πολλές λεπτομέρειες που αφορούν τα..έσοδά σου, και ένας γυμναστής μπορεί να σχεδιάσει τα έξοδα σου !! Εάν λοιπόν δε σου αρέσει να γυμνάζεσαι κάνε κάτι από μόνος σου, ασχολήσου με τον κήπο, πήγαινε βόλτα το σκύλο, καθιέρωσε μια καθημερινή και με γρήγορο ρυθμό 45’ βόλτα για σένα και μόνο !

Ειδήσεις υγείας σήμερα
BAUSCH + LOMB Ελλάδας: Λανσέρει το πρώτο και μοναδικό νέας γενιάς φαρμακευτικό οφθαλμικό διάλυμα για την αντιμετώπιση του κόκκινου ματιού
Μπορούν τα βιντεοπαιχνίδια να κάνουν καλό;
Πρόληψη, καινοτομία και ολιστική φροντίδα κατά του καρκίνου του πνεύμονα