Οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων μέχρι το 1970 ήταν διαφορετικές, από εκεί και έπειτα άρχισαν να υιοθετούν συνήθειες του δυτικού κόσμου. Η παχυσαρκία αυξήθηκε τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και στη χώρα μας. Η παιδική παχυσαρκία εμφανίζεται εξίσου αυξημένη τα τελευταία 20 χρόνια και στην Ελλάδα.

Σε πρόσφατη μελέτη αποδείχτηκε ότι τα Ελληνόπουλα, και ιδιαίτερα τα παιδιά της Κρήτης, είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Η παχυσαρκία που εμφανίζεται στα παιδιά από την ηλικία των 2 ετών μέχρι και την εφηβεία έχει πιθανότητα μέχρι και 80% των περιπτώσεων να γίνουν και παχύσαρκοι ενήλικες γιατί αυξάνεται το μέγεθος και ο αριθμός των λιποκυττάρων.

Επίσης, συμβάλλει στην ανάπτυξη παθολογικών ασθενειών, όπως οι καρδιοπάθειες και ο διαβήτης τύπου 2.

Αιτίες παιδικής παχυσαρκίας

Η κυριότερη αιτία είναι ο γρήγορος τρόπος ζωής των γονέων και σε αντίκρισμα στα παιδιά τους που δεν έχουν τον χρόνο να αφιερώσουν την απαραίτητη προσοχή στη διατροφή των παιδιών τους. Έτσι, παρέχουν στα παιδιά γρήγορα και πρόχειρα γεύματα, σνακ, γλυκά, με αποτέλεσμα να γίνεται υπερκατανάλωση θερμίδων και λίπους και σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα να οδηγούμαστε στην παιδική παχυσαρκία.

Πολλές φορές οι γονείς ή οι άνθρωποι από το στενό οικογενειακό περιβάλλον (παππούδες) για λόγους καθαρά συναισθηματικούς υπερσιτίζουν και πιέζουν το παιδί να φάει κάτι χωρίς αυτό να πεινάει πάντοτε νομίζοντας ότι έτσι θα εκφράσουν την αγάπη τους εφόσον δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο για να αφιερώσουν σε αυτό.

Επίσης, ένα ακόμη λάθος που κάνουν οι γονείς είναι η απαγόρευση τροφίμων ή η χρήση τους ως μέσα επιβράβευσης.

Μια άλλη σημαντική αιτία της παιδικής παχυσαρκίας είναι η εικόνα που έχει το παιδί για τους γονείς του. Οι γονείς πρέπει να γίνουν πρότυπο για τα παιδιά τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα περισσότερα παχύσαρκα παιδιά έχουν και παχύσαρκους γονείς.

Αν τα παιδιά σας βλέπουν ότι εσείς τρέφεστε σωστά και ασκείστε χωρίς να σας είναι δυσάρεστο, τότε πολύ πιθανό είναι να σας μιμηθούν. Μια καλή λύση είναι να αναπτύξουν οι γονείς με τα παιδιά κοινές δραστηριότητες, προκειμένου να ελαττώσετε το χρόνο που εσείς και το παιδί σας βλέπετε τηλεόραση ή κάθεστε στον υπολογιστή.

Έτσι πέρα ότι το παιδί σας θα έχει πιο έντονη δραστηριότητα θα περιορίζονται οι ώρες που από ανία έτρωγε κάτι μη θρεπτικό. Επίσης, η παιδική παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες (κληρονομικότητα) και σε σπάνιες περιπτώσεις μια αρρώστια, όπως μια ενδοκρινική διαταραχή, μπορεί να προκαλέσει την παιδική παχυσαρκία.

Ανεξάρτητα αν το παιδί είναι παχύσαρκο ή όχι μια σωστά ισορροπημένη διατροφή που θα καλύπτει τις ανάγκες του και θα το βοηθήσει στην ανάπτυξη είναι απαραίτητη. Η απαραίτητη ενέργεια θα εφοδιάζει το σώμα και το μυαλό για να μπορεί να αποδώσει στις πνευματικές και σωματικές εργασίες του.

Σημαντική είναι και η καθημερινή κατανάλωση ενός πλήρους και ισορροπημένου πρωινού. Έχει αποδειχτεί ότι τα παιδιά που τρώνε ένα καλό πρωινό υπερτερούν στις επιδόσεις τους σε σχέση με τα παιδιά που δεν τρώνε κάτι ή τρώνε έτοιμα σνακ του κυλικείου.

Τρόφιμα όπως πατατάκια, γαριδάκια, σοκολάτα, μπισκότα, τυρόπιτες, αναψυκτικά, τα οποία είναι πλούσια σε λίπος και ζάχαρη και φτωχά σε θρεπτικά συστατικά δεν θα βοηθήσουν στην απόδοση του παιδιού.

Ο ρόλος του διαιτολόγου

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία είναι πολύ δύσκολη από ότι σε έναν ενήλικα, γιατί το παιδί βρίσκεται στην ανάπτυξη. Το διαιτολόγιο που θα του χορήγησει ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον παιδίατρο πάντα πρέπει να στοχεύει στην αλλαγή της λανθασμένης διατροφικής συμπεριφοράς που θα επηρεάσει σημαντικά τη μετέπειτα ζωή του παιδιού, γιατί τότε διαμορφώνονται οι διαιτητικές του συνήθειες αλλά και να μην επηρεάσει την ανάπτυξή του και να του παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Για τον διαιτολόγο, επιτυχής θεραπεία στα παιδιά θεωρείται η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης ή η διατήρηση του βάρους, ώστε το παιδί καθώς αναπτύσσεται να αποκτήσει το ιδανικό βάρος για το ύψος του. Επίσης, όπως αναφέραμε και παραπάνω, είναι πολύ σημαντικό να δίνονται στα παιδιά κίνητρα για την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

Με τον τρόπο αυτό θα μειώνεται σταδιακά το θετικό ισοζύγιο ενέργειας και το παιδί θα αποκτήσει φυσιολογικό βάρος. Η ποσότητα και η ποιότητα της πρωτεΐνης πρέπει να είναι αυξημένη λόγω της αύξησης των ιστών του σώματος. Ανάλογη πρέπει να είναι και η ποσότητα των βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων.

Το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα πλήρη τρόφιμα σε δημητριακά πρέπει να αποτελούν τη βάση της διατροφής του παιδιού, γιατί είναι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, ασβέστιο, σίδηρο, νερό, άλατα, βιταμίνες και φυτικές ίνες, απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού.

Ο ρόλος τις οικογένειας

Το παιδί δεν έχει την ωριμότητα να καταλάβει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ακολουθήσει ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο. Η δυσκολία αυτή αυξάνεται όταν το παιδί είναι σε πιο μικρή ηλικία και την ευθύνη την έχουν αποκλειστικά οι γονείς, γιατί όπως αναφέραμε και προηγουμένως, όχι μόνο οι ίδιοι πρέπει να δώσουν το καλό παράδειγμα με τις δικές τους διατροφικές συνήθειες, αλλά αν υπάρχουν και αλλά παιδιά στην οικογένεια με φυσιολογικό βάρος, η ρύθμιση των μερίδων και των γευμάτων πρέπει να είναι με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αντιλαμβάνεται κανένα καμιά διαφορετική μεταχείριση.

Αν τώρα το παιδί σας είναι δύσκολο στο φαγητό, τότε εκεί πρέπει να γίνετε πιο αυστηρή. Αν π.χ. δεν του αρέσει το φαγητό που του ετοιμάσατε μην περίμενετε να τελειώσει το πιάτο του. Πείτε του να φάει λίγο ακόμη και μετά μην αδειάσετε το πιάτο του, βάλτε το στο ψυγείο και να του το προσφέρετε λίγο αργότερα το απόγευμα ή το βράδυ.

Το παιδί πρέπει να αντιληφτεί ότι αν δεν φάει αυτό που του φτιάξατε δεν υπάρχει άλλο φαγητό. Επίσης, καμιά φορά δεν είναι το φαγητό που δεν αρέσει στο παιδί αλλά ο τρόπος παρασκευής του. Δοκιμάστε να του προσφέρετε το ίδιο φαγητό με άλλο τρόπο μαγειρέματος ή ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει στην παρασκευή του.

Περιληπτικά

  • Δίνετε το καλό παράδειγμα, γίνετε οι ίδιοι πρότυπο στο παιδί σας
  • Αυξήστε τη φυσική δραστηριότητα, βοηθήστε το παιδί να βρει τι είδους άθληση του αρέσει
  • Ελαττώστε την ώρα που εσείς και το παιδί βλέπετε τηλεόραση
  • Τρώτε όλοι μαζί στο τραπέζι για να μπορείτε να ελέγξετε την ποσότητα που θα του προσφέρετε και τι ακριβώς θα φάει από αυτήν
  • Στο ψυγείο να υπάρχουν υγιεινές επιλογές τροφίμων
  • Πάρτε μαζί σας το παιδί στα ψώνια του σπιτιού και ενθαρρύνετε να συμμετέχει στην παρασκευή φαγητών. Τα παιδιά θα το δουν σαν παιχνίδι και θα φάνε πιο ευχάριστα κάτι που διάλεξαν μόνα τους και βοήθησαν στην προετοιμασία του
  • Καθημερινή κατανάλωση καλού πρωινού
  • Για το σχολείο να έχει κάποιο σνακ από το σπίτι παρά να αγοράσει κάτι από το κυλικείο ή το περίπτερο όπως: φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα, ή χυμό με 1 τοστ με τυρί και βραστή γαλόπουλα ή 1 γιαούρτι με μέλι και δημητριακά ή 1 παστέλι ή 1 μπάρα δημητριακών ή 1 λεπτή φέτα σπιτικό απλό κέικ ή σπιτικά κουλουράκια.

Μην χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή ανταμοιβή. Δεν είναι σωστό να στερείτε από το παιδί κανένα γεύμα για να το τιμωρήσετε, γιατί τότε θα πεινάσει, με αποτέλεσμα μετά να φάει οτιδήποτε βρει μπροστά του. Αντίθετα, αν του δίνετε κάποια συγκεκριμένα τρόφιμα για επιβράβευση επειδή ήταν καλό και υπάκουο παιδί, π.χ.

σοκολάτες, παγωτά κ.α. τότε θα μάθει να προτιμάει αυτά τα τρόφιμα πιστεύοντας ότι είναι καλύτερα από κάποια άλλα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές
Δωμάτιο Snoezelen - Μία καινοτόμος θεραπευτική παρέμβαση για ασθενείς με άνοια
C. Oberhammer στο  7ο Healthcare Transformation: Οι τάσεις του καταναλωτή στην αγορά αυτοφροντίδας