Σπορ και Άσκηση στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1

• Η άσκηση σε κάθε έκφραση της… βοηθάει σίγουρα στην βελτίωση του μεταβολικού ελέγχου, αλλά δεν οδηγεί κατά ανάγκη σε βελτιωμένο γλυκαιμικό έλεγχο. Αυτό σημαίνει έντονες διακυμάνσεις στις τιμές του σακχάρου στο αίμα. Αρκετές φορές συνοδεύεται από παρατεταμένες υπογλυκαιμίες (μέχρι 12 ώρες σπάνια ως και ένα 24/ωρο μετά) και λιγότερο συχνά εμφανίζονται ανεξήγητα υψηλά ζάχαρα αμέσως μετά την άσκηση

• Τα επίπεδα της ινσουλίνης και σακχάρου στο αίμα μας, άρα και του κινδύνου υπογλυκαιμίας, καθορίζονται από τον τύπο της ινσουλίνης, την δόση, το σημείο και τον χρόνο που έγινε η τελευταία ένεση και φυσικά από την ένταση και την διάρκεια της άσκησης.

Άσκηση και Υπογλυκαιμία

• Υπογλυκαιμία ονομάζουμε τιμές ζαχάρου < 60mg/dl, αλλά τα προειδοποιητικά της συμπτώματά της  μπορεί να εμφανισθούν από τιμές σχετικά υψηλότερες (70-75mg/dl).

• Χρειάζεται  προσοχή, σε περιόδους συστηματικής άσκησης μειώνονται δραστικά οι ανάγκες του σώματος για ινσουλίνη.

• Χρυσός κανόνας λοιπόν η βασική ινσουλίνη με βάση τις πρωινές μετρήσεις νηστείας θα πρέπει  να μειωθεί από 20 ως και 80% από την αρχική της δόση, ώστε οι τιμές του πρωινού σακχάρου να μην είναι χαμηλότερες του 80mg/dl.

• Η γευματική ινσουλίνη (ταχεία) καλό είναι να έχει λίγες ώρες απόσταση από την άσκηση.

• Η υπογλυκαιμία που εμφανίζεται κατά την άσκηση απαιτεί υψηλές ποσότητες υδατανθράκων (>50 γρ. πχ ½ ως 1 κουτί σακχαρούχο αναψυκτικό, 2-3 καραμέλες, 1 μικρό κουτί φυσικό χυμό κλπ.). Φαίνεται ότι επανέρχεται, γι’αυτό είναι καλό να λαμβάνουμε ένα 2ο ελαφρύ γεύμα σύνθετων υδατανθράκων (πχ. φρούτο, ξηροί καρποί, κλπ.)  ½ ώρα μετά.

• Επανειλημμένες υπογλυκαιμίες οδηγούν σε φαύλο κύκλο και πρέπει να διακόπτουμε την άσκηση. 

Ινσουλινοεξαρτόμενοι τύπου 1 πολύ… γλυκείς. Τι πρέπει να κάνουν πριν οποιαδήποτε άσκηση

• Υπεργλυκαιμία συνήθως συμβαίνει, αν έχουμε παραλείψει ή μειώσει την προηγούμενη δόση γευματικής ινσουλίνης ή αν μια σοβαρή φλεγμονή συνυπάρχει, που έχουμε αγνοήσει (π.χ. απλή γρίπη, εμπύρετες καταστάσεις, κ.λ.π.).

• Ο κίνδυνος υπεργλυκαιμίας και  κετοξεωτικού κώματος είναι πολύ μεγάλος αν το σάκχαρο είναι > του 250mg/dl και συνυπάρχει κετοξέωση στα ούρα, ή αν το σάκχαρο είναι απλά > του 300mg/dl, πριν την άσκηση.

• Σε μια τέτοια περίπτωση χρησιμοποιείστε ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης, περιμένετε 1 ώρα, μετρήστε το σάκχαρο σας,

Μην ξεκινήσετε την άσκηση αν δεν έχετε τιμές < του 250mg/dl.

• Θυμηθείτε ότι τα ανάλογα ινσουλίνης ταχείας δράσης  ξεκινούν να δρουν 5-10΄από την ένεση, κάνουν την αιχμή της δράσης τους σε περίπου 90’, και δρουν για 3-4 ώρες μετά.

Τι πρέπει απαραίτητα να έχω πάντα μαζί στα ταξίδια μου η στις διακοπές μου;

• Καλό είναι  να έχουν όλοι μαζί τους εκτός από τα φάρμακα και τον μετρητή ζαχάρου, σε ασφαλή συσκευασία.

Απαραίτητα ζάχαρη, σε οποιαδήποτε μορφή (πχ. καραμέλες, παστίλιες γλυκόζης, κλπ),ή ζαχαρούχο ποτό (προσοχή όχι αλκοολούχο), φυσικό χυμό, ή γλυκό (πχ. κέικ, μπισκότο, γλυκές μπάρες δημητριακών, κλπ). Προσοχή η σοκολάτα, και τα γλυκίσματα με βούτυρο ή πολλά λιπαρά δεν ενδείκνυνται για αντιμετώπιση σοβαρής υπογλυκαιμίας.

1-2 φιάλες εμφιαλωμένο νερό, είναι πάντα χρήσιμες.

Αντισηπτικό υγρό και αποστειρωμένους επιδέσμους σε περίπτωση τραυματισμού

Τουλάχιστον μια ένεση γλυκαγόνης και 1 σύντροφο ή συνοδό εκπαιδευμένο να την χρησιμοποιήσει  στην περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας.

Ζέστη! Τι πρέπει να κάνω με την ινσουλίνη μου, χρειάζεται συνέχεια ψυγείο ή ίσως λίγες ώρες στην κατάψυξη;

• Πρέπει κατ' αρχήν να γνωρίζουμε ότι και το πολύ κρύο, δηλ. θερμοκρασίες χαμηλότερες από 4°C  μπορεί να βλάψουν εξ' ίσου με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες την ινσουλίνη.

• Γενικά για όσους χρησιμοποιούν πένες ινσουλίνης, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Από την στιγμή που θα χρησιμοποιηθούν,  αντέχουν για 3 μήνες σε θερμοκρασίες 10 ως 30-34°C, άρα δεν χρειάζεται "ψυγειάκι″ στην παραλία αρκεί να μην παρατήσουν τις πέννες τους στον ήλιο και βράσουν....

Χρυσοί Κανόνες για τους Ινσουλινο-θεραπευόμενους που θέλουν να κάνουν σπορ

1) Η ινσουλίνη που χρησιμοποιείται πριν από την άσκηση θα πρέπει να γίνεται υποδόρια συνήθως στην κοιλιακή χώρα και γενικά όχι σε σημεία που θα χρησιμοποιήσεις κατά την άσκηση.

2) Μείωσε προοδευτικά από 10 ως 80% την βασική ινσουλίνη αν προγραμματίζεις διακοπές με καθημερινά έντονα σπορ (πχ. σερφινγκ, ποδηλασία, κλπ) και ιδίως αν συνηθίζεις να κανείς άσκηση μόνο κατά τις διακοπές σου...

Ανάλογα με την τιμή του ζαχάρου, το είδος την διάρκεια και την ένταση της άσκησης, μείωσε ή και παρέλειψε την δόση της κρυσταλλικής ινσουλίνης ή των ταχέως δρώντων αναλόγων της ινσουλίνης πριν από την άσκηση.

3) Προγραμμάτισε να ασκηθείς 3-4 ώρες μετά την ένεση κρυσταλλικής ινσουλίνης και 2 ώρες μετά την ένεση των ταχέως δρώντων αναλόγων.

4) Πάντα πριν ξεκινήσεις την άσκηση μέτρησε το ζάχαρο σου.                          

5) Πριν ξεκινήσεις την άσκηση και το ζάχαρο σου είναι <100mg% κατανάλωσε 20-60g απλού υδατάνθρακα, (πχ. 1 ποτήρι πορτοκαλάδα, ή 1 μέτριο φρούτο, ή 1 φέτα ψωμί ολικής).

Θα πρέπει να μετρήσουμε ξανά το ζάχαρο 20΄-25΄ μετά και να μην ξεκινήσουμε την άσκηση αν δεν ξεπεράσει τα 110-120 mg/dl. 

6)  Οι ιδανικές τιμές ζαχάρου είναι από 120-180 mg/dl, για να ξεκινήσεις ή να συνεχίσεις άσκηση και σπορ.

7) Μην ασκηθείς αν το ζάχαρό σου είναι >250 mg/dl και υπάρχουν κετόνες στα ούρα, ή είναι >300 mg/dl mg/dl, ακόμα και χωρίς κετόνες. 

8) Κατά την έντονη άσκηση κάθε περίπου 30΄- 45’, κατανάλωσε 20-60g απλού υδατάνθρακα (πχ. 2 κράκερ, 1 μικρό φρούτο, 1 μικρό ποτήρι χυμό, 1 χούφτα ξηρούς καρπούς κλπ).

9) Έλεγχε το ζάχαρο σου κάθε 30΄-40’ έντονης ασκήσεως.

10) Μετά την άσκηση μείωσε την προγραμματισμένη προγευματική ινσουλίνη κατά 10-50%.

Άσκηση και σπορ στον τύπο 2

• Τα σπορ προσφέρουν χαρά και ευεξία αλλά σημαντικότερο είναι πως οποιαδήποτε συστηματική άσκηση στα άτομα με ΣΔ τύπου 2 χαμηλώνει και ρυθμίζει τις τιμές ζαχάρου. Κυριολεκτικά σώζει ζωές!

• Τόσο ο μεταβολικός όσο και ο γλυκαιμικός έλεγχος, βελτιώνονται δραστικά με την άσκηση. Παράλληλα αυξάνεται και υποβοηθείται η απώλεια βάρους, ενώ μπορεί να μειωθεί η πίεση μέχρι και 1 βαθμό. Σε αρκετές μελέτες υπολογίζεται ότι προλαμβάνει 1 στα 3 εμφράγματα.

Παρόλα αυτά δυστυχώς μελέτες επίσης υπολογίζουν μόνο 16% των διαβητικών τύπου 2  έχουν περισσότερο από 1 ώρα σωματικής άσκησης ανά εβδομάδα.

• Ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας είναι μικρότερος αλλά, προσοχή, αν είμαστε αρκετές ώρες νηστικοί ή αν χρησιμοποιούμε ινσουλινο-εκκριτικά αντιδιαβητικά δισκία.

Καλύτερο και πιο ασφαλές είναι σε αυτές τις περιπτώσεις να μετράμε το ζάχαρο μας πριν ή κατά την άσκηση αν αυτή προβλέπεται να διαρκέσει >1 ώρα. 

Αντίθετα σχετικά υψηλές τιμές σακχάρου θα βελτιωθούν δραστικά μετά την άσκηση.

Σπορ και Άσκηση στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη - Επίλογος

Κίνητρο η αγάπη και το ενδιαφέρον για το σώμα μας, οδηγεί στην φροντίδα για το σώμα μας. Ακρογωνιαίος λίθος της φροντίδας, η εκπαίδευση για να χειρισθούμε ινσουλίνη, διατροφή και άσκηση. Δεν είναι εύκολο μερικές φορές, αλλά αν  χρησιμοποιούμε σωστά την Αυτομέτρηση συζητώντας και έχοντας επαφή με τον θεραπευτή μας, τότε κερδίζουμε την ελευθερία να ζήσουμε με ασφάλεια, διακοπές, σπορ, άθληση και όλες τις δραστηριότητες που επιθυμούμε  να πραγματοποιήσουμε. 

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κίρρωση ήπατος: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές
Δωμάτιο Snoezelen - Μία καινοτόμος θεραπευτική παρέμβαση για ασθενείς με άνοια