Ζυγαριά δυνάμεων: Πώς παίρνω την απόφαση να χάσω τα περιττά κιλά;

Μία σοβαρή προσπάθεια απώλειας βάρους δεν είναι πάντα τόσο εύκολο να ξεκινήσει. Πολλοί υπέρβαροι άνθρωποι αναβάλλουν για μήνες (ή ακόμη και για χρόνια!) την επίσκεψη στον διαιτολόγο. Σκέψεις όπως ‘Θέλω πολύ να χάσω τα παραπάνω κιλά αλλά μου φαίνεται τόσο δύσκολο να μπω πάλι σε δίαιτα…’ ή ‘το έχω προσπαθήσει στο παρελθόν και απέτυχα- πρέπει να αποδεχτώ το αυτονόητο, είμαι αδύναμος χαρακτήρας και δεν έχω αρκετή θέληση’, αντικατοπτρίζουν τις διάφορες επιφυλάξεις που μπορεί να έχουν και οι οποίες αποτελούν σοβαρό εμπόδιο στη λήψη της απόφασης να ξεκινήσουν δίαιτα.

Δεδομένου ότι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών είναι μία διαδικασία που απαιτεί κόπο και χρόνο, αυτές οι ανησυχίες είναι απολύτως δικαιολογημένες. Είναι όμως αναγκαίο να αντιμετωπιστούν: Η παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλή ποιότητα ζωής.

Το αυξημένο βάρος δεν προκαλεί μόνο προβλήματα υγείας (διαβήτης, καρδιοαγγειακά, υπέρταση κτλ.) αλλά προκαλεί επίσης και πολλές δυσκολίες και στην καθημερινότητα –π.χ. στην επιλογή ρούχων, στις κοινωνικές συναναστροφές, στην εργασία κτλ.

Αποτελεί μία πρόκληση λοιπόν η διευθέτηση αυτής της αμφιταλάντευσης και η αντιμετώπιση των παραπάνω σκέψεων – με λίγα λόγια πώς θα καταφέρουμε να κινητοποιηθούμε και να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο ο ρόλος του διαιτολόγου καθίσταται πολύτιμος. Ο εκπαιδευμένος διαιτολόγος είναι αυτός που θα σας βοηθήσει στις αρχικές συνεδρίες μέσα από κατάλληλες τεχνικές να αυξήσετε την κινητοποίησή σας. Παρόλα αυτά μπορείτε και από μόνοι σας να κάνετε κάποια προεργασία.

Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για αυτη την περίπτωση είναι η ζυγαριά δυνάμεων (παρακάτω παρουσιάζεται με τη μορφή πίνακα). Μπορείτε να καταγράψετε τα κίνητρα που έχετε για να ξεκινήσετε δίαιτα (τι θα κερδίσετε άμα μειώσετε το βάρος σας) και τα εμπόδια (τι σας δυσκολεύει να μπείτε σε αυτή τη διαδικασία).

Κατόπιν αξιολογήστε τη βαρύτητα του καθενός από αυτά, δηλ. πόσο σημαντικό είναι το καθένα σε μία σκάλα απο 1 έως 10 (1: καθόλου σημαντικό, 10 πολύ σημαντικό).

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 (Χαμηλή κινητοποίηση)

Αν το σκορ των κινήτρων είναι υψηλότερο τότε αυτό σημαίνει ότι είστε έτοιμοι για την αλλαγή. Αν το σκορ των εμποδίων όμως είναι υψηλότερο θα πρέπει να ξανασκεφτείτε πώς μπορείτε να μειώσετε τα εμπόδια ή να ενισχύσετε τα κίνητρα.

Ένα παράδειγμα δίνεται παρακάτω:

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 (Έτοιμος για αλλαγή)

Κατά την επεξεργασία των εμποδίων και των κινήτρων είναι χρήσιμο να ληφθεί υπόψη κατά πόσο η επίδραση καθενός από αυτά είναι βραχυχρόνια ή μακροχρόνια: Παρατηρώντας τον πίνακα είναι φανερό ότι τα εμπόδια συνήθως έχουν ημερομηνία λήξης (πχ η στέρηση δεν είναι μόνιμη- αντιθέτως όσο περνάει ο καιρός και συνηθίζει το άτομο τις αλλαγές στη διατροφή του τότε το αίσθημα της στέρησης εξαφανίζεται) σε αντίθεση με τα οφέλη τα οποία σχεδόν πάντα έχουν διάρκεια και είναι μόνιμα (πχ.

διατήρηση του νέου χαμηλότερου βάρους και όχι ταλάντευση πάνω-κάτω, βελτιωμένη υγεία, καλύτερη εμφάνιση, ενισχυμένη αυτοεκτίμηση). Εκτός από τον διαιτολόγο καλό θα είναι να ζητήσετε και βοήθεια από το οικογειακό και φιλικό σας περιβάλλον προκειμένου να ενισχυθούν τα κίνητρα σας και να μειωθούν τα εμπόδια.

Αξίζει πάντως να αναφέρουμε κάποιες βασικές λεπτομέρειες που θα πρέπει να έχει κατά νου όποιος αποφασίζει να ξεκινήσει μία σοβαρή προσπάθεια απώλειας βάρους:

• Η θεραπεία διαρκεί συνήθως 6 μήνες. Κι αυτό διότι συνήθως μετά τους 6μήνες ο οργανισμός κουράζεται-φτάνει σε ένα πλατώ όπως λέμε. Με άλλα λόγια μπορεί να ακολουθείτε ακριβώς το πρόγραμμα αλλά να μην χάνετε κιλά.
• Η αλλαγή της διατροφής θα πρέπει να είναι μόνιμη. Τα κιλά θα αυξηθούν αν πιστεύετε ότι θα επιστρέψετε στις παλιές συνήθειες μόλις τελειώσετε το πρόγραμμα.
• Οι προηγούμενες προσπάθειες απώλειας βάρους προσφέρουν πολύτιμη καθοδήγηση. Προσπαθείστε να σκεφτείτε ποιες είναι οι καταστάσεις υψηλού κινδύνου για εσάς και συζητείστε με τον διαιτολόγο σας για πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης τους.
• Το πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις δικές σας ανάγκες. Προγράμματα τύπου ‘Σπαρτιατικής διατροφής’ δεν είναι εφικτό να ακολουθηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και οδηγούν στην αποτυχία.
• Οι μικρές παρεκτροπές είναι αναμενόμενες και δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι όλα θα τα κάνουμε πάντα κατά γράμμα. Όταν γίνονται όμως συχνά τότε μιλάμε για υποτροπή και αυτό χρειάζεται να αντιμετωπιστεί.

Κλείνοντας θα πρέπει να τονιστεί ότι η επίτευξη ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους δεν είναι θέμα θέλησης ή εγκράτειας αλλά είναι θέμα συνειδητοποίησης και εξάσκησης. Η οριστική απώλεια των περιττών κιλών συμβαίνει όταν συνειδητοποιήσουμε ότι το συνολικό όφελος είναι μεγαλύτερο από το κόστος.

Ωστόσο αυτή η συνειδητοποίηση είναι συνήθως προιόν μακροχρόνιας σκέψης και αμφιταλάντευσης. Κάτι που είναι απολύτως φυσιολογικό καθώς για οποιαδήποτε μεγάλη αλλαγή (όπως είναι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών) υπάρχουν πάντα λόγοι που μας ωθούν προς αυτή και λόγοι που μας απωθούν από αυτή.

Επομένως σε περίπτωση που πραγματικά θέλετε να αδυνατίσετε δεν χρειάζεται να το αναβάλλετε διαρκώς- απλά επεξεργαστείτε με τον διαιτολόγο σας, μόνοι σας ή με τη βοήθεια του οικογενειακού και φιλικού σας κύκλου τα υπερ και τα κατά ούτως ώστε να πετύχετε αυτό που χρειάζεται- η ζυγαριά να γείρει τελικά προς τη μεριά των κινήτρων!