Πότε εισάγουμε τις στερεές τροφές στο βρέφος

Αφορμή για το άρθρο είναι η ‘βιασύνη’ που παρουσιάζουν οι μητέρες-προφανώς παρακινούμενες από τις γιαγιάδες-για την εισαγωγή στη διατροφή του βρέφους στερεών τροφών.

Πολλές φορές στο ιατρείο, γιαγιάδες μου θέτουν το εξής ερώτημα: ‘Μα πότε θα ξεκινήσει το μωρό να τρώει φαγητό; εγώ 4 μηνών τους τάιζα μακαρόνια με κιμά….!!!”

Παραθέτοντας και κάποιες επιπλέον πληροφορίες, ελπίζω να δοθεί η απάντηση στο ερώτημα αυτό.

Εισαγωγή των στερεών τροφών στη διατροφή του βρέφους

Στη διατροφή του βρέφους, τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, διακρίνουμε τις ακόλουθες χρονικές περιόδους:

• Περίοδος διατροφής με γάλα (0-6 μηνών)
• Μεταβατική περίοδος (6-12 μηνών)
• Περίοδος προσαρμογής (12-24 μηνών)

Στους 6 πρώτους μήνες της ζωής το γάλα αποτελεί την αποκλειστική τροφή του βρέφους διότι:

• διαθέτει τη νευρομυϊκή ικανότητα να θηλάζει και να λαμβάνει μόνο υγρά
• το πεπτικό του σύστημα έχει τη λειτουργική επάρκεια να πέπτει μόνο πρωτεΐνες, λίπη και τη λακτόζη που περιέχονται στο γάλα
• έχει ανώριμη νεφρική λειτουργία.

Η Μεταβατική περίοδος ταυτίζεται με την περίοδο εισαγωγής στη διατροφή του βρέφους των στερεών τροφών. Οι διεθνείς οργανισμοί υγείας συνιστούν αυτή να ξεκινά τον 6^ο μήνα της ζωής και οπωσδήποτε όχι νωρίτερα από τον 4^ο μήνα.

Ο χρόνος αυτός καθορίζεται από:

• τη νευροφυσιολογική ωρίμανση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος
• τη διαβατότητα του εντερικού βλεννογόνου σε μακρομοριακές ενώσεις
• την ενζυμική του επάρκεια και
• τη σταδιακή εγκατάσταση επαρκούς νεφρικής λειτουργίας.

Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η κατάργηση του αντανακλαστικού προβολής της γλώσσας (tongue extrusion reflex) κατά τη σίτιση. Αυτό καταργείται τον 4^ο-6^ο μήνα και ταυτόχρονα εγκαθίσταται η ικανότητα του βρέφους να εκτελεί μασητικές κινήσεις και να καταπίνει μη υδαρές τροφές.

Παράλληλα το βρέφος μπορεί και στηρίζει το κεφάλι του, κάθεται υποβασταζόμενο και αναγνωρίζει το κουτάλι.

Ταυτόχρονα έχει ωριμάσει η ικανότητα πέψης και απορρόφησης πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων, το έντερο έχει αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς και οι νεφροί έχουν πλέον την ικανότητα να ανταποκριθούν σε ωσμωτικά φορτία με χρησιμοποίηση μικρότερης ποσότητας νερού.

Από τον 5^ο μήνα δείχνει την πείνα και την επιθυμία του για λήψη τροφής ή τον κορεσμό και την απαρέσκειά του, ανοίγοντας το στόμα ή απομακρύνοντας το κεφάλι του, αντίστοιχα.

Τον 8^ο μήνα χρησιμοποιεί τα δάκτυλά του για τη σύλληψη αντικειμένων, θέλει να σιτίζεται μόνο του με το κουτάλι, πίνει νερό από το κύπελλο.

Τον 10^ο μήνα αποκτά τη λειτουργία μάσησης και κατάποσης τύπου ενηλίκου.

Τον 12^ο μήνα μαθαίνει να σιτίζεται μόνο του.