Τα σκευάσματα της αυτοφροντίδας ή αλλιώς-κατά βάση- ΜΗΣΥΦΑ "ζεσταίνουν" κατά 50% τα ταμεία των μικρομεσαίων φαρμακείων, υποστηρίζουν παράγοντες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, εκτιμώντας ότι οι πωλήσεις τους θα παραμείνουν ανοδικές και στο μέλλον. Και αυτό διότι, σύμφωνα με τους ίδιους,  η πλειονότητα των πολιτών δείχνει χρόνο με το χρόνο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη χρήση φαρμάκων για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή, τα λεγόμενα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) τα οποία επιλέγονται για την αντιμετώπιση ήπιων συμπτωμάτων και ασθενειών. 

Και κάπως έτσι έχει προκύψει η γνωστή πια αυτοφροντίδα και αυτοθεραπεία (self-medication). Η τελευταία σύμφωνα με τον ορισμό που έχει δοθεί "αποτελεί μέρος της αυτοφροντίδας και συνιστά την υπεύθυνη επιλογή και χρήση των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. προκειμένου να αντιμετωπιστούν ήπιες ασθένειες ή συμπτώματα, που έχουν διαγνωστεί εμπειρικά από τον ίδιο τον ασθενή, χωρίς την παρέμβαση ιατρού αλλά με τη συμβουλή του/της φαρμακοποιού". Τάση που όπως λέγεται ισχυροποιήθηκε μεσούσης της πανδημίας.

Φαρμακοποιοί λοιπόν, προκειμένου να αποτυπώσουν τη δύναμη των ΜΗΣΥΦΑ στη ρευστότητά τους, μας ανέφεραν ότι σε ένα φαρμακείο που πραγματοποιεί τζίρο (μηνιαίως ) περί τα 20.000 ευρώ -και άρα μιλάμε για ένα μεσαίο κατάστημα-  το 50% προέρχεται από τα Μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα. Επίσης αν συνολικά ο τζίρος του προέρχεται κατά 70% από τα φάρμακα και κατά 30% από λοιπά είδη (π.χ. ιατροτεχνολογικά), στο 70% το 25%με 30% αφορά τα ΜΗΣΥΦΑ.
 
Βασιζόμενοι σε πρόσφατες μελέτες που προσδιορίζουν το μέγεθος των ΜΗΣΥΦΑ στα 285 εκατ. ευρώ (2020), αναφέρουν οι πηγές μας, η εκτόξευση που γνώρισαν στις πωλήσεις τους το 2021 και αν συμπεριληφθεί σε αυτά και το παραφάρμακο, διαμορφώνουν το σημερινό τους τζίρο στα 400 με 500 εκατ. ευρώ.

Η Καμπάνια του ΕΦΕΧ και η ενημέρωση του υπουργείου Υγείας

Ωστόσο, μολονότι τα σκευάσματα χωρίς ιατρική συνταγή διατηρούν πρωταγωνιστική θέση στον πάγκο του φαρμακοποιού, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης πρωτίστως ως προς την ορθή χρήση τους, μέσω της οποίας μπορούν να αυξηθούν και οι πωλήσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ) ξεκινά καμπάνια με κεντρικό θέμα «Με ΦροντίΖΩ ΚΑΛΑ». Στόχος είναι αφενός η ευρεία ενημέρωση του κοινού για τη διαχείριση των συμπτωμάτων ήπιων ασθενειών μέσω ορθών πρακτικών αυτοφροντίδας και αφετέρου η εντονότερη ανάδειξη του ρόλου του φαρμακοποιού ως συμβούλου φροντίδας.

Για τη συγκεκριμένη καμπάνια έχει ήδη ενημερωθεί και η ηγεσία του υπουργείου Υγείας με την οποία πραγματοποιήθηκε και συνάντηση στα τέλη του 2021. Στο πλαίσιο της συνάντησης υπογραμμίστηκε η αξία της αυτοφροντίδας και η ανάγκη θεσμοθέτησής της στη χώρα μας, ενώ υπήρξε και ειδική αναφορά στα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη της αυτοφροντίδας. Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι για κάθε ένα ευρώ που δαπανάται για την Αυτοφροντίδα, το ανταποδοτικό όφελος για τον πολίτη, την Κοινωνική Ασφάλιση και τη Δημόσια Υγεία είναι 7 ευρώ. 
Αρα, η εφαρμογή υπεύθυνης Αυτοφροντίδας συμβάλλει θετικά στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, ενώ ταυτόχρονα μειώνει σημαντικά τη φαρμακευτική δαπάνη, εκτιμώντας ότι αν δεν υπήρχαν τα συγκεκριμένα σκευάσματα τα Ασφαλιστικά Ταμεία θα επιβαρύνονταν με 1,5 δισ. ευρώ.

Μελέτη για τη δύναμη των ΜΗΣΥΦΑ

Σύμφωνα με περσινή μελέτη του ΙΟΒΕ, η αγορά των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., κινήθηκε ανοδικά, καθώς από τα 165 εκατ. ευρώ που ήταν η αξία τους το 2017 διαμορφώθηκε στα 285 εκατ. ευρώ το 2020, σημειώνοντας αύξηση 72,7% μετά την αναθεώρηση και εφαρμογή της Ενδεικτικής Λιανικής Τιμής του Ν.4472/2017 (ΦΕΚ 74/Α/19.05.2017).
Οπως αναφέρεται στη μελέτη, τα Γενικής Διάθεσης Φάρμακα (ΓΕ.ΔΙ.ΦΑ.) αποτελούν υποκατηγορία των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ και τα οποία (216 από τα συνολικά 1.582 ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ) διατίθενται και εκτός φαρμακείων. Πρόκειται για αναλγητικά αντιπυρετικά, αντικνησμώδη, φάρμακα τοπικής χρήσης, υπακτικά (για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας) και στοματικά διαλύματα.

Οσον αφορά ειδικότερα, τα προϊόντα αυτοθεραπείας (self-medication), η έρευνα έδειξε ότι τα αναλγητικά, τα προϊόντα για βήχα και κρυολόγημα, τα προϊόντα του πεπτικού συστήματος, τα δερματολογικά και οι βιταμίνες σημείωσαν τις μεγαλύτερες πωλήσεις.  Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία της μελέτης, οι πωλήσεις των αναλγητικών από 60 εκατ. ευρώ που ήταν το 2013 ενισχύθηκαν στα 71 εκατ. ευρώ το 2017. Στα σκευάσματα για τον Βήχα και το Κρυολόγημα, από 67 εκατ. ευρώ το 2013 αυξήθηκαν στα 75 εκατ. ευρώ το 2017. Αντίστοιχα στα φάρμακα για το πεπτικό σύστημα από τα 23 εκατ. ευρώ ενισχύθηκαν στα 32 εκατ. ευρώ, ενώ στα Δερματολογικά από 33 εκατ. ευρώ μειώθηκαν οριακά στα 30 εκατ. ευρώ. Σχετικά με την πορεία των Βιταμινών, από 62 εκατ. ευρώ το 2013 ενισχύθηκαν στα 72 εκατ. ευρώ. Στα άλλα προϊόντα, από 81 εκατ. ευρώ που ήταν οι πωλήσεις το 2013 ενισχύθηκαν στα 89 εκατ. ευρώ το 2017. Ετσι συνολικά από 323 εκατ. ευρώ που ήταν οι πωλήσεις των προαναφερθέντων κατηγοριών το 2013 διαμορφώθηκαν στα 368 εκατ. ευρώ το 2017.

Ο κομβικός ρόλος του φαρμακοποιού

Οι φαρμακοποιοί ουσιαστικά αποτελούν τους συμβούλους των πολιτών, καθώς διαδραματίζει κορυφαίο ρόλο στην αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία. Ο φαρμακοποιός είναι σε θέση να γνωρίζει και να προτείνει τα κατάλληλα προϊόντα Αυτοφροντίδας, συνοδεύοντάς τα με οδηγίες σωστής και ασφαλούς χρήσης, για περιπτώσεις πρόληψης, ήπιων συμπτωμάτων και προβλημάτων υγείας, όπως και να παραπέμπει τον ασθενή στον θεράποντα ιατρό όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.  Ερευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν 8 στους 10 τον συμβουλεύονται πάντα ή έστω κάποιες φορές.  Παράλληλα, η Συμβουλή του φαρμακοποιού (96%) και η ασφάλεια του  φαρμάκου (93%) είναι οι δύο παράμετροι που επηρεάζουν τους πολίτες στην αγορά ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πολλές χρόνιες παθήσεις σε έναν άνθρωπο μπορούν να βλάψουν τα νεφρά [μελέτη]
Η Boehringer Ingelheim Ελλάς βραβεύεται για τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης
Νέα εξέταση αίματος για την άνοια [μελέτη]