Η σταφίδα είναι το αποξηραμένο σταφύλι. Μπορούμε να την κατατάξουμε στα τρόφιμα που είναι "συμπυκνωμένες" μορφές ενέργειας, αντιοξειδωτικών, βιταμινών, μετάλλων, διαιτητικών ινών και ορισμένων φυτοχημικών συστατικών.

Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες σταφίδας: η κορινθιακή, της Σμύρνης, της Μάλαγας, και η ξανθιά σταφίδα. Οι δυο τελευταίες ποικιλίες δεν έχουν κουκούτσι και παράγονται από την ποικιλία του σταφυλιού που είναι γνωστή σαν Thomson.


Η σταφίδα συχνά διαχωρίζεται ανάλογα με το χρώμα της στην μαύρη και στην άσπρη. Η άσπρη λέγεται και σουλτανίνα.  

Ξήρανση σταφυλιού για παραγωγή σταφίδας
            

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι της ξήρανσης των σταφυλιών. Οι κυριότερες είναι :

  • Ξήρανση σε άμεσο ηλιακό φως

  • Ξήρανση με αέρα. 
  • Ξήρανση με εμβάπτιση. 

Λίγη ιστορία


Το αμπέλι είναι από τα πιο αρχαία φυτά τα οποία καλλιεργεί ο άνθρωπος. Η ιστορία της Κρήτης, της Πελοποννήσου και ευρύτερα του μεσογειακού χώρου είναι  επηρεασμένη από την καλλιέργεια του αμπελιού. Είναι καταγεγραμμένο ότι ανάμεσα σ’ όλους τους λαούς του κόσμου πρώτα οι Έλληνες και ύστερα οι Ρωμαίοι θεωρούνταν  οι πιο ειδικευμένοι αμπελοκαλλιεργητές και οινοπαραγωγοί.

Ο Ηρόδοτος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης αναφέρονται συχνά στις σταφίδες και ήταν γνωστές ως “ασταφίδες” ή “σταφυλίδες” ή “σταφίδες”.
Η ποικιλία σουλτανίνα είναι ασιατικής προέλευσης και προέρχεται από την περιοχή “Σουλτανιέ” του βορείου Ιράν απ’ όπου εισήχθη και καλλιεργήθηκε τον 12ο αιώνα στην κοιλάδα του Ερμού ποταμού (Μαγνησία της Μικράς Ασίας).

Από ‘κει διαδόθηκε στην περιοχή της Σμύρνης και στη λοιπή ακτή της Ιωνίας. Η σουλτανίνα εισήχθη από τη Σμύρνη στην Ελλάδα  το 1838

Σταφίδα και Υγεία 

Οι σταφίδες, αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές ενέργειας, βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών.

Αντιοξειδωτικά

Όπως και τα σταφύλια, οι σταφίδες περιέχουν ρεσβερατρόλη, μια αντιοξειδωτική πολυφαινόλη, που έχει αντι-φλεγμονώδη, και αντικαρκινική δράση ,και συμβάλλει στη  μείωση της χοληστερόλης του αίματος. Μελέτες δείχνουν ότι η ρεσβερατρόλη πιθανόν να είναι προστατευτική έναντι ορισμένων μορφών καρκίνου. Εξετάζεται επίσης ο πιθανός θετικός της ρόλος σε καρδιαγγειακά νοσήματα, σε εκφυλιστικές ασθένειες του νευρικού συστήματος και σε ιογενείς / μυκητιακές  μολύνσεις.

Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις , ότι η  ρεσβερατρόλη  μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου παρεμβαίνοντας σε μοριακούς μηχανισμούς  στα αιμοφόρα αγγεία.

Οι σταφίδες και  ειδικά  εκείνες, που προέρχονται από κόκκινα  σταφύλια, περιέχουν ανθοκυανίνες, μια άλλη κατηγορία  πολυφαινολικών αντι-οξειδωτικών. Έχει βρεθεί ότι οι ανθοκυάνες έχουν  αντι-αλλεργικές, αντι-φλεγμονώδεις, αντι-μικροβιακές και αντι-καρκινικές δράσεις.

Επιπλέον, περιέχουν  φλαβονοειδείς ενώσεις όπως τρυγικό οξύ, τανίνες, κατεχίνες κλπ.

Διαιτητικές ίνες 

100 γρ σταφίδας παρέχουν 3,7 g ή 10% των ημερήσιων-απαιτούμενων επίπεδων διαιτητικών ινών. Μελέτες δείχνουν ότι η ένταξη τροφίμων με φυτικές ίνες στη διατροφή,  συμβάλλει στην διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, βοηθάει στη μείωση  των επίπεδων  χοληστερόλης στο αίμα, και ακόμα ότι συμβάλλει στην καλή λειτουργία  του παχέος εντέρου. Εχουν γίνει και αναφορές για θετική δράση στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου  και ειδικότερα του εντέρου και του μαστού.

Οδοντική Υγεία

Είναι αξιοσημείωτο, ότι οι σταφίδες θεωρούνται χρήσιμες για την οδοντική υγεία. Παρά το γεγονός ότι η υφή τους είναι "κολλώδης", περιέχουν μικροοργανισμούς, που αντισταθμίζουν την αρνητική επίδραση βακτηριδίων που προκαλούν φθορές στην οδοντική πλάκα.

Μέταλλα

Οι σταφίδες είναι συμπυκνωμένες πηγές ορισμένων μετάλλων, όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος, το μαγγάνιο, το  μαγνήσιο, ο χαλκός, το φθόριο, και ο ψευδάργυρος. 100 γρ σταφίδας  παρέχουν το  23% της ΣΗΠ (Συνιστώμενη Ημερήσια Παροχή) σε σίδηρο.

Περιέχουν επίσης, κάλιο που είναι χρήσιμο για την καρδιά καθώς συμβάλλει στην αποβολή της περίσσειας του νατρίου φροντίζοντας έτσι την αρτηριακή υπέρταση. Τα 100 γρ. παρέχουν 749 mg καλίου.

Οι σταφίδες περιέχουν βόριο (σε συγκέντρωση 2,2 mg/100 g), ένα  στοιχείο σημαντικό για την ανάπτυξη που μπορεί  επίσης να παίζει προληπτικό ρόλο για οστεοπόρωση και αρθρίτιδα.

Βιταμίνες 

Περιέχουν επίσης βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως για παράδειγμα θειαμίνη , πυριδοξίνη, ριβοφλαβίνη , φυλλικό και παντοθενικό οξύ .


 
*ΣΗΠ: Συνιστώμενη Ημερήσια Παροχή – Πηγή: USDA National Nutrient data base

Επιλογή και συντήρηση

Επιλέξτε σταφίδες  που έχουν γεμάτη σάρκα. Η παρουσία λεπτών ρυτίδων είναι φυσιολογική. Αποφύγετε σταφίδες με λεπτή σάρκα, και φτωχές σε γεύση και άρωμα , καθώς και σταφίδες με υπερβολική υγρασία ή αυτές που έχουν σημάδια  από χτυπήματα, από δήγματα εντόμων κλπ
Είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε τις σταφίδες  άμεσα μετά την αγορά. Μπορούν όμως να διατηρηθούν καλά, όταν αποθηκεύονται σε αεροστεγή δοχεία και τοποθετούνται σε χώρους χωρίς  υγρασία, με κανονική θερμοκρασία  και οι οποίοι προστατεύονται από το φως του ήλιου.

Προτάσεις κατανάλωσης 

Απολαύσετε τις σταφίδες σκέτες. Προστίθενται σε διάφορα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και αρτοποιίας όπως: σταφιδόψωμο, κέικ, μπισκότα, muffins, σοκολάτες κ.α. αλλά και σε σαλάτες με φρούτα ή λαχανικά. Χρησιμοποιούνται  και σε  δημητριακά πρωινού. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σαν "γλυκαντικά". Στην χώρα μας παραδοσιακά η σταφίδα και ο μούστος, το πετιμέζι αποτελούν, μαζί με το μέλι, σημαντικές γλυκαντικές ύλες.

Θέματα ασφαλείας 

Ορισμένες ποικιλίες σταφίδας και ειδικά οι ξανθές, επεξεργάζονται με διοξείδιο του θείου. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε άτομα με άσθμα ή σε άτομα, που έχουν αλλεργία ή δυσανεξία σε προϊόντα με θειικά. Πρέπει να διαβάζετε καλά τις ετικέτες όταν αγοράζετε τυποποιημένες σταφίδες. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι οι σταφίδες που έχουν παραχθεί με φυσικό τρόπο είναι ένα υγιεινό και θρεπτικό προϊόν.

[Το άρθρο αυτό είναι μόνο ενημερωτικό και δεν παρέχει συστάσεις. Για οποιαδήποτε εξατομικευμένη πληροφορία κατανάλωσης  πρέπει να απευθυνθείτε στο γιατρό ή το διαιτολόγο σας.]

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Το ChatGPT βοηθά άτομα με οξεία ουρολογικά συμπτώματα
Παθογόνα εξαπλώνονται πιο πολύ και πιο γρήγορα λόγω κλιματικής αλλαγής
Ξεκινά ο πρώτος κύκλος του Εκπαιδευτικού Προγράμματος της Ακαδημίας Κλινικών Μελετών 2024