Του Δημήτρη Καραγιώργου

Το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας, ευρύτερα γνωστό ως AIDS, η νόσος δηλαδή που προκύπτει από την HIV λοίμωξη, συνεχίζει να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για τον σύγχρονο άνθρωπο. Ειδικότερα το καλοκαίρι, με τις περιστασιακές σεξουαλικές επαφές σε έξαρση, η απειλή του HIV/AIDS μεγιστοποιείται και αυτό οφείλουμε όλοι να μην το ξεχνάμε.

Αναφερόμενοι στο σημαντικό αυτό θέμα οι ειδικοί επιστήμονες κ.κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος - Κακολύρης, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, διευθυντής Α΄ Παθολογικού Τμήματος & Μονάδας Λοιμώξεων ΓΝΑ ‘Γ. Γεννηματάς’& πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α.)και Μάριος Κ.

Λαζανάς, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Γ΄ Παθολογικού Τμήματος & Μονάδας Λοιμώξεων ΓΝ ‘Κοργιαλένειο - ΜπενάκειοΕ.Ε.Σ.’ &Γενικός Γραμματέας της Ε.Ε.Μ.Α.Α., τόνισαν ότι ‘η γνώση είναι δύναμη και αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση στην πρόληψη κατά του AIDS.’

Ο ιός HIV προέρχεται από ένα άλλο είδος ιού που έχει παρατηρηθεί σε πιθήκους, που μεταδόθηκε για πρώτη φορά σε άνθρωπο στην Αφρική, στη δεκαετία του 1930. Πήρε όμως τη μορφή επιδημίας στις αρχές της δεκαετίας του '80 και εξαπλώθηκε σε κάθε γωνιά του πλανήτη με ξέφρενο ρυθμό, κυρίως εξαιτίας των συνθηκών του σύγχρονου τρόπου ζωής (ελεύθερη σεξουαλική επαφή, με επαναχρησιμοποίηση μολυσμένων συρίγγων, από τη μολυσμένη μητέρα στο παιδί κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή το θηλασμό και, σπάνια σήμερα, από μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή παραγώγων του).

Όσοι εμπίπτουν στις παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να ελέγχονται, ενώ άτομα με διαρκή συμπεριφορά υψηλού κινδύνου συνιστάται να επαναλαμβάνουν το τεστ κάθε 12 μήνες, με απόλυτη εχεμύθεια και δωρεάν στις Μονάδες Λοιμώξεων των νοσοκομείων.

Η πρόληψη, λοιπόν, είναι η πρώτη γραμμή άμυνας κατά του HIV με το προφυλακτικό να αποτελεί τη βάση αυτής. Το AIDS δεν κάνει διακρίσεις εθνικότητας, ηλικίας και φύλου, μπορεί να προσβάλει όλους μας. Δεν κινδυνεύουμε, όμως, να κολλήσουμε τον ιό με την καθημερινή ή κοινωνική επαφή, όπως αγκάλιασμα, φιλί, χειραψία, κοινή χρήση αντικειμένων (πιάτα, μαχαιροπήρουνα, πόμολα, τουαλέτες), ούτε από βήχα, φτέρνισμα, τον αέρα, τσιμπήματα κουνουπιών, πισίνες ή τη θάλασσα.

Σήμερα, λοιπόν, 27 χρόνια μετά την αναγνώριση του πρώτου κρούσματος AIDS στις ΗΠΑ, αν και η απειλή παραμένει, πολλά έχουν αλλάξει. Οι διαρκείς προσπάθειες των ερευνητών, ο καθημερινός αγώνας των ιατρών και επιστημονικών φορέων που ασχολούνται με αυτό καθώς και οι σύγχρονες θεραπείες, με προϋπόθεση τη συμμόρφωση σε αυτές, έχουν μετατρέψει το HIV/AIDS από θανατηφόρο σε χρόνια νόσο.

Οι πλέον πρόσφατες δε εξελίξεις στη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου έρχονται εντός του μήνα και στη χώρα μας με την κυκλοφορία του πρώτου φαρμάκου για το HIV/AIDS με ένα μόνο δισκίο την ημέρα, που συνδυάζει τις δραστικές ουσίες efavirenz 600mg, emtricitabine 200mg και tenofovir disoproxil fumarate 300mg (Atripla), τριών υπαρχόντων φαρμάκων.

Το χάπι, που πήρε κεντρική έγκριση για 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου (EMEA) στο τέλος του 2007 και κυκλοφορεί από το 2006 στις ΗΠΑ, αποτελεί μία εντυπωσιακή εξέλιξη στη θεραπεία κατά της λοίμωξης με τον HIV, αν ληφθεί υπόψη ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90, οι ασθενείς έπρεπε να καταναλώνουν ως και 30 χάπια την ημέρα! Ενδεικτικό της αλλαγής που φέρνει στην καθημερινότητα των ασθενών, είναι ότι μπορούν να πάρουν το χάπι πριν πέσουν για ύπνο το βράδυ, χωρίς να ανησυχούν για το υπόλοιπο της μέρας.

‘Το σκεύασμα αυτό δεν αποτελεί κάτι καινούργιο από πλευράς ουσιών, θεωρείται όμως επίτευγμα, αφού συνδυάζει τα τρία ήδη χρησιμοποιούμενα φάρμακα σε ένα χάπι. Έτσι το θεραπευτικό σχήμα γίνεται ευκολότερο και επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερο βαθμό η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία, η οποία είναι σημαντικός παράγοντας στην επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου.

Επίσης έχει σημαντικότερη ανοσολογική ανταπόκριση συγκριτικά με άλλες θεραπείες και μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών όπως αυτές εμφανίζονται με τη λιποδυστροφία και την αύξηση των λιπιδίων’, επεσήμανε ο κ. Λαζανάς.

Επιδημιολογία

Όπως δείχνει η επιδημιολογική πορεία της νόσου και σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι το AIDS προσβάλλει με ανησυχητική συχνότητα νέους άνδρες και γυναίκες.

Η πλειονότητα των νέων κρουσμάτων AIDS στην Ελλάδα, αφορούν ανθρώπους ηλικίας 25 έως 44 ετών. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών, είναι ηλικίας 30 έως 34 ετών, ενώ στις γυναίκες η προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα είναι αυτή των 25 έως 29 ετών.

Η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον κυριότερο τρόπο μετάδοσης του HIV. Το 46,1% των περιπτώσεων λοίμωξης με τον ιό ήταν άνδρες, οι οποίοι δήλωσαν ότι μολύνθηκαν μέσω της σεξουαλικής επαφής με άλλους άνδρες. Το 23% ήταν άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι δήλωσαν ότι μολύνθηκαν μέσω ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής.

Διαχρονικά, η τάση της επιδημίας ήταν αυξητική και στους άνδρες και στις γυναίκες. Από το 2000, όμως, ο αριθμός των νέων μολύνσεων μειώθηκε και η πτωτική αυτή τάση συνεχίστηκε έως το 2002.

Το 2003 και το 2004, υπήρξε μία μικρή αύξηση σε σχέση με το 2002, ενώ το 2005 - που καταχωρήθηκε ως η ‘μαύρη χρονιά’ της λοίμωξης - καταγράφηκε σημαντική αύξηση των νέων κρουσμάτων με ποσοστό της τάξεως του 25% σε σχέση με το 2004.

Ανάλογη ήταν και η αύξηση του 2006. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ (έως 31/10/2007), ο αριθμός των νέων μολύνσεων που θα δηλωθούν το 2007 θα είναι στα ίδια επίπεδα με το 2006.

‘Όλα τα παραπάνω στοιχεία καταστούν ξεκάθαρο αλλά και απόλυτα αναγκαίο να συντονιστούν και ενισχυθούν οι προσπάθειες για ενημέρωση της κοινής γνώμης. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει εφησυχασμός, γιατί αυτό θα το πληρώσει ακριβά η ελληνική κοινωνία.’, υπογραμμίζει ο κύριος Γαργαλιάνος.

Και συνεχίζει λέγοντας ‘Όλοι εμείς που ασχολούμαστε με το AIDS, διαπιστώνουμε ότι με την έλλειψη ενημέρωσης, με το να θυμόμαστε το AIDS μόνο κάθε 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα, οι συνάνθρωποί μας το έχουν ξεχάσει και δεν φοβούνται πια, όσο στο παρελθόν, μη μολυνθούν από τον ιό HIV.

Δεν παίρνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις και κυρίως φυσικά δεν κάνουν το τεστ.’

‘Εμείς στις μονάδες των νοσοκομείων βλέπουμε συχνά ανθρώπους, οι οποίοι διαγιγνώσκονται όταν πλέον νοσούν – σε αρκετές δε περιπτώσεις σε προχωρημένο στάδιο – από το AIDS’, αναφέρει ο κ. Λαζανάς. Και συνεχίζει τονίζοντας, ‘Όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία, επιπλέον με την πρώιμη διάγνωση οι άνθρωποι γνωρίζουν από νωρίς ότι είναι φορείς και έτσι μειώνεται η περαιτέρω εξάπλωση του ιού’.

Η ΕΕΜΑΑ

Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, μέλος της IAS (International AIDS Society), είναι ένα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα επιστημονικό σωματείο, που σκοπός του είναι η προώθηση με κάθε μέσο της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την προληπτική και θεραπευτική αντιμετώπιση του AIDS και άλλων ιώσεων που προκαλούνται από παρόμοιους ιούς.

Στα πλαίσια του επιστημονικού της έργου διοργανώνει, ή συνδιοργανώνει με άλλες εταιρείες, ενώσεις ή οργανισμούς, επιστημονικές διαλέξεις, ημερίδες και συνέδρια, όπως η Επιστημονική Συνάντηση με θέμα ‘Νεώτερα δεδομένα στη θεραπεία της HIV λοίμωξης’, η οποία έλαβε χώρα το Σάββατο 12 Απριλίου, στο Μουσείο Μπενάκη.

Παράλληλα, η Ε.Ε.Μ.Α.Α., έχοντας βαθιά πεποίθηση ότι δεν αρκεί μια ημέρα το χρόνο ώστε ο κόσμος να ενημερωθεί για το HIV/AIDS, αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας ξεκίνησε τη χρονιά που μας πέρασε ενημερωτική καμπάνια στα ΜΜΕ καθώς και σε επιλεγμένα σημεία σε όλη την επικράτεια, π.χ.

παραλίες και μέρη που συχνάζει η νεολαία, επισκέψεις – ομιλίες σε σχολεία και συναντήσεις με εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με στόχο να υπάρξει διαρκές πρόγραμμα ενημέρωσης και αφύπνισης του κόσμου.

‘Στη σύγχρονη κοινωνία, η προκατάληψη για τον HIV και η απόρριψη των ανθρώπων με HIV/AIDS δεν έχουν θέση. Χρειάζεται όλοι να μάθουμε να ζούμε με τον HIV και το AIDS. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι να μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτό και να αναλάβουμε δράσεις και πρωτοβουλίες με στόχο την ενημέρωση, την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και κατ’ επέκταση τον περιορισμό της εξάπλωσής του’, επισήμανε ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Μ.Α.Α., κ.

Γαργαλιάνος.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς φροντίζω κάθε τύπο  δέρματος
Καρδιακή προσβολή: Οι β-αναστολείς συνδέονται με κατάθλιψη στη μετεγχειρητική φροντίδα
Δράμα: Κανένα ενδιαφέρον για 5 θέσεις παθολόγων, παρά το επίδομα άγονου