Φέτος, για πρώτη φορά, τα συνέδρια της European Association for the Study of Obesity (ECO2016 - EASO) και της International Federation for the surgery of obesity and metabolic disorders - European Chapter (2016 IFSO-EC Annual Congress) συγχωνεύτηκαν για να δημιουργήσουν την εναρκτήρια European Obesity Summit.

Ο σκοπός ήταν να φέρει σε επαφή όλους τους ειδικούς από κάθε ερευνητικό τομέα της παχυσαρκίας, της πρόληψης και της διαχείρισής της, μέσω παράλληλων προγραμμάτων και των κοινών ομιλιών, γεγονός που έδωσε στους συνέδρους την ευκαιρία να αυξήσουν τις γνώσεις τους αλλά και να δικτυωθούν και να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους, ανεξάρτητα του ερευνητικού τους υπόβαθρου στον ευρύτερο τομέα της παχυσαρκίας.

Μερικά θέματα του συνεδρίου που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ήταν τα νέα δεδομένα στο μεταβολικό έλεγχο, την παιδική παχυσαρκία και τη ρύθμιση της όρεξης. Όσον αφορά την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, οι συνεδριάσεις για τις διατροφικές παρεμβάσεις, με αλλαγή στη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής και η διεπιστημονική θεραπευτική προσέγγιση, καθώς και οι συνεδρίες για τη Διατροφική Πολιτική στη Δημόσια Υγεία, την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας παρουσίασαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ο έλεγχος της πρόσληψης τροφής και της όρεξης αποτελεί πρόκληση ενός παχύσαρκου ασθενούς και του διαιτολόγου του. Η ομιλία “Re-thinking Appetite Regulation'' του Blundell, J. Ε από το Ηνωμένο Βασίλειο ανέλυσε γιατί η συμμόρφωση στη διατροφική οδηγία είναι πολύ χαμηλή σε ορισμένους ασθενείς. Ενώ ο λιπώδης ιστός είναι ένας βιολογικός αναστολέας για την πρόσληψη ενέργειας, η επίδραση εξασθενεί όταν ο λιπώδης ιστός αυξάνεται. Μια ερμηνεία των ευρημάτων τους είναι ότι οι ενεργειακές ανάγκες του σώματος συμβάλλουν στην υποκείμενη ώθηση πίσω από την πρόσληψη τροφής, και δείχνει ότι το μοντέλο για τον έλεγχο της πρόσληψης τροφής θα πρέπει να αναθεωρηθεί.

Μια ερευνητική ομάδα από την Ολλανδία εξέτασε μια νέα πτυχή στο μεταβολικό έλεγχο. Η έρευνά τους έδειξε ότι μια κατάσταση με σχετική ανεπάρκεια λεπτίνης κατά τη διάρκεια της δίαιτας μειώνει τη σηματοδότηση της λεπτίνης στο DMH (Dorsomedial Hypothalamic nucleus- μεσοραχιαίο υποθαλάμιο πυρήνα) με αποτέλεσμα τη μείωση της θερμογένεσης και παρέχοντας μια μηχανιστική εξήγηση για τη διατήρηση της παχυσαρκίας παρά τη μείωση της θερμιδικής πρόσληψης κατά τη διάρκεια της διαιτητικής οδηγίας. Φυσικά, χρειάζεται κάτι περισσότερο από τη μείωση της πρόσληψης θερμίδων για την αντιμετώπιση ενός παχύσαρκου ασθενούς.

Σε ατομικό επίπεδο, η πολύ χαμηλή σε θερμίδες κετογονική δίαιτα φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική από ό, τι μια τυπική χαμηλή σε θερμίδες δίαιτα. Ο κ. Crujeiras, Α από το τμήμα της μοριακής και κυτταρικής ενδοκρινολογίας, IDIS-CHUS και CIBER fisiopathologia de nutricion y obesidad, Santiago de compostella, Spain δήλωσε ότι αυτή η ευεργετική επίδραση αντικατοπτρίζεται με μια σημαντική μείωση της σπλαχνικής λιπώδους μάζας, την κύρια αποθήκη λιπώδη ιστό που συσχετίζεται με τις μεταβολικές ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Παρόλα αυτά, η εξατομικευμένη προσέγγιση είναι το κλειδί για την επιτυχία.
Ο Benedict, C. Uppsala University, Sweden τόνισε τη σημασία του ύπνου στη θεραπεία της παχυσαρκίας σε ατομικό επίπεδο. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν συνδέσει το χρόνιο σύντομο σε διάρκεια ύπνο (δηλαδή λιγότερο από 7 ώρες ανά νύχτα) με την αύξηση του σωματικού βάρους και την παχυσαρκία στους ενήλικες.

Πιθανοί μηχανισμοί μέσω των οποίων ο σύντομος σε διάρκεια ύπνος, ωθεί το ενεργειακό ισοζύγιο προς την αύξηση του σωματικού βάρους περιλαμβάνοντας:
1. υψηλότερα επίπεδα στο αίμα των μεταβολιτών προώθησης της όρεξης (π.χ. γκρελίνη, ενδοκανναβοειδή),
2. βελτιωμένη απόκριση του στερημένου σε ύπνου εγκεφάλου για τα ηδονικά ερεθίσματα των τροφών,
3. αυξημένη πρόσληψη τροφής τόσο σε συνθήκες ασιτίας αλλά και κορεσμού και
4. μειωμένη δαπάνη ενέργειας το πρωί.

Θα μπορούσε το μέγεθος της μερίδας να είναι η λύση για την επιδημία της παχυσαρκίας; Μια ερευνητική ομάδα από το UK University College in London and the University of Oxford υποστηρίζει ότι το μέγεθος τους γεύματος, και όχι η συχνότητα κατανάλωσης γεύματος, ίσως αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της παιδικής παχυσαρκίας στην πρώιμη παιδική ηλικία. Ο κ. Masset, G. από το public health nutrition, Nestlé research center, Nestle SA, Lausanne παρουσίασε μια μελέτη περίπτωσης, βασιζόμενος σε μια μόνο κατηγορία τροφίμων επισήμανε ότι ο έλεγχος του μεγέθους της μερίδας ακόμη και σε μια μόνο πηγή τροφίμων, μπορεί να συνδεθεί με μια ισχυρή μείωση της ενεργειακής πρόσληψης.

Θα μπορούσε η ζάχαρη να είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος που ψάχνουμε, ή θα πρέπει να αναζητούμε θερμιδικά ελλείμματα;
Ο κ. Hurley, K.L από το Ιnstitute of applied health research, Burmingham UK, δήλωσε ότι τα παιδιά από το Ηνωμένο Βασίλειο υπερβαίνουν τη συνιστώμενη κατευθυντήρια οδηγία για τη ζάχαρη, δηλαδή να αποτελεί το 5% του συνολικού ενεργειακού ισοζυγίου. Ένα αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι ακόμα το 40% των εξωγενών σακχάρων-εκτός του γάλακτος (NMES), που καταναλώνονται από τα παιδιά αυτά στο Ηνωμένο Βασίλειο προέρχονται από ποτά που περιέχουν ζάχαρη. Μόνο το 15% προέρχεται από χυμό φρούτων και smoothies και το 8% από κέικ, τσουρέκια και πουτίγκες. Μήπως ο ένοχος δεν είναι η ίδια η ζάχαρη, αλλά ο τρόπος με τον οποίο προσλαμβάνεται;

Αξιόλογη αναφορά έγινε επίσης στη σχέση μεταξύ της φρουκτόζης και της παχυσαρκίας. Η φρουκτόζη υποστηρίζεται ότι είναι επωφελής, διότι μπορεί να βοηθήσει το γλυκαιμικό έλεγχο, αλλά επίσης έχει επισημανθεί ότι είναι πιο επιβλαβής από άλλα σάκχαρα σε σχέση με την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Μια ανάλυση της βιβλιογραφίας για το θέμα αυτό από τον κ Arslan, S. of the Turkish University in Ankara είχε ως αποτέλεσμα την επισήμανση ότι η με μέτρο κατανάλωση φρουκτόζης από φυσικές πηγές μπορεί να μην αυξάνει την παχυσαρκία, όμως η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Αν καταναλώνετε φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα, θα κρατήσετε μακριά την παχυσαρκία.

Ο κ. Rosario, R.V. από το University of Minho in Braga, Portugal ζήτησε από τα προγράμματα που στοχεύουν στον περιορισμό της υπέρτασης του αίματος να περιλαμβάνουν και οδηγίες για υγιεινές διατροφικές συνήθειες, όπως η κατανάλωση φρέσκων φρούτων. Επειδή έχουν σημαντική επιρροή στη δημόσια υγεία, ο κ. Roccaldo, R. από το Council for Agricultural Research and Economics – Research Center for Food and Nutrition παρατήρησε μια σημαντική αύξηση στο ποσοστό των παιδιών που κατανάλωναν καθημερινά ένα φρούτο ή ένα χυμό φρούτων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα προγράμματα παρέμβασης που πραγματοποιούνται στο σχολείο φαίνεται να είναι αποτελεσματικά για τη βελτίωση της ποιότητας διατροφής των παιδιών.
Οι διατροφικές συνήθειες συνδέονται με τις μεταβολές της συσσώρευσης σπλαχνικού λίπους σύμφωνα με τη μελέτη της Bahadoran, Z.1 από το Nutrition and Endocrine Research Center, Iran. Τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαίωσαν την προστατευτική δράση μιας χορτοφαγικής, και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, διατροφικής οδηγίας, σε σχέση με τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους και της υπερινσουλιναιμίας, που θεωρούνται ως κύριοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη και καρδιαγγειακής νόσου.

Μήπως θα πρέπει απλά να σταματήσουμε να τρώμε;

Το research department του imperial Collage London Diabetes Center in Abu Dhabi, United Arab Emirates μελέτησε τη νηστεία κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού και δεν βρήκε καμία συνολική αλλαγή στο μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας. Ενώ οι διαιτολόγοι συνεχίζουν να υπογραμμίζουν τη σημασία τουλάχιστον 3 γευμάτων την ημέρα, και μερικοί πιο συντηρητικοί ακόμα εκτός των 3 γευμάτων προτείνουν την προσθήκη και 2 σνακ για να κρατηθεί "ο κινητήρας μας σε λειτουργία», η μελέτη αυτή δείχνει το αντίθετο.
Ο κ. Weker, H. από το Institute of Mother and Child, Nutrition Department, Warsaw, Poland πρότεινε να εξαλειφθούν τα σνακ ως μέρος μιας παρέμβασης που γίνεται σε οικογένειες, για την προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής σε παχύσαρκα παιδιά προεφηβικής ηλικίας. Στην αναζήτηση για την επιτυχία των στρατηγικών διαχείρισης βάρους, ο κ. Clayton, D.J. από το School of Sport, Exercise and Health Sciences, Loughborough University, Loughborough, UK ανακάλυψε ότι ο διακοπτόμενος αυστηρός περιορισμός της ενέργειας μπορεί να επιτύχει 6% απώλεια βάρους σε 6 μήνες και να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη νηστείας.

Μήπως είναι όλα στο μυαλό μας;

Σε μια μελέτη διασταύρωσης από τον κ. Duarte,D. από το Cognitive and Behavioural Center for Research and Intervention of the University of Combra, Portugal, φάνηκε ότι ο ΔΜΣ (δείκτης μάζας σώματος) σχετίζεται με αρνητικά συναισθήματα και αυτο-αξιολογήσεις (ντροπή για την εικόνα σώματος και αυτοκριτική), οι οποίες με τη σειρά τους συνδέονται με την απώλεια του ελέγχου της διατροφής.

Ο κ. Duarte πιστεύει ότι τα ευρήματα αυτά δείχνουν τον τρόπο που οι παράγοντες της ρύθμισης των συναισθημάτων μπορούν να διαταράξουν την αυτορρύθμιση των συμπεριφορών διαχείρισης βάρους. Τα αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι στοχευμένες προσεγγίσεις που δεν στιγματίζουν για τη διαχείριση του βάρους και βοηθούν συγκεκριμένα τη μείωση της αυτοκριτικής και της ενοχής του φαγητού μπορεί να περιορίσουν την απώλεια του ορίου ελέγχου του φαγητού (συμπτωματολογία κραιπάλης φαγητού) στους συμμετέχοντες των προγραμμάτων διαχείρισης βάρους. Ο κ. Gruszka, W. από το Medical University of Silesia, από την άλλη πλευρά, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σπλαχνική παχυσαρκία επηρεάζεται από την εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων στις γυναίκες. Ο κ. Cakir, Υ. μελέτησε τη σχέση μεταξύ εργασιακού άγχους και της διατροφής και κατέληξε ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για το θέμα αυτό, να κατευθύνουν τα άτομα να κάνουν υγιεινές επιλογές και να υποστηρίξουν τη διαχείριση του άγχους. Δεν πρέπει λησμονείται ότι το εργασιακό άγχος μπορεί να ευθύνεται για κακές διατροφικές συνήθειες και ασθένειες όπως η παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ανακεφαλαιώνοντας, ένα γενικό συμπέρασμα θα μπορούσε να είναι ότι δεν υπάρχει «τέλεια» λύση για την παχυσαρκία, αν φυσικά υπήρξε ποτέ. Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί ότι ακόμη και οι πληροφορίες που δίνονται συχνά ως απόλυτα ορθές θα πρέπει να τίθενται υπό αμφισβήτηση. Για αυτό, οι επαγγελματίες της υγείας, πρέπει να κρατούν τα μάτια τους ανοιχτά. Η μεγαλύτερη παγίδα στη θεραπεία της παχυσαρκίας είναι να υπάρχουν παρωπίδες, στενόμυαλη προσέγγιση και προσκόλληση μόνο στις συνήθεις και γνωστές μορφές θεραπείας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Το ChatGPT βοηθά άτομα με οξεία ουρολογικά συμπτώματα
Παθογόνα εξαπλώνονται πιο πολύ και πιο γρήγορα λόγω κλιματικής αλλαγής
Ξεκινά ο πρώτος κύκλος του Εκπαιδευτικού Προγράμματος της Ακαδημίας Κλινικών Μελετών 2024