Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα αιφνίδιο γεγονός που προκύπτει από ξαφνική βλάβη στη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλεί ξαφνική βλάβη στον εγκεφαλικό ιστό και συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο που μεταφέρει οξυγόνο και άλλα θρεπτικά συστατικά στον εγκέφαλο μπλοκάρεται από θρόμβο αίματος ή σωματίδια ή διαρρηγνύεται.

Τα νευρικά κύτταρα στερούνται οξυγόνου και νεκρώνονται μέσα σε λίγα λεπτά. Σα συνέπεια, οι σωματικές λειτουργίες που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο αυτών των νευρικών κυττάρων θα αποτύχουν.

Οι συνέπειες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου συχνά είναι μόνιμες, γιατί τα νεκρά νευρικά κύτταρα δεν μπορούν να αντικατασταθούν. Σε ασθενείς που έχουν υποστεί οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο σε μεγάλο αγγείο, 120 εκατ. νευρώνες, 830 δις.

συνάψεις και 714 χλμ εμμύελων ινών χάνονται κάθε ώρα. Κάθε λεπτό καταστρέφονατι 1,9 εκατ. νευρώνες, 14 δις συνάψεις και 12 χλμ εμμύελων ινών. Σε σύγκριση με το φυσιολογικό ποσοστό απώλειας νευρώνων σε εγκέφαλο που γερνά, ο ισχαιμικός εγκέφαλος γερνά 3.6 χρόνια για κάθε ώρα χωρίς αγωγή.

Είδη εγκεφαλικών επεισοδίων

Υπάρχουν δυο κατηγορίες εγκεφαλικού επεισοδίου:

  • Το ισχαιμικό προκαλείται από θρόμβους αίματος ή άλλα σωματίδια στα αγγεία του εγκεφάλου. Είναι γνωστό σαν εγκεφαλικό εμβολικό επεισόδιο και αποτελείτο 80% του συνόλου. Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά συχνά συμβαίνουν τη νύχτα ή το πρωί.
  • Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια προκαλούνται από διάρρηξη αγγείων. Είναι ενδοκρανιακή ή υπαραχνεοειδής αιμορραγία. Η ποσότητα της αιμορραγίας καθορίζει τη σοβαρότητα του επεισοδίου.

Οικονομικές επιπτώσεις

Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μια από τις πιο πολυδάπανες ασθένειες που επηρεάζουν τις ανεπτυγμένες χώρες. Είναι νόσος που κοστίζει όσον αφορά την αντιμετώπισή της, λόγω του υψηλού κόστους στην άμεση φροντίδα της αγωγής αλλά και της αποκατάστασης καθώς και του σημαντικού κόστους από τη μειωμένη λειτουργικότητα του ασθενούς.

Στην Ευρώπη, το ετήσιο κόστος υπολογίζεται στα 18,5 δις. ευρώ, με τη φροντίδα του ασθενούς να φτάνει στο 80% του συνολικού κόστους. Το έμμεσο κόστος, στο οποίο περιλαμβάνεται η χαμένη παραγωγικότητα και το κόστος της ανεπίσημης φροντίδας φτάνει στα 19,6 δις.

ευρώ.

Αιτίες ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου

Η παροχή αίματος στον εγκέφαλο μπορεί να διακοπεί, λόγω μπλοκαρίσματος αρτηριών ή γιατί συσσωρεύονται θρόμβοι σε περιοχές των τοιχωμάτων των αρτηριών που ασθενούν μειώνοντας τη ροή του αίματος. Σε άλλες περιπτώσεις θρόμβοι μπορεί να προκύψουν από απομακρυσμένα όργανα όπως καρδιακές βαλβίδες ή καρδιά.

Οι καρδιές που εμφανίζουν αρρυθμία είναι επίσης ευάλωτες στην ανάπτυξη θρόμβων. Μέρη των θρόμβων μπορεί να διασπαστούν, να ταξιδέψουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και να μπλοκάρουν ένα αγγείο στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου και να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Συνέπειες εγκεφαλικού επεισοδίου

Οι συνέπειες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου ποικίλλουν και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σοβαρό για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από τον τύπο του εγκεφαλικού, την περιοχή του εγκεφάλου που έχει επηρεαστεί και την έκταση της βλάβης στον εγκεφαλικό ιστό.

Οι επιπτώσεις στον οργανισμό εξαρτώνται από το ποια μεριά του εγκεφάλου έχει βλαφτεί. Ένα εγκεφαλικό στη δεξιά μεριά επηρεάζει την αριστερή και το αντίστροφο.

Το εγκεφαλικό μπορεί να επηρεάσει σχεδόν όλες τις πλευρές της ζωής του ασθενούς. Μπορεί να παρουσιαστούν σωματικά προβλήματα, όπως παράλυση και αδυναμία, διαταραχή του λόγου και μειωμένη ικανότητα αναγνώρισης λόγου. Μπορεί να παρουσιαστεί βλάβη στις αισθήσεις και αλλαγές στις εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως επεξεργασία σκέψεων, συναισθημάτων και μνήμης.

Η κατάθλιψη και τα προβλήματα συναισθήματος (ακατάλληλο γέλιο ή κλάμα) είναι από τις κυριότερες συνέπειες μεταξύ μιας γκάμας συνήθων ψυχολογικών και ψυχιατρικών συνεπειών.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση μετά το εγκεφαλικό ποικίλλει σημαντικά, αλλά οι έρευνες υποδεικνύουν ότι:

  • Περίπου 25% των επιζώντων θα ανακάμψει με μικρές βλάβες
  • Ένα πρόσθετο 40% θα νιώσει μέτριες έως σοβαρές βλάβες που θα χρειαστούν ειδική φροντίδα
  • Ποσοστό 10% θα χρειαστεί φροντίδα σε ίδρυμα-κέντρο αποκατάστασης
  • Επιζώντες από εγκεφαλικό έχουν σημαντικά μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης και σημαντικά αυξημένο κίνδυνο επόμενων επεισοδίων.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η κύρια αιτία σοβαρής μακροχρόνιας ανικανότητας και θανάτου και αποτελεί αυξημένο οικονομικό βάρος σε ανεπτυγμένες χώρες.

Ο Π.ΟΥ υπολογίζει ότι 5,7 εκατ. άνθρωποι πεθαίνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο κάθε χρόνο. Σχεδόν ένας στους τέσσερις άντρες και μια στις πέντε γυναίκες ηλικίας 45 ετών μπορούν να περιμένουν να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο αν φτάσουν έως την ηλικία των 85 ετών.

Μετά από μεταβατικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ο ασθενής είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές περισσότερο πιθανό να υποστεί δεύτερο εγκεφαλικό παρά έμφραγμα του μυοκαρδίου μέσα στα επόμενα δυο χρόνια.

Συμπτώματα μεταβατικού εγκεφαλικού επεισοδίου

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι προσωρινά και να διαρκούν για λίγα λεπτά ή αρκετές ώρες. Όταν αυτό συμβεί ονομάζεται μεταβατικό ισχαιμικό επεισόδιο. Πάντα χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα χωρίς καθυστέρηση, καθώς μπορεί να αποφευχθεί επακόλουθο κύριο ή μοιραίο εγκεφαλικό επεισόδιο.

Μετά το μεταβατικό ισχαιμικό επεισόδιο, ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι παρόμοιος με αυτόν της εμφάνισης ενός εγκεφαλικού και απαιτεί την ίδια κατάλληλη αγωγή με τους ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό.

Αντιμετώπιση εγκεφαλικού επεισοδίου

Στο παρελθόν, η αγωγή για οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, παραδοσιακά αποτελούνταν από υποστηρικτική φροντίδα και φροντίδα αποκατάστασης και από την πρόληψη επιπλοκών. Τώρα, η διαχείριση του οξέως εγκεφαλικού αποτελείται από γρήγορη μεταφορά του ασθενούς σε εξειδικευμένο κέντρο, την έγκαιρη παρακολούθηση ζωτικών σημείων, την έγκαιρη θρομβόλυση-αν γίνεται-για τη διάλυση του θρόμβου που περιορίζει τη ροή του αίματος στο αγγείο.

Επίσης, έγκαιρη δευτερεύουσα προληπτική θεραπεία για το εγκεφαλικό, κυρίως με αντιαιμοπεταλιακά και έγκαιρη φυσιοθεραπεία προσφέρονται στους ασθενείς για τη βελτίωση του γενικού αποτελέσματος.

Θρομβόλυση για οξύ ισχαιμικό επεισόδιο

Η περιοχή του εγκεφαλικού ιστού που στερείται οξυγόνου μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο λέγεται πυρήνας της ισχαιμίας. Ο ιστός αυτός παθαίνει μη αναστρέψιμη βλάβη.

Όμως, ο ιστός που περιβάλλει αυτόν τον πυρήνα που έχει εκτεθεί σε μειωμένη ροή αίματος αλλά δεν έχει στερηθεί τελείως οξυγόνο και παραμένει ζωντανή.

Η περιοχή αυτή του ιστού είναι γνωστή σαν περιεστιακή περιοχή και περιέχει εγκεφαλικό ιστό που ενδεχομένως μπορεί να σωθεί. Η παροχή αίματος πρέπει να αποκατασταθεί σε αυτή την περιοχή σε πολύ σύντομη περίοδο για να σωθεί αυτή η περιοχή.

Οι θεραπευτικές επιλογές για το οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό περιλαμβάνουν τη θρομβoλυτική θεραπεία με rtPA. Όταν δοθεί μέσα σε 3 ώρες από την έναρξη του εγκεφαλικού το rtPa βελτιώνει σημαντικά την κατάσταση του ασθενούς. Για κάθε 8 ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με αυτό απεφεύχθη ένας θάνατος ή ανικανότητα.

Στοιχεία από αρκετές σημαντικές δοκιμές έχουν επίσης υποδείξει ότι η θρομβόλυση θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική μέχρι 4,5 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Η τρίτη ευρωπαϊκή έρευνα συνεργασίας για το οξύ εγκεφαλικό (ECASS-3) είναι σημαντική κλινική δοκιμή που έχει σχεδιαστεί για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του rtPA σε αυτή την εκτεταμένη χρονική περίοδο που μεσολαβεί.

Τα αποτελέσματα της δοκιμής ECASS-3 θα παρουσιαστούν το 2008.

Πρόληψη νέου επεισοδίου

Η πρόληψη επανάληψης εγκεφαλικού επεισοδίου είναι σημαντικός θεραπευτικός στόχος για λόγους ποιότητας ζωής και οικονομικούς λόγους. Το ποσοστό επανάληψης των εγκεφαλικών είναι μεταξύ 4% και 14% ανά έτος ανάλογα με τον τύπο του εγκεφαλικού, παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά και συνθνησιμότητα.

Ο κίνδυνος δεύτερου εγκεφαλικού και θνησιμότητας είναι μεγαλύτερος για ανθρώπους που έχουν ήδη υποστεί μεταβατικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και το ποσοστό επόμενου εγκεφαλικού είναι περισσότερο ισχυρό τις πρώτες 30 μέρες μετά το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Δεδομένου του σύντομου χρόνου που μεσολαβεί, όλοι οι ασθενείς με μεταβατικό ισχαιμικό επεισόδιο θα πρέπει να λαμβάνουν επειγόντως προληπτική αγωγή.

Συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου

Από κλινική άποψη το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν είναι απλή πάθηση, αλλά ομάδα συμπτωμάτων που μπορούν να διαφέρουν σημαντικά στη βαρύτητα και στη διάρκεια. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Αιφνίδια αδυναμία στο πρόσωπο, χέρι ή πόδι, ειδικά στη μια πλευρά του σώματος
  • Αιφνίδια σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση
  • Αιφνίδιο πρόβλημα όρασης στο ένα ή και στα δυο μάτια
  • Αιφνίδιο πρόβλημα στη βάδιση, ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας ή συντονισμού
  • Αιφνίδιο δυνατό πονοκέφαλο αγνώστου αιτίας
  • Αιφνίδια έναρξη σπασμών
  • Αιφνίδια απώλεια συνείδησης

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Καρδιακή προσβολή: Οι β-αναστολείς συνδέονται με κατάθλιψη στη μετεγχειρητική φροντίδα
Δράμα: Κανένα ενδιαφέρον για 5 θέσεις παθολόγων, παρά το επίδομα άγονου
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας