Ελίνα Γκίκα, κλινική ψυχολόγος, εκπαιδεύτρια διαβήτη Τμήμα Παιδικού και Εφηβικού Διαβήτη Παίδων ΜΗΤΕΡΑ


Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η πιο συχνή ενδοκρινολογική πάθηση της παιδικής ηλικίας. Οι πιο βασικές μορφές του διαβήτη είναι δύο, ο τύπος 1 και ο τύπος 2.

Ο διαβήτης τύπου 1, γνωστός και ως ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός, οφείλεται στη μερική ή πλήρη καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα να παράγει ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 1 είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, που εκδηλώνεται συχνότερα στα παιδιά και στους νέους ενηλίκους.

Ο διαβήτης τύπου 2, γνωστός και ως μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου ενηλίκου, είναι ένα μεταβολικό νόσημα που εκδηλώνεται συνήθως μετά τα 35-40 χρόνια της ζωής και δεν απαιτεί τις περισσότερες φορές τη χορήγηση ινσουλίνης. Χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη. Δηλαδή, η ινσουλίνη εκκρίνεται σε φυσιολογικές ή αυξημένες ποσότητες, αλλά δεν είναι δραστική.

Τα τελευταία χρόνια ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται και σε παχύσαρκους εφήβους.

Το 90-95% των παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) έχουν διαβήτη τύπου 1, του οποίου η συχνότητα εμφάνισης φαίνεται να αυξάνεται χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή αιτία. Παρόλα αυτά, πιο ανησυχητική είναι η ιλιγγιώδης αύξηση του διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά σε όλο τον κόσμο, η οποία οφείλεται σε σημαντικό ποσοστό στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και στην αύξηση της παχυσαρκίας.

Πιο συγκεκριμένα, τα περισσότερα παιδιά με διαβήτη τύπου 2 είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και συχνά έχουν οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή κάποιο συγγενή με διαβήτη. Για αυτό, όσα παιδιά παρουσιάζουν επιβαρυντικούς παράγοντες, δηλαδή οικογενειακό ιστορικό, διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία, πρέπει να ελέγχονται ανά διετία μετά το δέκατο έτος ζωής. Η διαφορά του διαβήτη τύπου 1 και 2 είναι ότι ο τύπου 1, ως αυτοάνοσο νόσημα, δεν προλαμβάνεται, σε αντίθεση με τον τύπου 2, ο οποίος ως μεταβολικό νόσημα συνδεόμενο με την παχυσαρκία μπορεί να προληφθεί.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 συνήθως εμφανίζονται και εξελίσσονται σε μικρό χρονικό διάστημα και τις περισσότερες φορές είναι θορυβώδη. Περιλαμβάνουν συχνουρία, υπερβολική δίψα, αιφνίδια απώλεια βάρους χωρίς εμφανή λόγο, αδυναμία, υπνηλία ή εξάντληση, αιφνίδιες αλλαγές στην όραση ή θολή όραση, ναυτία, εμετό και πόνο στην κοιλιά. Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2, από την άλλη, μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά του διαβήτη τύπου 1, αλλά πιο ήπια και πιο αθόρυβα.

Θεραπευτικές επιλογές

Τα άτομα με ΣΔ τύπου 1 πρέπει να παίρνουν ινσουλίνη. Η ινσουλίνη διατίθεται μόνο σε ενέσιμη μορφή. Οι σύγχρονοι τρόποι χορήγησης ινσουλίνης στον ΣΔ τύπου 1 είναι το εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλίνης (4 ενέσεις την ημέρα) και η αντλία ινσουλίνης. Κάθε θεραπευτικό πρόγραμμα μπορεί να τροποποιείται ανάλογα με την άσκηση και τη διατροφή. Μην το ξεχνάτε! Τα νεαρά άτομα με ΣΔ πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένη ομάδα αποτελούμενη από ιατρό, νοσηλευτή, διαιτολόγο και ψυχολόγο.

Έλεγχος και ρύθμιση του διαβήτη

Ο έλεγχος και η ρύθμιση του διαβήτη επιτυγχάνονται με τη χορήγηση ινσουλίνης, την υγιεινή διατροφή, την καθημερινή άσκηση, τις μετρήσεις σακχάρου αίματος, την εκπαίδευση του παιδιού και της οικογένειας, την πρόληψη των επιπλοκών και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη του παιδιού και της οικογένειάς του.

Τα βασικά μέτρα πρόληψης

Τα βασικά μέτρα πρόληψης του παιδικού διαβήτη και συγκεκριμένα του διαβήτη τύπου 2 αποτελούνται από κάποιες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής του παιδιού, όπως δηλαδή μείωση του βάρους σε περίπτωση που το παιδί είναι υπέρβαρο, αποφυγή του καθιστικού τρόπου ζωής, ένταξη συστηματικής άσκησης στην καθημερινότητά του και ισορροπημένη διατροφή με αποφυγή υπερκατανάλωσης απλών υδατανθράκων, λιπών και τυποποιημένων τροφών ή γευμάτων τύπου fast food.

Γνωρίζετε ότι …

Ο διαβήτης τύπου 1 δεν κληρονομείται, εμφανίζεται όμως σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση, όπως και όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα. › Αρκετοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση ΣΔ τύπου 1, όπως ιογενείς λοιμώξεις, το γάλα αγελάδας, συντηρητικά τροφίμων και το στρες.
Ο μητρικός θηλασμός τους πρώτους μήνες της ζωής φαίνεται ότι έχει προστατευτική επίδραση όσον αφορά την εμφάνιση του ΣΔ τύπου 1.

INFO:

Το Τμήμα Παιδικού και Εφηβικού Διαβήτη Παίδων ΜΗΤΕΡΑ είναι πλήρως στελεχωμένο από μια έμπειρη και εξειδικευμένη ομάδα με υψηλή επιστημονική κατάρτιση και πολύχρονη εμπειρία η οποία αποτελείται από 3 παιδιάτρους - διαβητολόγους, ψυχολόγο, διαιτολόγο, παιδοδοντίατρο, 2 νοσηλεύτριες – εκπαιδεύτριες σακχαρώδη διαβήτη.

Συνεργάτες:
• Μαρία Καλλιώρα, παιδίατρος, εξειδικευμένη στο διαβήτη
• Αμπάς Καντρέ, παιδίατρος, εξειδικευμένος στο διαβήτη
• Νικόλαος Κεφαλάς, παιδίατρος, παιδοενδοκρινολόγος
• Ελίνα Γκίκα, ψυχολόγος και εκπαιδεύτρια διαβήτη
• Μελίνα Σ. Καριπίδου, διαιτολόγος, εξειδικευμένη στο διαβήτη
• Τίνα Ροϊνιώτη, παιδοδοντίατρος
• Εύα Κωνσταντάκη, νοσηλεύτρια
• Νίκολη Μητώση, νοσηλεύτρια.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γιατί υπάρχει τόσο στρες στις γιορτές
Δωμάτιο Snoezelen - Μία καινοτόμος θεραπευτική παρέμβαση για ασθενείς με άνοια
C. Oberhammer στο  7ο Healthcare Transformation: Οι τάσεις του καταναλωτή στην αγορά αυτοφροντίδας