Σοβαρά εμπόδια στη θεραπεία σειράς προβλημάτων υγείας, μεταξύ των οποίων και ο καρκίνος, βάζουν οι ελλείψεις φαρμάκων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), 157 σκευάσματα λείπουν από τα ράφια των ελληνικών φαρμακείων. Για τα 60 από αυτά, υπάρχει "γνωστοποίηση διακοπής" από τις εταιρείες και τα 97 βρίσκονται σε "μακροχρόνια και σοβαρή έλλειψη". 

Από τα 60 που έχουν διακοπεί, τα 43 αφορούν διάφορες παθήσεις, τα 14 είναι νοσοκομειακά φάρμακα και τα 3 είναι εμβόλια. Από τα φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη, τα 38 αφορούν διάφορες παθήσεις, τα 15 είναι νοσοκομειακά, τα 3 είναι εμβόλια και τα 41 αρμοδιότητας του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ).

Οι φαρμακοποιοί εκτιμούν πως το πρόβλημα είναι πολύ πιο σοβαρό και το προεδρείο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ) κατήγγειλε στις αρχές του μήνα πως ο αριθμός των σκευασμάτων που βρίσκονται σε έλλειψη ξεπερνούν τα 400.

Για πανευρωπαϊκό πρόβλημα κάνουν λόγο οι υπεύθυνοι του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ). Όπως αναφέρουν οι ελλείψεις φαρμάκων και η μειωμένη διαθεσιμότητά τους, αποτελούν ένα αυξανόμενο πρόβλημα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει επιδεινωθεί από την πανδημία. Μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στην παρεχόμενη υγειονομική φροντίδα, προκαλώντας καθυστέρηση στη χορήγηση κρίσιμων θεραπειών.

Δύο στις τρεις ευρωπαϊκές χώρες δηλώνουν ελλείψεις σε κρίσιμες κατηγορίες φαρμάκων, όπως αυτά που αφορούν τη θεραπεία καρκίνου και δύο στις πέντε σε εμβόλια.

"Λόγω των ελλείψεων, οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν λιγότερο αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις και θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν να χρησιμοποιήσουν εσφαλμένα φάρμακα", αναφέρουν σε έκθεση που εξέδωσαν την περασμένη Παρασκευή.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, στις αιτίες των ελλείψεων περιλαμβάνονται προβλήματα στις γραμμές παραγωγής, διακοπή παραγωγής, ελλείψεις πρώτων υλών, αυξημένη ζήτηση φαρμάκων και προβλήματα διανομής.

Για τον έλεγχο του προβλήματος, οι υπεύθυνοι του Οργανισμού καλούν οργανώσεις ασθενών και επαγγελματίες Υγείας να αναπτύξουν - μεταξύ άλλων - παρατηρητήρια, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές, για τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών σχετικά με τις ελλείψεις και τα πρώιμα σημεία τους.

Τι γίνεται στην Ευρώπη

Έρευνα για το θέμα των ελλείψεων διενήργησε έρευνα το 2021 η Ένωση Ευρωπαίων Φαρμακοποιών (PGEU), με τη συμμετοχή φαρμακείων από 27 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Από τα ευρήματα, που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα, προκύπτει πως οι βασικές κατηγορίες φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη είναι, ανά θεραπευτική κατηγορία, οι εξής (σε παρένθεση το ποσοστό των χωρών που δηλώνουν έλλειψη):

  • Καρδιαγγειακά (85,19%).
  • Νευρικό σύστημα (77,78%).
  • Αναπνευστικό (74,07%).
  • Αντιβιοτικά (70,37%).
  • Φάρμακα για το μυοσκελετικό (70,37%).
  • Ουροποιητικό - ορμόνες (66,67%).
  • Αντινεοπλασματικά (θεραπεία καρκίνου) και ανοσοτροποποιητικά (66,67%).
  • Ορμονολογικά (62,96%).
  • Φάρμακα για το γαστρεντερικό (62,96%).
  • Δερματολογικά (62,96%).
  • Αιματολογικά (59,26%).
  • Φάρμακα για αισθητήρια όργανα (55,56%).
  • Διάφορα (48,15%).
  • Αντιπαρασιτικά (48,15%).
  • Εμβόλια (44,44%).

Σχολιάζοντας το πρόβλημα, εκπρόσωποι των φαρμακοποιών από τη Γερμανία ανέφεραν στην PGEU πως, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δόθηκαν στους φαρμακοποιούς περισσότερες επιλογές, όπως απόκλιση από το μέγεθος της συσκευασίας, των αριθμό των συσκευασιών και την υποκατάσταση φαρμάκων με άλλα που έχουν παρόμοια θεραπευτική δράση.

Το Γενικό Φαρμακευτικό Συμβούλιο της Ισπανίας εντόπισε συγκεκριμένα προβλήματα με φάρμακα χωρίς υποκατάστατα για ασθενείς με ρευματικές και μυοσκελετικές παθήσεις.

Οι Πορτογάλοι φαρμακοποιοί επισήμαναν πως η υποκατάσταση στις περιπτώσεις ελλείψεων προβλεπόταν να γίνει βάσει πρωτοκόλλων και επικοινωνίας μεταξύ γιατρού και φαρμακοποιού, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Στο βρετανικό κοινοβούλιο νομοσχέδιο για απαγόρευση καπνίσματος σε εξωτερικούς χώρους
Γρίπη πτηνών: "Μία σύγχρονη πραγματική απειλή"
Σημαντική άνοδος της αγοράς συσκευών παρακολούθησης ασθενών