Το δρομικό κίνημα αναπτύσσεται στην Ελλάδα και διεθνώς, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων μεγάλο αριθμό ατόμων που αποφασίζουν να αλλάξουν τρόπο ζωής στη μέση ηλικία, βάζοντας στο πρόγραμμά τους την άθληση αντοχής. Οι καρδιολόγοι ενθαρρύνουν αυτή τη στροφή, επισημαίνοντας ωστόσο την ανάγκη να προηγηθεί ένας καρδιολογικός έλεγχος.
Πλήθος μελετών σε άνδρες βετεράνους αθλητές αντοχής (ποδηλάτες, δρομείς μεγάλων αποστάσεων, τριαθλητές κλπ) έχει καταδείξει το παράδοξο να εμφανίζουν ασβεστώσεις στα αγγεία, παρόλο που αθλούνται συστηματικά, ακολουθούν υγιεινό τρόπο ζωής και δεν έχουν κανέναν παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο.
Η πρώτη μεγάλη μελέτη σε γυναίκες με το ίδιο προφίλ, που εκπονήθηκε από τον καρδιολόγο δρ Ευστάθιο Παπαθεοδώρου (φωτογραφία), διδάκτορα στην αθλητική καρδιολογία του Πανεπιστημίου St George’s του Λονδίνου, κατέδειξε πως σε αντίθεση με τους άνδρες η παρατεταμένη άθληση αντοχής όχι μόνο δεν επιβαρύνει, αλλά δρα προστατευτικά στην καρδιαγγειακή τους υγεία.
Ο κ.Παπαθεοδώρου μιλάει στο iatronet.gr για τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο κορυφαίο καρδιολογικό περιοδικό Circulation Journal, ενώ κάνοντας προβολή τους στο δρομικό κίνημα απευθύνει συμβουλές σε αθλούμενους/ες, με αφορμή και τον 41ο Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας.
Το παράδοξο των ανδρών αθλητών αντοχής
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός μελετών στη διεθνή βιβλιογραφία έχει αποδείξει τις πολλαπλές ευεργετικές ιδιότητες της σωματικής άσκησης, συνολικά στην υγεία του ανθρώπου και πιο ειδικά στο καρδιαγγειακό. Για αυτό το λόγο οι οδηγίες του ΠΟΥ και όλων των αρμόδιων επιστημονικών εταιρειών σε Ευρώπη και Αμερική συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα, με αποδεδειγμένη θετική επίδραση στη μείωση θνητότητας και καρδιαγγειακών συμβαμάτων.
"Το ίδιο ισχύει ακόμα κι όταν ασκείται κάποιος 5 και 6 φορές παραπάνω από αυτά τα 150 λεπτά, δηλαδή όταν φτάνει στα 900 ή 1000 λεπτά την εβδομάδα. Το ζητούμενο είναι τι συμβαίνει με τους αθλητές που φτάνουν να το ξεπερνούν 10 και 15 φορές, ειδικά αν συνεχίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής τους και αυτό δρα προσθετικά", σημειώνει ο κ. Παπαθεοδώρου και αναφέρεται στο παράδοξο που έχουν καταδείξει οι μελέτες σε βετεράνους (master) άνδρες αθλητές: "Παρόλο που ήταν αθλητές, με πάρα πολλά χρόνια άσκησης, μαραθωνοδρόμοι κυρίως, οι οποίοι δεν είχαν παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο (δεν είχαν υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, δεν ήταν καπνιστές ούτε είχαν καπνίσει στο παρελθόν, δεν είχαν οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου κ.ά.), εμφάνισαν στην εξέταση της αξονικής στεφανιογραφίας, ασβέστωση στα στεφανιαία τους αγγεία. Και μάλιστα περισσότερο από άνδρες ίδιας ηλικίας οι οποίοι δεν είχαν ασκηθεί ποτέ στη ζωή τους".
Οι αντίστοιχες μελέτες για γυναίκες αθλήτριες ήταν ελάχιστες, σε μικρό δείγμα και εμφάνιζαν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Ο Έλληνας καρδιολόγος ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια, στο πλαίσιο του διδακτορικού του, να μελετά τον συγκεκριμένο πληθυσμό, των master αθλητριών και τα ευρήματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Προστατευτική η άθληση στις γυναίκες
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 196 αθλήτριες αντοχής (κυρίως δρομείς, ποδηλάτριες, κωπηλάτριες, τριαθλήριες), με μέση ηλικία τα 55 έτη και μέσο όρο άθλησης τα 33 χρόνια, οι οποίες είχαν συμμετοχή κατά μέσο όρο σε 90 αγώνες αντοχής.
Οι συμμετέχουσες υποβλήθηκαν σε πλήρη μη επεμβατικό καρδιολογικό έλεγχο, που περιλάμβανε μεταξύ άλλων και αξονική στεφανιογραφία, ενώ τα ευρήματα συγκρίθηκαν με ομάδα ελέγχου, υγιών μη αθλητριών.
"Ο έλεγχος έδειξε ότι οι αθλήτριες είχαν ένα πάρα πολύ καλό αθηρωματικό προφίλ, με καλύτερα αποτελέσματά σε σχέση με τις γυναίκες που δεν αθλούνταν. Είχαν και σε απόλυτο ποσοστό και σε μικρότερη συχνότητα πιθανότητα να έχουν ασβέστιο, και σε όσες υπήρχε, σπάνια είχαν σημαντικού βαθμού στεφανιαία νόσο. Καμία μάλιστα από όλες δεν είχε αποφρακτική νόσο, δηλαδή απόφραξη αγγείων πάνω από 50%, ούτε σημαντικού βαθμού ασβέστωση που το ορίζουμε σαν πάνω από 100 μονάδες", λέει ο καρδιολόγος.
Ως συμπέρασμα προκύπτει πως η άσκηση αντοχής σε αυτές τις ηλικίες είναι προστατευτική, δημιουργεί ένα καλό προφίλ, με τη διευκρίνιση ότι αυτό δεν μπορεί να γενικευτεί σε όλες τις αθλήτριες, αλλά μόνο σε αυτές που δεν έχουν παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο.
Ερμηνεύοντας τα ευρήματα και το διαφορετικό προφίλ ανδρών και γυναικών, ο κ. Παπαθεοδώρου εκτιμά πως οφείλεται σε έναν συνδυασμό ορμονικών και ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών που προστατεύει τις γυναίκες. "Γενικά γνωρίζουμε, ανεξάρτητα από την άθληση, ότι οι γυναίκες είναι πιο προστατευμένες από τους άνδρες όσον αφορά τη στεφανιαία νόσο, λόγω των προστατευτικών ιδιοτήτων των οιστρογόνων, των ορμονών τους, επομένως πιθανότατα αυτό επεκτείνεται και όταν επιδρά η άσκηση, ενώ ενδεχομένως παίζει ρόλο και η μειωμένη μυϊκή μάζα των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες", αναφέρει.
Απαραίτητος ο καρδιολογικός έλεγχος
Συνδυάζοντας τα ευρήματα με αυτά άλλων μελετών και τη γνώση που αφορά τον γενικό πληθυσμό, ο κ. Παπαθεοδώρου επισημαίνει πως οι καρδιολόγοι ενθαρρύνουν την αλλαγή στο lifestyle ανδρών και γυναικών, με στροφή προς τους αγώνες αντοχής, υπό την προϋπόθεση ότι θα προηγηθεί ένας καρδιολογικός έλεγχος, ειδικά όταν συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, επιπλέον βάρος, δυσλιπιδαιμία κλπ.
"Ειδικά οι άνδρες που έχουν τέτοιο προφίλ πρέπει να ελέγχονται αρκετά εν τω βάθει πριν δηλώσουν συμμετοχή σε αγώνες αντοχής. Τα δεδομένα μας έχουν δείξει ότι υπήρχε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι ανθρώπων που βρισκόταν σε κίνδυνο χωρίς να το γνωρίζουν", σημειώνει και καταλήγει: "Οι γυναίκες έχουν ένα διαφορετικό προφίλ από τους άνδρες και αν δεν έχουν παράγοντες κινδύνου ή συμπτώματα δεν θα είχα καμία αντίρρηση να κάνουν έντονη άσκηση. Βέβαια, ο καρδιολογικός έλεγχος είναι πάντα χρήσιμος, γιατί μπορεί να υποκρύπτεται κάτι που δεν γνωρίζουμε".
Ειδήσεις υγείας σήμερα
Επιστήμονας θεράπευσε τον καρκίνο της με ιούς που καλλιέργησε στο εργαστήριό της
Κόντρα Ανδρουλάκη - Γεωργιάδη στη Βουλή για τα Βαρέα των υγειονομικών
Συνάντηση Ι. Τσίμαρη με το προεδρείο της ΠαΣΟΝοΠ