Το φαινόμενο της παχυσαρκίας έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις στις μέρες μας και  η βιομηχανία αδυνατίσματος εξακολουθεί να ευημερεί. Μεταξύ των προσεγγίσεων που κερδίζουν το ενδιαφέρον των απανταχού παχύσαρκων είναι και αυτό της επίδρασης των ορμονών και κυρίως της ινσουλίνης, καθώς και της επίδρασης της προσωποποιημένης διατροφής με βάση τα γονίδια.

Έτσι, σε άτομα με ινσουλινοαντίσταση και αυξημένη έκκριση ινσουλίνης, συστήνεται να ακολουθήσουν δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και αντίστοιχα άτομα με γονιδιακούς πολυμορφισμούς που φαίνεται να δυσχεραίνουν το  μεταβολισμό  των υδατανθράκων ή και των λιπαρών οδηγούνται σε αντίστοιχους διαιτητικούς περιορισμούς.

Σε μια πολύ καλά οργανωμένη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο του Stanford στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA, εξετάστηκαν 3 από τα ουσιαστικότερα ζητήματα που απασχολούν αυτή τη στιγμή το χώρο του αδυνατίσματος. 1. Δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες ή χαμηλή σε λιπαρά για την απώλεια βάρους; 2. Ο γενετικός πολυμορφισμός που δείχνει διαφοροποίηση στο μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπών παίζει ρόλο στο τι δίαιτα θα ακολουθήσουμε; και 3. Η έκκριση ινσουλίνης και η ινσουλινοαντίσταση επηρεάζει το είδος της δίαιτας που θα ακολουθήσουμε;

Για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, οι ερευνητές μελέτησαν 609 άτομα 18-50 ετών με ΔΜΣ από 28-40. Όλοι οι εθελοντές ακολούθησαν υποθερμική δίαιτα για 12 μήνες με στόχο την απώλεια βάρους. Τους χώρισαν σε δυο βασικές ομάδες, με την πρώτη να ακολουθεί δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (ΧΥ) με τελική  σύσταση μακροστοιχείων 30%/45%/23% (Υδατάνθρακες/Λιπαρά/πρωτεΐνες) και η δεύτερη χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (ΧΛ)  με τελική σύσταση 48%/28%/21% (ΥΔ/ΛΙΠ/ΠΡΩ). Η ενεργειακή πρόσληψη δεν διέφερε σε καμία χρονική στιγμή μεταξύ των δυο ομάδων και υπολειπόταν συνολικά κατά 500-600 kcal/μέρα  από τη στιγμή εκκίνησης. Και οι δυο δίαιτες ήταν προγράμματα διατροφής που στηρίζονταν σε υγιεινές επιλογές και παράλληλα οι συμμετέχοντες παρακολουθούσαν ομαδικές συνεδρίες με στόχο τις σωστές διατροφικές συμπεριφορικές συνήθειες. Στο τέλος των 12 μηνών και οι δυο ομάδες έχασαν το ίδιο περίπου βάρος οδηγώντας τους ερευνητές στο πρώτο συμπέρασμα, ότι τελικά το είδος των μακροστοιχειών (λιπαρά ή υδατάνθρακες) δεν προσδιορίζει την απώλεια βάρους, αλλά η συνολική ενεργειακή μείωση.

Για να δούμε όμως τι βρέθηκε αναφορικά με τα γονίδια. Κάθε ομάδα χωρίστηκε σε δυο υποομάδες ανάλογα με τα γονίδια που καθορίζουν τον μεταβολισμό. Εξετάστηκαν συγκεκριμένοι μονονουκλεοδιτικοί πολυμορφισμοί (SNPs) σε τρία γονίδια (PPARG, ADRB2, and FABP2), που σχετίζονται με την έκφραση πρωτεϊνών που ελέγχουν τον  μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπιδίων. Δηλαδή στην ομάδα Χαμηλών Υδατανθράκων κάποιοι είχαν τον πολυμορφισμό στα γονίδιά τους που δείχνει ότι μεταβολίζουν καλύτερα υδατάνθρακες και κάποιοι όχι και το αντίστοιχο με την ομάδα Χαμηλών Λιπαρών.

Τα αποτελέσματα ήταν  ξεκάθαρα: Κανένα απολύτως ρόλο δεν παίζουν τα συγκεκριμένα γονίδια στο είδος της δίαιτας που ακολουθείται. Το ίδιο αποτέλεσμα βρέθηκε και με την έκκριση ινσουλίνης : η διαφοροποίηση στην έκκριση της ινσουλίνης  δεν επηρεάζει την απώλεια βάρους, ανεξάρτητα από τη σύσταση της δίαιτας. Με άλλα λόγια, για να χάσουμε βάρος, ας επικεντρωθούμε σε αυτό, που αυτή τη στιγμή, αποτελεί κοινή συνισταμένη των περισσοτέρων μελετών  και …δυστυχώς είναι τόσο απλό όσο και αυτονόητο: να μειώσουμε την πρόσληψη θερμίδων, να αυξήσουμε τη δραστηριότητά μας, να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας που μας οδηγεί στην υπερφαγία και επιμέρους, να αυξήσουμε την πρόσληψη φρούτων, λαχανικών και να μειώσουμε την κατανάλωση επεξεργασμένων τρόφιμων.

Είναι γεγονός ότι ζούμε σε μια εποχή που «πουλά» το διαφορετικό. Το αυτονόητο και το προφανές κανείς δεν το «αγοράζει». Όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με την έρευνα, θέλουν να πουν κάτι διαφορετικό. Άλλωστε ποιος θέλει να είναι δεύτερος; Όπως τονίζουν και οι ίδιοι οι ερευνητές «Νιώθουμε ότι οφείλουμε να πούμε στον κόσμο κάτι εξυπνότερο από το «φάε λιγότερο»», όμως αυτή τη στιγμή με τα υπάρχοντα δεδομένα αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια.

Πηγές:
Gardner CA et al. Effect of Low-Fat vs Low-Carbohydrate Diet on 12-Month Weight Loss in Overweight Adults and the Association With Genotype Pattern or Insulin Secretion: The DIETFITS Randomized Clinical Trial. JAMA. 2018 Feb 20;319(7):667-679

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Η αναδιάρθρωση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης μπορεί να συμβάλλει στη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας
Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας
Ανατροπή με δικαστική απόφαση στη θέση προϊστάμενης Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας